Vroegrijpende pottomaten (zelftoppend) in openlucht (Lycopersicon esculentum).

Foto 1: 'Ida Gold', een geeloranje cocktailtomaat.


Foto 2: Whipper Snapper', een rozerode kerstomaat.

Vroegrijpende pottomaten geven nu reeds hun eerste rijpe vruchten. Het zijn meestal kers- of cocktailtomaten.
Vroegrijpend en zelftoppend (struikvormige groei) zijn o.a.'Ida Gold', 'Red Alert', 'Sugar Baby', 'Tom Red' en 'Whipper Snapper'.
Om de rijping te bevorderen kan er onder de tros een beetje blad geplukt worden. Verwijder ook regelmatig bladeren die de grond raken.
Ook bemesten met een kaliumrijke (vloeibare) meststof is gunstig om de rijping te bevorderen.
Water geven doet u best 's morgens, zodat de plant droog de nacht in kan gaan. Bladeren die langdurig nat blijven, worden gemakkelijker aangetast door schimmelziekten. Laat de potkluit ook af en toe wat opdrogen, zo voorkomt u wortelsterfte. Probeer te voorkomen dat de bladeren een ganse nacht verwelkt hangen, want dan is er gevaar voor neusrot.
Meer lezen over bijzondere tomatenrassen (zwarte, bruine, witte, gele, oranje, rode en groene tomaten).

Uitvoerige informatie over het zaaien, rassenkeuze, teelt en verzorging van tomaten kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie".
Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen?
Schrijf Je Hier In Voor De Fruit-ABC Nieuwsbrief.

Fruit-ABC-Nieuwsbrief van 1 juli: onderwerpen.

KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN!
Binnenkort wordt er opnieuw een Fruit-ABC-Nieuwsbrief met praktische fruit- en tomateninformatie verstuurd. Deze keer een nieuwsbrief van 5 pagina's (A4-formaat)!

Onderwerpen die in de nieuwsbrief van 1 juli besproken worden:
Fruitbomen, druiven en kleinfruit snoeien & stekken in juli
Bladval bij fruitbomen en fruitstruiken.
Blauwe bessen: zomersnoei.
Druivenbladeren met valse meeldauw (“Natweerschimmel”).
Kiwibessen zomerstekken
Kruisbessen met Amerikaanse meeldauw?
Kruisbessenbladeren met roestschimmel?
Vijgen: zomersnoei geeft sneller vruchten.
Zwarte trosbessen snoeien en oogsten.
Open tuindag in de Kruisbessen ‘proef’tuin te Zomergem (Marc Geens).
Boekentips.
TuinAgenda: tuinbeurzen, opendeur-dagen, fruitinfo, ....

De FruitABC-nieuwsbrief verschijnt twee maal per maand.
In de nieuwsbrief van 1 juli vindt u teelttips, snoeitips en vermeerderingstips voor fruitsoorten.
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden in uw mailbox ontvangen? Schrijf je NU in voor deze Fruit-ABC nieuwsbrief.

Blauwe bessen plukken en beschermen tegen vogelvraat (Vaccinium corymbosum).

'Reka' een vroeg rijpend, zeer vruchtbaar ras.

Blauwe bessen (Vaccinium corymbosum) rijpen in juli of augustus, afhankelijk van het ras. Op een zonnige standplaats en lichte gronden rijpen blauwbessen nog 1 of 2 weken vroeger. Nota: In 2011 zijn de blauwe bessen ca twee weken vroeger rijp dan op andere jaren!
Wekelijks oogsten is nodig en de pluk van 1 ras duurt ca 4 weken. Eén volwassen blueberrystruik kan 4 tot 9 kg bessen geven en bij goed gesnoeide planten kan men 5-10 kg per uur plukken. Een te vroege pluk is nadelig voor de besgrootte en de smaak. Een te late pluk van blauwbessen geeft meer vruchtval. Bescherm deze "Koningin der bessen" goed tegen vogelvraat, want de vogels zijn er dol op!
Rijpe blauwbessen zijn ca 10 dagen bewaarbaar in de koelkast. Ze zijn ook eenvoudig in te vriezen.
De vroegst rijpe rassen zijn 'Reka', 'Bluetta' en 'Duke'.
Meer lezen over blauwe bessen oogsten (Vaccinium corymbosum).

Blauwe bessen worden ook de "Koningin der Bessen" genoemd, omwille van de zeer bijzondere smaak, talrijke gebruiksmogelijkheden en omdat ze redelijk moeilijk te kweken zijn. Blauwe bessen vragen een zure grond en een jaarlijks aangevulde laag van snoeihout (mulch).
Meer lezen over de teelt, rassenkeuze en recepten van blauwe bessen - Vaccinium corymbosum.
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf Je Hier In Voor De Fruit-ABC Nieuwsbrief.

Te oogsten kleinfruitsoorten (Houtig kleinfruit) en steenfruitsoorten.

Fruitsoorten die nu reeds kunnen geoogst worden: zomerframbozen, taybessen, blauwe bessen, vroegrijpende pruimen ('Opal', 'Early Rivers', 'Early Laxton') en vroegrijpende perziken ('Amsden', 'Springcrest').
Op de meeste plaatsen is de oogst van de trosbessen (witte-, rode- en zwarte bessen), jostabessen, kruisbessen en kersen net gedaan.
Vogelvraat is een probleem bij de meeste kleinfruitsoorten en een bescherming is meestal nodig.
Let op voor kleinfruit dat in de felle zon hangt, want zonnebrand is mogelijk. Indien nodig een schaduwnet of groeidoek aanbrengen zodat verbranding voorkomen wordt. (Einde juni 2011 is dit geen probleem.)
Geef bij droog weer éénmaal per week een flinke hoeveelheid water zodat de bessen goed kunnen uitgroeien. De vruchten van de zoete kersen kan je beter NIET natmaken, want deze zijn meestal barstgevoelig.

Bij langdurig droog en warm weer is er gevaar voor meer aantasting door spintmijten. Een zware aantasting van spint kan zelfs bladval veroorzaken. Bij de gevoelige soorten kan u best af en toe de bladeren eens nat maken. (Bij tomaten mag u de bladeren NIET natmaken).

Meer lezen over trosbessen/aalbessen en kruisbessen (Ribes-soorten).

Meer lezen over frambozen en taybessen (Rubus-soorten).

Meer lezen over zoete kersen en andere steenfruitsoorten (Prunus soorten).
Ook de vroegste appelrassen zoals o.a. 'Mantet' en 'Oogstappel' ('Transparente Blanche') zijn op sommige plaatsen reeds rijp. (Einde juni 2011).
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen?
Schrijf Je Hier In Voor De Fruit-ABC Nieuwsbrief.

Veel bladeren en geen bloemen of vruchten aan tomatenplanten (Lycopersicon esculentum)?

MOGELIJKE OORZAKEN VAN HET ONTBREKEN VAN BLOEMEN?
- Rasafhankelijk. Sommige tomatenrassen geven snel bloemen. 'Nadja', 'Glacier', 'Estrelle' en 'Whipper Snapper' (foto) geven snel veel bloemtrossen. Sommige andere rassen geven later bloemen.
- Virusaantasting. Sommige virussen kunnen onvruchtbare planten geven. (Rook geen tabak terwijl je aan de planten werkt, want dan kunnen er ook virussen overgebracht worden)
- Onevenwichtige (sterke) groei door een te rijke stikstofbemesting (N-meststof).
- Onvoldoende of geen kaliummeststof (patentkali) ingewerkt voor het planten.
- Teveel organisch materiaal in de grond of een potgrond gebruikt die teveel water vasthoudt.
- Te frequente watergifte, waardoor de planten bijzonder sterk groeien.
- Te jonge planten (zonder bloemtros) geplant. (Bij het ideale plantmateriaal is er een bloemtros zichtbaar, maar de bloemen staan net niet open).
- Standplaats waar onvoldoende zonlicht komt of te dicht bij elkaar geplant.
- Te kort bij elkaar geplant. (De planten krijgen te weinig licht).
- Een te dicht in elkaar gegroeid gewas is ook nadelig. Een ruimere plantafstand of wat bladplukken (bladsnoei) kan hier een oplossing zijn.
- Te hoge temperatuur in de kas/serre.

HOE DIT PROBLEEM VERHELPEN?
- Verwijder de onderste (3-4) bladeren boven de grond.
- Geef wat extra kalium (patentkali-meststof) en werk dit in met een hak of schoffel.
- Bladeren die andere bladeren overgroeien mag je inkorten (halveren).
- Probeer slechts éénmaal per week water te geven, tenzij de bladeren verwelken.
- Tomatenplanten in een kas/serre moeten zoveel mogelijk gelucht worden. 's Nachts kan je best een raam open laten staan.
- Zorg dat er zoveel mogelijk zonlicht in de kas/serre kan komen. Verwijder schermmateriaal en reinig het glas van de kas/serre. Let op! Bij extreem zonnig weer is een afscherming tegen de zon toch nodig!

Uitvoerige informatie over het zaaien, rassenkeuze, teelt en verzorging van tomaten kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie". (Zie bemesting van tomaten blz 126)
Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)
-
Meer lezen over bijzondere en vroegrijpende productieve tomatenrassen.
De meeste tomatenrassen hebben 70-100 dagen nodig vanaf bloei tot rijpe vrucht. Heb je bij uw openluchttomaten geen bloemen tegen half juli dan kan je de planten beter opruimen en andere groenten planten.
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf Je Hier In Voor De Fruit-ABC Nieuwsbrief.

Tips om water te geven bij droogte.

Probeer bij pas geplante fruitbomen en kleinfruit het water geven te beperken tot 1 x per week.
Eén keer hakken is hetzelfde als twee keer gieten: de dag na het water geven de grond oppervlakkig hakken of schoffelen voorkomt dat de grond uitdroogt.
Bedek de boomspiegel of plantspiegel met een flinke mulchlaag om het uitdrogen te voorkomen.
Dagelijks teveel water geven is ook nadelig voor het (oppervlakkige) wortelgestel dat luchtgebrek kan krijgen. Water geven bij droogte is enkel nodig als de planten 's morgens nog slap hangen. Gebruik vooral regenwater om te gieten, want dit geeft geen vlekken op de bladeren en is beter voor het milieu.
Maai gazons niet te kort af want dan droogt de grond meer uit.
Kort gemaaid gras naast rijpend kleinfruit (frambozen, blauwe bessen, aardbeien, ...) geeft meer vogelschade aan het fruit.
Planten in pot kunnen in de grond ingegraven worden zodat ze in de grond ook kunnen wortelen en water opnemen.
Tomaten geef je bij voorkeur 's morgens water! Indien 's avonds water geven toch nodig is, let dan goed op dat de bladeren niet nat worden. Tomaten in een kas/serre moeten ook 's nachts gelucht worden zodat het overtollige vocht goed weg kan.
Andere planten kan je beter 's avonds water geven, zodat het water niet kan verdampen.
Meer lezen over tips bij het water geven van fruitsoorten.
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen?
Schrijf Je Hier In Voor De Fruit-ABC Nieuwsbrief.

Neusrot op tomaten kan je voorkomen! (Lycopersicon esculentum)

Met het zeer warme weer van de komende dagen is er gevaar voor neusrot op tomaten!


De tomatenvrucht wordt hard en bruin aan de onderkant door problemen met de watervoorziening of met de bemesting.

Neusrot kan verschillende oorzaken hebben:
- Te hoge zoutconcentratie (te veel meststoffen in de grond)
- Te veel kalium in de grond kan de opname van calcium tegen gaan.
- Te grote verdamping
- Te sterke zonnestralen
- Onvoldoende water ter beschikking
- Te zwak wortelgestel
- Slechte grondstructuur
- Te lage pH en/of kalkgebrek (Calciumgebrek)
- Rasgevoeligheid: sommige rassen zijn meer vatbaar.
- Planten in potten en emmers zijn meer vatbaar. In kleine potten zijn er sneller problemen.
- Wortelziekten: planten met kurkwortel worden meer aangetast.
- ...

Bestrijding:
Een rechtstreekse bestrijding van neusrot is niet mogelijk. Probeer de groeiomstandigheden te verbeteren.

Hoe neusrot voorkomen (preventie)?
- Laat de grond niet volledig uitdrogen en geef meer water. Indien nodig twee of drie maal per dag water geven.
- Gebruik zo groot mogelijk potten of kuipen en graaf deze wat in, zodat er water uit de ondergrond kan opgenomen worden.
- Probeer een te hoge zoutconcentratie te voorkomen: strooi niet alle meststoffen voor het planten, maar geef een deel als bijbemesting.
- De aangetaste vruchten kan je beter NIET verwijderen.
- Geef GEEN meststoffen als het zeer warm weer is.
- Probeer op zonnige dagen de verdamping te beperken door de kas/serre te schermen en de temperatuur lager dan 30°C te houden. Laat een mogelijk aanwezige ventilator, GEEN ganse dag werken, maar enkel 's morgens (30 minuten) en rond de middag 15 minuten.
- Hang een (wit) groeidoek/vliesdoek of een wit laken voor en boven de planten. Nog beter is de kas/serre goed af te witten.
- Giet tijdens abnormaal warm en droog weer, meerdere keren per dag de weg eens nat.
- Plant kerstomaten, deze zijn meestal minder vatbaar.
Meer lezen over bijzondere tomatenrassen (zwarte, bruine, witte, gele, oranje, rode en groene tomaten).
Aangetaste vruchten kan je beter niet verwijderen. Als de plant onvoldoende of geen water kan opnemen uit de grond, dan wordt er water uit bepaalde vruchten gehaald. Meestal is dat altijd uit dezelfde vrucht(en). Verwijder je die aangetaste tomaat dan worden andere vruchten gebruikt om water uit te halen.

Zeer uitvoerige informatie over tomaten en neusrot kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie".
Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)

Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Vruchtrot bij pruimen en kersen verwijderen! (Monilia laxa).

In de meeste pruimenbomen en kersenbomen (zoete- en zure kersen) zijn er een beschimmelde vruchten te vinden.
Dikwijls is de hoofdoorzaak een kleine beschadiging door vogels, hagel, barsten door de regen en pruimenmade.
Verwijder zo spoedig mogelijk deze aangetaste vruchten, want deze zijn een bron van infecties voor de gezonde vruchten.
Verzamel de aangetaste en afgevallen vruchten in een emmer en vernietig ze. In sommige vruchten zijn er maden van de pruimenmade aanwezig en deze kunnen voor een nieuwe aantasting zorgen.
Ook aangetaste takken in de zure kersenboom worden wekelijks weggesnoeid.
Lees meer over vruchtrot (Monilia laxa) bij kersen en pruimen.
Zijn de vruchten nog niet (voldoende) uitgedund dan kan je een dunning nog steeds doen.
Uitvoerige informatie over het snoei, rassenkeuze, teelt en verzorging van steenfruit kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie".
Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)

Bescherming tegen felle zon aanbrengen?

Na enkele weken regenachtig weer krijgen we nu enkele dagen met zeer zonnig weer. Sommige planten kunnen door dit extreem warm weer schade oplopen!



Zwarte tomatenpot in een witte emmer, gecombineerd met afrikaantjes (Tagetes).

Zonnebrand op vruchten van het tomatenras 'Sugar Baby' (witbruine, ingedroogde vlek aan de vruchtsteel)

Geelbruine vlekken op de bladeren of vruchten die scherp begrensd zijn? Dat kan een gevolg van zonnebrand zijn. Bescherm uw planten tegen te felle zon!
Niet alle planten verdragen even goed de zonnewarmte.
Verdragen zeer goed zonlicht: vijgen, druiven (foto 1), perzik en nectarine
Verdragen matig goed felle zon: tomaten, paprika, aardbeien

Planten die bessen of vruchten dragen zijn ook gevoelig voor zonnebrand: kruisbessen, rode aalbessen, witte trosbessen, ...
Druiven die bijna rijp zijn verdragen ook geen rechtstreeks zon op de bessen. (Zie foto 1).
Planten in zwarte potten nemen veel warmte op, waardoor de wortels aan de buitenkant kunnen verbranden. Door zwarte potten in een witte emmer te plaatsen blijven de wortels gezond. (Zie foto 3)
Bij tomatenplanten die langdurig verwelkt staan kan er "neusrot" ontstaan.
Geef geen water bovenop de bladeren bij felle zon.

Een te droge lucht kan ook de bladeren geel of bruin laten verkleuren. Meestal is er dan een aantasting van spintmijten. Gevoelige planten kunnen enkele keren per dag nat gesproeid worden met water. Spintmijten verdragen niet goed water. Spint-gevoelige planten zijn o.a. augurken, komkommers, struik- en staakbonen, aardbeien en paprika.

Preventie tegen zonnebrand:
- Grasbanen niet kort afmaaien
- Geef voldoende water aan potplanten
- Doe geen zomersnoei als zeer zonnig weer voorspeld wordt.
- Hang een schaduwnet of groeidoek (agryl) voor de rijpe bessen
- Breng een zonnewerend product aan op uw kas of hang een zonnewerend doek aan.
- Doe geen bladeren weg boven de tomatentrossen, want dan kunnen er "groenkragen" ontstaan.
- Bevestig een schaduwdoek langs de zuidgevel van uw kas of serre en voorkom zo een te hoge temperatuur.
- Plaats de zwarte potten op uw terras in een witte emmer
- Plant afhangende bodembedekkers bij uw pot- en kuipplanten, zodat de grond niet te veel kan opwarmen. (vb. Oost-Indische kers)

Meer lezen over ziekten, plagen en beschadigingen op fruitsoorten.

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Zure kersen of krieken oogsten. (Prunus cerasus).

Zure kersen zijn ook geschikt als leivorm. (Foto "Museumtuin te Gaasbeek")
KLIK OP DE FOTO OM DEZE GROTER TE MAKEN!

Zure kersen/ morellen/ kriekenbomen -Prunus cerasus - zijn bij biologische fruittelers en fruit-liefhebbers zeer gemakkelijk te kweken op een beperkte plaats.
Deze fruitbomen/ fruitstruiken blijven relatief klein. Kruisbestuiving is meestal niet nodig, zodat één enkele fruitboom reeds zeer productief kan zijn.
De bekendste rassen zijn 'Kelleriis nr 16' en 'Noordkriek' die beiden zelfbestuivend en vroeg productief zijn.
Op lichte grond (zandgrond) zijn zure kersen opvallend vroeger rijp dan op zware of natte gronden.
Afhankelijk van de grondsoort kunnen sommige rassen al vanaf 25 juni rijpen. (In 2011 waren de eerste zure kersen in Oost-Vlaanderen reeds op 18 juni rijp).
De vruchten kunnen zonder steel geplukt worden, maar bewaren dan minder lang.
Vogelbescherming is nodig als je zelf wil genieten van de rijpe vruchten.
De rijpe vruchten zijn bijzonder geschikt om te verwerken tot jam, confituur of om in te vriezen. Ook voor taartbeleg zijn zure kersen bijzonder geschikt!
Na de oogst kunnen de bomen best gesnoeid worden. Zie vorige blog over de snoei van zure kersen.

Meer lezen over zure kersen- Prunus cerasus.
Uitvoerige informatie over het planten, rassenkeuze, snoei, teelt en verzorging van zure kersen kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie".
'Noordkrieken' zijn erg vatbaar voor bloesemsterfte tijdens de bloei. 'Kelleriis' is minder vatbaar voor Monilia laxa = tak- en bloesemsterfte.

Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Rode- en witte trosbessen oogsten (Ribes rubrum).

Foto's:
Vogels zijn een probleem bij de rode trosbessen.
Witte en witroze trosbessen hebben soms minder last van vogelvraat.

Rode- en witte trosbessen of aalbessen behoren tot de groep houtig kleinfruit of zachtfruit en kunnen als struik of als leivorm in elke tuin geplant worden.
Door verschillende rassen aan te planten, kan men oogsten vanaf 15 juni tot einde augustus. Combineer bijvoorbeeld 'Jonkheer van Tets', 'Rolan' (middentijds) en 'Rondom' & 'Augustus' (laat).
Witte- en roze trosbessen zijn lekker zoet, terwijl de rode trosbessen licht zuur smaken. Witte trosbessen zoals 'Witte Parel' en 'Blanka' hebben soms minder last van vogelvraat.
Bij de witte bessen geven de rassen 'Zitavia' en 'Blanka' de dikste bessen, terwijl 'Witte Parel' en 'Primus' de kleinste bessen geven. 'Blanka' en 'Primus' hebben het grootste aantal bessen per tros (12-13 bessen/tros).
RIJPTIJD WITTE TROSBESSEN:
- Vroeg: Zitavia, Werdavia
- Middentijds: Witte Parel
- Laat: Primus, Blanka
RIJPTIJD RODE TROSBESSEN:
- Vroeg: Jonkheer van Tets
- Middentijds: Stanza, Rotet, Rolan, Rondom
- Laat: (Rondom), Rosetta, Heinemans Rote Spätlese
Wacht met oogsten tot de volledige tros rijp is. Zijn de trossen niet volledig gevuld dan waren de weersomstandigheden tijdens de bloei minder ideaal ofwel is er al vogelvraat geweest.

Let op voor extreem warm weer, want dan kunnen de bessen ook verbranden in de zon. Het aanbrengen van een schaduwnet of groeidoek geeft een goede bescherming tegen zonnebrand.
Bij regenachtig weer kunnen de bessen barsten en beschimmelen.
Meer lezen over witte, rode en zwarte trosbessen (Ribes rubrum, Ribes nigrum).
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Vroegrijpende tomaten in kas of serre.

Foto 1: 'Nadja', een rode tomaat met aardappelblad.


Foto 2: 'Glacier', een rozerode tomaat met aardappelblad.


Foto 3: 'Black & Red Boar', een bruinrode vleestomaat.


Foto 4: 'Jujube', een rode Roma-kerstomaat. (Nog niet volledig rijp)
(Foto's genomen op 23 juni 2011)
KLIK OP DE AFBEELDINGEN OM DEZE GROTER TE MAKEN!

Vroegrijpende tomaten geven nu reeds hun eerste rijpe vruchten. Het zijn meestal cocktailtomaten of kleine vleestomaten.
Vroegrijpend zijn o.a. 'Glacier', 'Nadja', 'Black and Red Boar' en 'Jujube' (roma-kerstomaat).
Om de rijping te bevorderen kan er onder de tros een beetje blad geplukt worden. Verwijder (of verkort) ook regelmatig bladeren die de grond raken. Bladeren boven de tros mogen (iets) ingekort worden om een luchtiger gewas te bekomen. Een luchtig gewas is minder vatbaar voor schimmels en de rijping wordt iets bevorderd.
Ook bemesten met een kaliumrijke meststof is gunstig om de rijping te bevorderen.

Water geven doet u best 's morgens, zodat de plant droog de nacht in kan gaan.
Bladeren die langdurig nat blijven, worden gemakkelijker aangetast door schimmelziekten (Phytophtora/plaag, bladvlekkenschimmels, ...).
Meer lezen over bijzondere tomatenrassen (zwarte, bruine, witte, gele, oranje, rode en groene tomaten).

Uitvoerige informatie over het zaaien, rassenkeuze, teelt en verzorging van tomaten kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie".
Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)

Plukken van zoete kersen (Prunus avium).

Door de vroege bloei in het voorjaar van 2011 is de oogst (pluk) enkele weken vroeger dan in andere jaren! Neem tijdig uw voorzorgen om de rijpende kersen te beschermen tegen vogelvraat. De meeste oude kersenrassen barsten gemakkelijk als het regent.
Zoete kersen (Prunus avium) zijn bij biologische fruittelers en fruit-liefhebbers zeer gemakkelijk te kweken. Op de gewone (sterkgroeiende) onderstammen worden deze fruitbomen meestal groot. Kruisbestuiving is meestal gewenst, tenzij je een zelfbestuiver kan planten. Er bestaan ook kersenbomen op zwakgroeiende onderstammen (Gisella 5) die slechts 2-3 meter hoog worden.
De meeste zoete kersen rassen hebben bestuiving door een ander ras nodig.
Er zijn enkele zelfbestuivende kersen die alleen geplant kunnen worden:
Glacier, Grace Star, Lapins, (Meikersen), Newstar, Skeena, Star, Stella, Sumtare (= Sweetheart), Skeena en Sunburst.
Zie bestuivingstabel van zoete kersen.
Zelfbestuivers geven meestal een zeer hoge productie, soms zelfs te veel kersen, waardoor de kersen kleiner blijven.
Op lichte grond (zandgrond) zijn zoete kersen opvallend vroeger rijp dan op zware of natte gronden.
Afhankelijk van de grondsoort kunnen sommige rassen al vanaf einde mei rijpen. (In 2011 waren de vroegste kersenrassen begin mei reeds rijp).
In Vlaanderen zijn momenteel de (zwarte) kersen 'Merchant' plukrijp.
De vruchten worden bij voorkeur MET de steel geplukt. Kersen zonder steel geplukt bewaren minder lang.
Vogelbescherming is echt nodig als je zelf wil genieten van de rijpe vruchten.
De rijpe vruchten zijn bijzonder geschikt voor verse consumptie en om in te vriezen.
Meer lezen over zoete kersen en andere Prunus-soorten.

Honderden kersenrassen zien en proeven op 10 juli 2011? Dag van de kers & kersenhappening.
Meer lezen over het snoeien van kersenbomen.
Uitvoerige informatie over het planten, rassenkeuze, snoei, teelt en verzorging van zoete kersen kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie".
Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)
Ook de zure kersen kunnen op sommige plaatsen reeds geplukt worden. Enkele dagen na de pluk kunnen de kersenbomen reeds gesnoeid worden.
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Walnootgalmijt of okkernootviltmijt op walnoten (Juglans regia).

De viltmijt of walnotengalmijt (Aceria erinea, oude naam Eriophyes erineus) veroorzaakt schade aan de boven- en onderzijde van de bladeren.
Aan de bovenkant van de bladeren is een holle bobbel van 1 tot 2,5 cm lang te zien, die op een rupsenvorm gelijkt.
Aan de bladonderzijde zijn kleine harige structuren te zien en tussen deze fijne haartjes leven de viltmijten.
Deze mijten zijn kleiner dan 0,1 mm en overwinteren in de gesloten knoppen.

Deze viltmijten infecteren de bladeren vanaf ze ontluiken in het vroege voorjaar..
Grote schade veroorzaken deze galmijten niet, maar ze remmen iets de groei af. Het is tamelijk moeilijk om van deze aantasting af te geraken.
Meer lezen over ziekten en plagen bij walnoten of okkernoten (Juglans regia).

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Vruchten uitdunnen bij appelbomen en perenbomen!

Vruchten dunnen bij appelbomen geeft dikkere vruchten!
Om grote vruchten bij appel en peer te oogsten, is het nodig een deel van de vruchten die op de fruitboom staan, vroegtijdig te verwijderen. Het voedsel dat de fruitboom maakt, kan dan over een kleiner aantal vruchten verdeeld worden, zodat die groter worden. De kans dat er met handdunnen te veel vruchten worden afgedund, is in de praktijk bijna uitgesloten. Veelal blijkt bij de pluk dat er te weinig is gedund, met als gevolg toch nog een te grote hoeveelheid dat onder de maat is gebleven. (Te kleine vruchten bij de pluk)
Op de foto kan u de herfstappel 'Alkmene' zien die goed gedund werd.
Meer lezen over vruchtdunning bij appel- en perenbomen.

Ook druiventrossen die erg compact (gesloten) groeien kunnen uitgedund (gekrent) worden. Te gesloten druiventrossen zijn meer vatbaar voor schimmelaantastingen. Druivenrassen met erg compacte en grote trossen die best gekrent worden zijn o.a. 'Franziska' en 'Sophie'.
Meer lezen over het krenten/ uitdunnen van druiventrossen - Vitis vinifera

Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Gevaar voor valse meeldauw bij druiven (Vitis vinifera)!

De valse meeldauwschimmel of Plasmopara (Peronospora) viticola ontstaat vooral na regenachtig weer. Deze schimmelziekte komt enkel op druiven (Vitis vinifera) voor.
Op de bovenkant van druivenbladeren ontstaan purperrode vlekken, die later geel en vervolgens bruin worden. Aan de onderkant van het blad zitten plekken met pluizige grauwwitte schimmelgroei. De infectie kan zich uitbreiden, waardoor grote stukken of zelfs een heel blad kunnen verkleuren en afsterven. Later ontstaan er bruine, verdroogde bessen. Vochtige omstandigheden zijn nodig om te kunnen ontkiemen. (= nat weerschimmel)
Een regenrijke periode en een te gesloten gewas kan meer aantasting geven van valse meeldauw.
De meeste oude druivenrassen zijn erg vatbaar voor valse meeldauw. Nieuwe rassen zijn dikwijls ziektetolerant, maar vraag het bij aankoop toch even na!
De symptomen van valse meeldauw (Oidium) kunnen verward worden met die van echte meeldauw. Bij echte meeldauw zit de schimmel op de bovenzijde van het blad en barsten de druiven open.
Meer lezen over valse meeldauw.

Behalve valse meeldauw kan ook echte meeldauw en abnormale bladverkleuringen voorkomen. Meer lezen over ziekten en plagen bij druiven (Vitis vinifera).
Tientallen verschillende druivenrassen en kleinfruitsoorten kan u op 10 juli bekijken op de "Opentuindag van de Kruis bessen 'Proeftuin' van Marc Geens" te Zomergem (Provincie Oost-Vlaanderen).
Zomersnoei zorgt voor een luchtig gewas dat sneller kan opdrogen na regen en minder vatbaar wordt voor schimmelinfectie.

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Uitvoerige informatie over het rassenkeuze, teelt en verzorging van druiven kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie".
Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)

Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Zomersnoei bij druiven voor een gezondere groei.

Zomersnoei bij druiven (Vitis vinifera) geeft dikkere bessen en grotere trossen.
In de winterperiode (december-januari) werden de dikste twijgen op 2 of 3 (4) knoppen ingesnoeid.
Uit deze knoppen lopen dan 3 - 4 druivenscheuten uit. Daarvan behouden we er normaal maar één. Dit op enkel zetten ("op 1 zetten"), zal men zo vroeg mogelijk trachten te doen. Weliswaar kunnen we dit maar doen nadat we nagekeken hebben, welke de beste druivenscheut met de zwaarste druiventros is.
We doen het echter zo vlug mogelijk omdat in het beginstadium deze scheuten zich voeden met het zetmeel en de voedingsstoffen die in het oude hout van het jaar tevoren werden opgeslagen.
Kort voor de bloei worden de jonge scheuten 4 bladeren boven de tros ingesnoeid. Eventuele zijscheuten (dieven) worden onderaan op 1 blad ingesnoeid en verderop volledig verwijderd.
Bij een slechte bladstand kan men de zijscheuten op twee bladeren insnoeien.
Probeer deze zomersnoei niet volledig op één dag te doen, maar verdeel dit werkje over twee weken. Hiermee voorkom je dat de groei volledig stil valt.
In openlucht kan dit werkje rond einde mei of begin juni gebeuren. In de kas (serre) zal dit werk vroeger gebeuren.
Meer lezen over zomersnoei bij druiven.
Een goede (uitdunnende) zomersnoei laat de bladeren sneller opdrogen (na regen), zodat ze minder snel aangetast worden door valse meeldauw (= natweer-schimmelziekte).
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Veel bloemen en toch weinig vruchten aan tomatenplanten (Lycopersicon esculentum)?

Foto van de zelftoppende, struikvormige (kers)tomaat 'Whipper Snapper'

Tomatenplanten kunnen soms meerdere bloemtrossen vormen en toch weinig of geen vruchten geven.
Indien er te weinig vruchten worden gevormd, dan noemt men dit een slechte vruchtzetting.
Tomatenplanten zijn windbestuivers en in de kas moeten de bloemen dagelijks even getrild worden. In openlucht zorgt de wind hiervoor, maar in de serre (kas) kan best hieraan de nodige zorg gegeven worden. Het trillen kan individueel (plant per plant) ofwel door op de draden bovenaan met een stok te kloppen.

Een slechte vruchtzetting kan verschillende oorzaken hebben:
- Niet trillen of op de verkeerde moment van de dag trillen. Meestal is rond 11 (12)uur de beste moment van trillen. (Bij warm weer beter wat vroeger)
- Een te lage of te hoge luchtvochtigheid op de moment dat je de bloemtrossen trilt. Bij een te lage luchtvochtigheid kan je het trillen wat vervroegen. Ook de grond of weg wat nat maken doet de luchtvochtigheid stijgen.
- Een te hoge temperatuur in de serre/ kas. Normaal zou het niet warmer dan 30 of 35°C mogen worden. Is de temperatuur te hoog dan sterft het stuifmeel in de geopende bloemen af en is vruchtzetting niet meer mogelijk, tenzij er stuifmeel van andere bloemen komt (Via hommels). Een minimum- en maximumthermometer is heel handig om dit te kunnen controleren.
- Een te lage temperatuur is ook ongunstig. Lager dan 15°C neemt de kieming duidelijk af en bij 7°C is er geen kieming meer. (Een uitzondering voor de koudetolerante rassen zoals 'Glacier', 'Gregory Altai', 'Nadja', en 'Red Alert' die zelfs bij 5°C al vruchten kunnen geven)
- Rasafhankelijk. Sommige tomatenrassen zetten moeilijker vrucht, terwijl andere het juist gemakkelijk doen. 'Coeur de Boeuf' en 'Copia' hebben meestal een moeilijkere vruchtzetting.
- Een te zware vruchtdracht aan de eerste tros. Soms wordt daarom aangeraden het aantal vruchten per tros (1ste en 2de tros) te beperken tot 4 (5) stuks.
- Voedselgebrek. Bij een te zwakke groei is de zetting soms moeilijker. Daarom dat men soms na de eerste tros een beetje NPK-meststoffen bij geeft.
- Een te dicht in elkaar gegroeid gewas kan ook een slechtere vruchtzetting geven. Een ruimere plantafstand of wat bladplukken (bladsnoei) kan hier een oplossing zijn.
Meer lezen over bijzondere tomatenrassen (zwarte, bruine, witte, gele, oranje, rode en groene tomaten).
Voedseltekort waardoor de bladeren geel worden is ook nadelig voor de vruchtzetting.
Meer lezen over abnormale geelverkleuring van de tomatenbladeren.
Het huidige regenachtige weer (juni 2011) is nadelig voor een goede vruchtzetting. Probeer zoveel mogelijk te luchten en verwijder de onderste bladeren. Ook bladeren die elkaar teveel overgroeien kunnen wat ingekort worden. Planten die 's morgens nat staan kunnen even droog geschud worden.
Werk niet aan nat staande planten want dan worden er meer schimmelziekten overgedragen (o.a. tomatenplaag)!
Uitvoerige informatie over het zaaien, rassenkeuze, teelt en verzorging van tomaten kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie".
Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)
-
Meer lezen over de bestuiving van tomaten op plantaardig.com.
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf Je Hier In Voor De Fruit-ABC Nieuwsbrief.

Vogelbescherming bij blauwe bessen (Vaccinium corymbosum) is nodig!

Vogels zijn een groot probleem bij blauwe bessen (en bij zoete kersen)!

Merels, lijsters en spreeuwen zijn dol op blauwe (bos)bessen. Netten over de struiken geven het beste resultaat. Zorg dat de vogels niet aan de bessen kunnen als ze op de netten zitten.
Breng de netten aan VOOR de bessen beginnen te kleuren! Eenmaal de vogels geproefd hebben van de bessen is het moeilijk om ze af te weren!
Laat wat ruimte tussen de struiken en de netten zodat er geen scheuten doorheen het net groeien.

Ook in een grote pot op een terras kunnen blauwe bessen gekweekt worden. Vogelbescherming met een net is dan gemakkelijker.

Meer lezen over de beschadigers van blauwe bessen.

Een vroeg rijpend ras is 'Reka', terwijl 'Eliott' een laat rijpend ras is.
Zeer laat rijpend is Vaccinium ashei 'Powderblue' (Rijp einde september)
Meer lezen over de teelt, snoei en rassenkeuze bij blauwe bessen.
Dit jaar (2011) zijn de meeste kersenrassen uitzonderlijk reeds rijp in juni. Kersen zijn eveneens bijzonder gegeerd door vogels!
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Bladvergeling bij blauwe bessen (Vaccinium corymbosum).

De onderste bladeren van blauwe bessen (Vaccinium corymbosum)worden eerst geel en lijken later te verbranden.
Wat is de oorzaak en hoe is dit te verhelpen?
Bladchlorose door een te hoge bodem pH, ijzergebrek, door voedselgebrek en door te weinig organisch materiaal. Producten om de pH te verlagen en de bladverkleuring te verhelpen.
Zonneschijn en droogte kunnen die bladverkleuring (bladchlorose) verergeren zodat bruine bladvlekken en bruine bladeren ontstaan.
Geelverkleuring of bladchlorose bij blauwe bessen moet u snel verhelpen om bladval te voorkomen!

Meer lezen over bladvergeling bij blauwe bes (Vaccinium corymbosum).

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Vogelschade voorkomen bij rijpend fruit!

Foto's:
Aardbeien 'Mara des Bois'
Namaak-roofvogel die met de wind kan bewegen. ("Starbird")
Vogelnetten over blauwe bessen.

Vanaf kersen en bessen iets rood beginnen te kleuren moeten ze beschermd worden.
Het beste resultaat geven vogelnetten die de ganse boom of struik beschermen.
Een korte tijd helpen soms ook de volgende afschrikmiddelen: ballonnen in verschillende kleuren, cd's die draaien in de wind, een kunstvogel (namaakroofvogel) aan een touw en afschrikkende geluiden van roofvogels.

De "Bird Chaser" zijn afschrikkende ballonnen in 3 kleuren (wit, zwart en geel). Deze ballonnen moet je om de week afwisselend ophangen, om gewenning te voorkomen.
Afschrikkende natuurlijke vogelgeluiden om rijpe vruchten te beschermen
Kattenlokkende planten (Katvriendelijke planten):
Door katten te lokken naar een kersenboom kunnen vogels ook afgeschrikt worden.
Bruikbaar zijn o.a. Nepeta cataria (kattenkruid), Nepeta faassenii, Valeriana officinalis (Valeriaan), Actinidia kolomikta (kattenkiwi), Teucrium marum (gamander) en Thymus (tijm).
Maai het gras naast rijpend kleinfruit niet te kort af, want dan is er meer vogelschade.
Meer lezen over afschrikkende ballonnen.

Meer lezen over de preventie van vogelschade.
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen?
Schrijf Je Hier In Voor De Fruit-ABC Nieuwsbrief.

Fruit-ABC-Nieuwsbrief van 16 juni: onderwerpen.

KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN!
Binnenkort wordt er opnieuw een Fruit-ABC-Nieuwsbrief met praktische fruit- en tomateninformatie verstuurd. Deze keer een nieuwsbrief van 6 pagina's (A4-formaat)!

Onderwerpen die in de nieuwsbrief van 16 juni besproken worden:
Fruitbomen, druiven en kleinfruit snoeien & stekken in juni
Appels aangetast door appelzaagwesp.
Appel- en perenvruchtjes uitdunnen.
Blauwe bessenbladeren met bladvergeling.
Druivenscheuten aanbinden vlg. Guyot. (= Horizontale legger aan draden).
Frambozen plukken op uw terras.
Vogelschade voorkomen bij rijpend fruit.
Tomatenplanten met bladverkleuringen
Tomatenplanten met veel bloemen en toch weinig vruchten?
Walnotenbladeren: pokken door de walnootgalmijt/okkernootviltmijt.
Zonnebrand op bladeren en vruchten voorkomen.
Zomersnoei bij zoete kersenbomen.
Boekentips.
TuinAgenda: tuinbeurzen, opendeur-dagen, fruitinfo, ....

De FruitABC-nieuwsbrief verschijnt twee maal per maand.
In de nieuwsbrief van 16 juni vindt u teelttips, snoeitips en vermeerderingstips voor fruitsoorten.
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden in uw mailbox ontvangen?
Schrijf je NU in voor deze Fruit-ABC nieuwsbrief.

Vraatschade aan bladeren van kruisbessen (Ribes uva-crispa).

Er is nog steeds gevaar op vraatschade van bastaardrupsen bij kruisbessen of stekelbessen - Ribes uva-crispa. (Herhaling van blog in april)
De bastaardrupsen van de kruisbessenbladwesp (Nematus / Scopolii ribesii) zijn ongeveer 2,5 cm lang en lichtgroen met zwarte vlekjes. Ze kunnen einde april of begin mei op korte tijd alle bladeren van kruisbessen/ stekelbessen opeten. (Ribes uva-crispa). De rode, witte en zwarte trosbessen worden meestal NIET aangetast.
De verschillende bladetende rupsen kunnen biologisch bestreden worden met het bacteriepreparaat Bacillus thuringiensis aizawai. (= BT)
Ook kunnen sterk geurende planten in de nabijheid een aantasting sterk verminderen of soms voorkomen. Bladeren en scheuten (dieven) van tomaten die op of onder de planten gelegd worden kunnen aantastingen van de bastaardrupsen voorkomen.

Helpen deze maatregelen niet of zijn ze onvoldoende?
Controleer dan dagelijks uw kruisbessen, verzamel alle rupsen in een emmer en geef ze nadien aan de kippen. Gewoon de bastaardrupsen platdrukken kan natuurlijk ook. De eitjes zitten langs de bladnerven (bladonderzijde) en door die weg te wrijven komen ze niet meer uit.
Meer lezen over het gezond houden van de fruittuin.

Soms kan de gegroefde lapsnuitkever (taxuskever) ook bladeren beschadigen van kruisbessen. Meer lezen over de lapsnuitkever - taxuskever.

Naast vraatschade kan er ook bladval en Amerikaanse kruisbessenmeeldauw voorkomen op kruisbessen.
Een overzicht van alle mogelijke problemen op kruisbessen.

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen?
Schrijf Je Hier In Voor De Fruit-ABC Nieuwsbrief.

Wildopslag verwijderen bij fruitbomen!

Om een optimale groei van fruitbomen te bekomen moet wildopslag regelmatig verwijderd worden.
De beste periode om deze ongewenste wildgroei te verwijderen is tussen mei en september.

Wildopslag ontstaat bij veredelde/ geënte fruitbomen onder de entplaats (entknobbel) en is te herkennen aan de lichtgroene schors en de kleinere bladeren. Soms kan er ook wildopslag vanuit de wortels ontstaan (nr 2 op foto).

Door wildopslag regelmatig te verwijderen voorkomt men een groeiverzwakking en voorkomt men uitbreiding van sommige plagen en schimmelziekten.

Knip de ongewenste scheuten en twijgen voldoende diep weg, zodat hergroei voorkomen wordt.
Wildopslag kan je best zo diep mogelijk wegnemen door het met de handen weg te trekken of af te scheuren.

Indien het geënte ras afgestorven is, dan kan u best een stevige (verticaal groeiende) scheut van de onderstam behouden om opnieuw te oculeren in augustus.

Meer lezen over het wegnemen van wildopslag bij fruitbomen.
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Bladval bij nectarine- en perzikbomen (Prunus persica).

Deze bladval kan verschillende oorzaken hebben:
- Water tekort in de grond.
- Onvoldoende lucht in de grond.
- Te diep geplant of geplant in te natte grond.
- Te zwak wortelgestel.
- Te grote verdamping door uitdrogende wind.
- Bladschimmels.
- Spintmijten.
- Gebrek aan bepaalde voedingsstoffen: stikstof, kalium ofwel magnesium. Vooral kalium-gebrek veroorzaakt eerst bruine bladranden en later vroegtijdige bladval. (Een teveel aan kaliummeststof kan ook de opname magnesium bemoeilijken)

Hoe verhelpen?
- Bij een spintaantasting zijn er kleine spinseldraden te zien tussen de takjes en de bladeren. Maak de bladeren regelmatig eens nat maken om dit probleem verhelpen.
- Indien de grond erg droog aanvoelt dan kan je best éénmaal per week een flinke hoeveelheid water geven. Dek ook de grondoppervlakte af met een laagje compost of mulch.
Maak de grond regelmatig oppervlakkig los en laat geen begroeiing toe op de boomspiegel.
- Magnesiumgebrek veroorzaakt bij de jongste bladeren een geelgroene bladkleur. Wekelijks een bespuiting doen met een magnesiummeststof (vb. kieseriet) lost dit probleem op.
Ook een te droge grond kan voedselgebrek veroorzaken, waarbij je een NPK-meststof en extra water kan geven. (De meeste NPK-meststoffen bevatten ook magnesium).

Ook andere fruitbomen en fruitstruiken kunnen onderhevig zijn aan bladval. De oorzaken kunnen hetzelfde zijn als bij perzik- en nectarinebomen.
Meer lezen over plantenziekten en plagen op fruitgewassen.
Bomen die te diep geplant zijn kan je best in oktober uit de grond halen en hoger planten. Plant geen bomen op plaatsen waar het water langdurig blijft staan.

Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Bladverkleuringen bij tomatenplanten? (Lycopersicon esculentum)

Een abnormale bladverkleuring bij tomaten kan verschillende oorzaken hebben:
- Bladvlekkenziekte (schimmelziekte): een aantasting van de bladschimmel Fulvia fulva (syn. Cladosporium fulvum).
- Te koude of te natte grond
- Gebrek aan bepaalde voedingsstoffen: stikstof (N), fosfor (P), kalium (K), magnesium (Mg), mangaan (Mn), ...
- Een teveel aan bepaalde meststoffen: kalium, ...
- Een aantasting van geelblad of naaldblad: wordt veroorzaakt door tomatenmozaïekvirus.
- Een aantasting van de meeldauwschimmel (Oïdium lycopersicum): kleine witte vlekjes van enkele mm groot bovenop de bladeren.
- Te felle zon nadat de planten in de schaduw (binnenshuis) stonden kan bladverbranding geven.
- ...

Fosforgebrek komt vooral in het voorjaar voor als de grond nog te koud is. Er is dikwijls voldoende fosfor aanwezig, maar de planten kunnen het niet opnemen of vervoeren.
In een te zure grond komt gemakkelijk magnesiumgebrek voor. Magnesiumgebrek komt vooral op de jongste bladeren in de kop voor. Een overmate aan kalium kan ook de opname van magnesium blokkeren.
In het vroege voorjaar (februari) kan je wat kalk strooien over de grond om deze minder zuur te maken.
Afbeeldingen over gebrekziekten bij tomaten (Engelstalige tekst).

De belangrijkste schimmelziekten zijn tomatenplaag (Phythophtora infestans), bladvlekkenziekte en meeldauw.
Schimmelziekten bij tomaten visueel herkennen (Engelstalig).
Diverse plantenziekten en plagen.
Beeldenbank van ziekten en plagen bij tomaten (Nederlandstalig).
Geelbruine bladvlekken op de onderste bladeren.
Bladvlekkenziekte op tomatenbladeren - Fulvia fulva (syn. Cladosporium fulvum).

Warm en vochtig weer zijn ideaal voor infectie van de tomatenplaag (Phytophtora infestans).
Meer lezen over het voorkomen van tomatenplaag/aardappelplaag - Phytophtora infestans.
Niet alle tomatenrassen zijn even gevoelig voor gebreksziekten en/of schimmelziekten. Door meerdere tomatenrassen te planten kan u risico's op een totale oogstmislukking voorkomen! Probeer ook eens enkele heel vroegrijpende rassen te planten, deze geven meestal een prima oogst.
Meer lezen over bijzondere tomatenrassen die u zelf kan kweken.

Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen?
Schrijf Je Hier In Voor De Fruit-ABC Nieuwsbrief.

Zomersnoei bij fruitbomen en kleinfruit.

Een luchtig gesnoeide fruitboom of fruitstruik zal bij regenachtig weer sneller opdrogen en minder vatbaar zijn voor schimmelaantasting! Door zomersnoei te doen in een regenperiode is er minder gevaar op zonnebrand. Let op! druiventrossen in een kas/serre mogen niet rechtstreeks in de zon hangen!
In deze periode is er op vele fruitsoorten al een vruchtrui (= natuurlijke vruchtval) geweest.
Sommige vruchttakken dragen geen vruchten meer en kunnen nu reeds weggenomen worden.
Het wegnemen van overbodige takken kan gebeuren met de snoeischaar, takkenschaar of met een snoeizaag.
Een luchtig gesnoeide appelboom is minder vatbaar voor wollige bloedluis en is in de winter eenvoudiger te snoeien. Luchtig gesnoeide appel- en perenbomen zijn minder vatbaar voor de schurftschimmel die bij regenachtig weer schade aanbrengt.

Welke takken wegnemen bij fruitbomen?
- Wildopslag zo diep mogelijk wegnemen. Bij voorkeur uittrekken met de handen.
- Zijhout aan de stam dat lager dan 40 (50) cm staat.
- Te steil groeiende takken aan de harttak
- Verticaal groeiende rugtwijgen.
- Afhangende vruchttakken kunnen ingekort worden zodat er slechts enkele vruchtjes overblijven.
- Te lang vruchthout (zijhout) dat geen vruchten meer heeft.
- Buikhout (= vruchthout onder de gesteltakken dat geen licht krijgt)
- Talrijke sterke & steil groeiende scheuten die ontstaan zijn aan een weggesnoeide tak kunnen met de hand weggebroken worden.

Meer lezen over zomersnoei bij appel-, peren- en pruimenbomen.

Zomersnoei is erg nuttig na een tegenvallende vruchtzetting om de groeireactie op te vangen.
Men kan deze zomersnoei om de 2 weken herhalen, tot begin augustus.

De vroegrijpende rassen van rode- en witte trosbessen (aalbessen/jenevers)- Ribes rubrum zijn nu rijp. Zomersnoei laat de bessen sneller opdrogen bij regen en voorkomt dat de (bijna) rijpe bessen gaan beschimmelen.
Bij witte- en rode trosbessen kan je ook zomersnoei doen:
- Zijscheuten die lager dan 30 cm boven de grond staan kan je volledig verwijderen.
- Hoger staande zijscheutjes worden op ca 10 cm ingesnoeid/ingenepen.
- De jonge scheut van de verlengenis (= uiteinde van de tak) wordt NIET ingesnoeid.
- Zijtakken die tegen de grond hangen kunnen ook teruggesnoeid ofwel omhoog gebonden worden.

Bij struiken van zwarte trosbessen (patersbessen, zwarte jenevers) - Ribes nigrum die reeds rijp zijn kan je nu de takken die veel rijpe bessen dragen wegsnoeien en vervolgens afplukken.

Druivenplanten zijn bij regenachtig weer meer vatbaar voor valse meeldauw(schimmel). Verwijder de meeste overtollige scheuten zodat je een luchtig gewas bekomt. (Zie blog over zomersnoei bij druiven)
Zie ook "Fruit-snoeikalender"

Uitvoerige informatie over het snoei, rassenkeuze, teelt en verzorging van fruitsoorten kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie".
Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)

Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Bijmesten met kalium op lichte gronden.

Kalium zorgt in de plant voor de stevigheid. De vruchten worden steviger en smakelijker. Een teveel aan kalium kan magnesium- en kalkgebrek veroorzaken.
Kalium beheerst de wateropname en ontwatering van de plant, bevordert de stevigheid van de plant en het afrijpings- en afhardingsproces voor de winter. Tomaten kleuren en smaken beter als ze voldoende kalium krijgen.
Na zware regenval kan er op sommige gronden een verlies aan voedingsstoffen zijn. Op lichte grond (zandgrond) is er meer uitspoeling van mineralen en moet meer bemest worden dan op zware grond (kleigrond). Ook kalium (K) spoelt gemakkelijk door en kan zorgen voor bruine bladranden of zelfs bladval.
Op gronden waar regelmatig compost en mulch wordt gebruikt is er minder uitspoeling van voedingsstoffen (mineralen).
Op klei- en leemgronden is er geen gevaar op uitspoeling van voedingsstoffen en hoeft er niet bijgemest te worden.
Gevoelig voor kaliumgebrek zijn o.a. tomaten, rode trosbessen, witte trosbessen, kruisbessen, druiven en mispelbomen.
Opgepast echter voor een teveel aan kalium want dat kan magnesiumgebrek veroorzaken!
Patentkali en houtas bevatten veel kalium.
Meer lezen over bemesten van fruitstruiken en fruitbomen.

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Eerste kruisbessen of stekelbessen oogsten? (Ribes uva-crispa)

De vroegst rijpe kruisbessen of stekelbessen (Ribes uva-crispa) zijn 'Risulfa' en 'Xenia'.
'Xenia' (foto 1) heeft matig grote, roodbruine bessen. De takken hebben opvallend weinig stekels.
'Risulfa' (foto 2) heeft vrij dikke, gele en zoete bessen die snel aanrijpen.
'Hinnonmaeki' is iets later rijp. De 'Hinnonmacki Geel' heeft gele gladde bessen die middelgroot zijn. De 'Hinnonmacki Rood' heeft rode, gladde bessen.

'Invicta' (foto 3) heeft matig grote groengele, licht behaarde, zoete bessen en is normaal gestekeld.
Op zandgronden zijn de kruisbessen vroeger oogstbaar dan op zwaardere gronden.
Onrijpe kruisbessen bevatten veel pectine en zijn bijzonder geschikt om te verwerken tot confituur of jam.
Meer lezen over kruisbessen/stekelbessen (Ribes uva-crispa).
Kruisbessen zijn er in vroege en late rassen. Dit jaar (2011) zijn de kruisbessen enkele weken vroeger rijp dan andere jaren. Zie tabel met overzicht.

(KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN)
Zin om te proeven? Breng dan een bezoekje aan de 'Proef'tuin van Marc Geens waar je al die rassen kan bekomen.
Opentuindag in de kruisbessen-'proeftuin' van Marc Geens te Zomergem. Op zaterdag en zondag 9 en 10 juli 2011 staan de tuindeuren weer open en dit telkens vanaf 9u30 tot 17 uur. Meer info: www.proeftuin.info
Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Veel schade van de appelzaagwesp op appelbomen!

Afbeelding:
Foto 1:
A: volwassen wesp, B: Eitje afgelegd in het vruchtbeginsel (zaagsnede), C: Eitje groeit uit tot larve, D: larve (bastaardrups) komt uit de boorgang en beschadigd nog andere vruchten ("Overloper"), E: Boorgang naar de pitten, F en G: Onder de schil wordt een boorgang gemaakt die later verkurkt
Foto 2:
Verkurkte boorgang die later zichtbaar blijft.
Foto 3:
Witte kruisval (met lijm) om tijdens de bloei de volwassen zaagwespen te vangen.
Foto 4:
Vochtig boorsel naast de boorgang.

Momenteel is er bij sommige appelbomen (Malus domestica) veel schade van de appelzaagwesp (Hoplocampa testudinea).
De larve overwintert in een cocon in de grond vanaf juli tot einde maart. Tussen half maart en einde april verpopt de larve. Volwassen insecten vanaf half april tot einde mei die eitjes afzetten in de bloemen.
Bij aangetaste vruchten komt er vochtige (plakkerige) pulp naar buiten in juni. Een doorgesneden vrucht vertoont een vuilwitte bastaardrups. De larve verhuist twee tot drie maal naar een onaangetaste vrucht, de zogenaamde "overlopers". De larve heeft een opvallend sterke geur. Uitgeholde vruchten vallen af.
In de zomer of herfst ziet men vruchten met opvallende zaagwesp-ringen.
Sommige jaren kan de schade zo groot zijn, dan er nauwelijks wat overblijft om te oogsten.

Preventie:
- Tijdens de bloei kan men witte kruisvallen met lijm omhoog hangen om de volwassen zaagwesp te lokken. Het resultaat hiervan is wisselvallig tot goed.
- Pluk de eerste aangetaste vruchten (einde mei-begin juni), zo voorkomt u dat de larven andere vruchten aantasten. Geef de vruchten aan de kippen of composteer ze. Verzamel de aangetaste vruchten in een emmer en laat er enkele dagen water in staan.
- Trek natuurlijke vijanden aan zoals mezen en voorzie broedgelegenheid voor vogels: hagen, houtwallen en nestkastjes.
- Laat poppen op de grond uitdrogen. Dat gaat sneller als u regelmatig schoffelt. Ook krielkippen laten scharrelen onder de bomen zou helpen.
Meer lezen over de teelt van appelbomen (Malus domestica).

Uitvoerige informatie over het snoei, rassenkeuze, teelt en verzorging van appelbomen kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie".
Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Schurftgevaar bij gevoelige appelrassen! (herhaling van 31 mei)

Zelfs al worden de appel- en perenbomen vakkundig gesnoeid en lijken ze normaal te groeien toch kunnen er jaarlijks opnieuw kurkachtige vlekjes op de appels en peren komen.
Kurkplekjes op fruit zijn een gevolg van schimmelaantasting.
Veel regen tijdens de groei bevorderd de aantasting. Appelschurft - Venturia inaequalis en perenschurft - Venturia pirina.
Sommige appel- en perenrassen zijn meer vatbaar dan andere. De meeste sierappels zijn erg vatbaar voor schurft en zorgen voor extra infectie bij de gewone appels. Gebruik daarom geen sierappel (siermalus) als bestuiver voor gewone eetappels. In sierappelbomen blijven ook veel mummies hangen en deze zorgen voor meer uitbreiding van "blackrot" bij de gewone appelbomen.

Door nu zomersnoei te doen en overbodig vruchthout (zonder vruchten) te verwijderen ontstaat een luchtige boom die sneller kan opdrogen na regen. Bomen die snel opdrogen zijn minder vatbaar voor de schurftschimmel.
Meer lezen over appel- en perenschurft op uw fruitbomen.

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op fruitsoorten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruitbomen, druiven en kleinfruit.

Gevaar voor de plaag op tomaten en aardappelen! (Phytophtora infestans)

Tomaten en aardappelen zijn erg vatbaar voor de gevreesde tomatenplaag/ aardappelplaag (Phytophtora infestans). Vochtig en warm weer is ideaal voor een uitbreiding van deze schimmelziekte.

Tips om uitbreiding te voorkomen:
- Plant op een ruime afstand van elkaar
- Goede (droge) groeiomstandigheden voorkomen veel problemen. Probeer een regenbescherming te voorzien.
- Giet zoveel mogelijk 's morgens en probeer nooit op de bladeren te gieten
- Verwijder bladeren die de grond raken of die het water geven bemoeilijken
- Zorg voor een luchtig gewas dat snel kan opdrogen: dieven tijdig verwijderen, bladsnoei, ...
- Geef niet teveel stikstofmeststoffen want dan worden de planten meer vatbaar voor schimmels. Kaliummeststof zorgt voor kloeke, gezondere planten.
- Werk nooit in een nat gewas, want dan worden ze gemakkelijk geïnfecteerd.
- Verwijder zo snel mogelijk verdacht uitziende bladeren of planten. Ontsmet nadien uw handen en mes.
- Gooi geen zieke plantendelen op de compost
- Zorg voor een goede vruchtafwisseling (1 keer tomaten om de 4 jaar).
- Plant geen tomaten nabij plaaggevoelige aardappels
- Iets minder plaaggevoelig zijn de rassen 'De Berao', 'Fantasio', 'Ferline', 'Juliet', 'Legend', 'Tigrella', 'Sweetie', 'Pipo', 'Peron' en ...
- Tomaten in openlucht die geen regenbescherming hebben kan je best om de 7-10 dagen preventief behandelen met een schimmelwerend product.

Meer lezen over bijzondere tomatenrassen (zwarte, bruine, witte, gele, oranje, rode en groene tomaten).
Meer informatie over de tomatenteelt op groenteninfo http://www.plantaardig.com/

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Twee keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.