Vroeger vruchten met de juiste onderstam.

VOORDELEN VAN ONDERSTAMMEN.
Fruitbomen op een (zwakgroeiende) onderstam blijven meestal kleiner en geven vroeger vruchten. (Na 3 jaar vruchten i.p.v. soms 10-12 jaar te moeten wachten).
Zaailingonderstammen groeien sterker en zijn meestal laat vruchtbaar. Nakomelingen (zaailingonderstammen) zijn meestal erg variabel in groeisterkte. Verwijder de zwakste en bewaar enkel de sterkste en gezondste zaailingen.

VERMEERDEREN VAN ONDERSTAMMEN EN VRUCHTBOMEN.
Onderstammen vermeerder je door afleggen, marcotteren en soms door middel van winterstek.
Het vermeerderen van onderstammen is niet altijd gemakkelijk, zodat aankopen soms eenvoudiger is.
Door afleggen en stekken blijven de typische eigenschappen van de (zwakgroeiende) onderstammen beter behouden.
Onderstammen worden later geoculeerd of geënt door middel van bijvoorbeeld de Engelse (verbeterde) plakgriffel. In volle grond kan dit enten vanaf einde maart reeds gebeuren.

ZWAKGROEIENDE EN STERKGROEIENDE ONDERSTAMMEN.
Met sterkgroeiende onderstammen heb je een grotere plantafstand nodig dan op zwakgroeiende onderstammen. Eenmaal in productie kunnen fruitbomen op sterkgroeiende onderstammen wel meer vruchten produceren dan de zwakgroeiende onderstammen.
Onderstammen zijn te vermeerderen door zaaien, stekken of afleggen (marcotteren).
Niet alle planten vermeerder je op dezelfde manier. Sommige planten kan je stekken of afleggen.

EEN TUSSENSTAM IS SOMS NODIG.

Sommige rassen vergroeien niet goed met de gekozen onderstam en daarom gebruik je soms een tussenstam.
Gebruik als stamvormer een ras dat mooi verticaal groeit en minder vatbaar is voor bepaalde schimmels.
Bij peren gebruik je een tussenstam van 'Beurré Hardy', 'Le Curé' en 'Doyenné du Comice'.
Voor de pruimenonderstam Zwarte myrobolaan gebruik je de tussenstammen 'Falso' en 'Altesse Simple'. Onverenigbaarheid komt vaak voor op de Zwarte Myrobolaan.
Bij kersen kan je op de onderstam 'Colt', die gemakkelijk te stekken is, de groeiverzwakkende 'Gisella 5' als tussenstam gebruiken.
Bij sommige appelrassen gebruik je de tussenstam 'Zoete Aagt' of 'Golden Delicious' om stambasisrot te voorkomen.

HOEVEEL KUNNEN FRUITBOMEN PRODUCEREN?
De productie hangt af van de fruitsoort, het fruitras en de gekozen onderstam.

De onderstammen die vorig jaar geoculeerd werden kunnen deze maand boven de oculatie afgeknipt worden om de oculatie te verplichten tot uitlopen. (Bij de niet-vast gegroeide oculaties worden de onderstammen niet afgeknipt). Afhankelijk van de fruitsoort en onderstam kan je 2 tot 8 jaar na het enten de eerste vruchten oogsten.

ZWAK GROEIENDE ONDERSTAMMEN GEVEN DE KLEINSTE BOMEN EN VROEGSTE PRODUCTIE!
(Indien er meerdere onderstammen vernoemd worden dan staat de zwakste onderstam links)
Appelonderstammen 'M27', 'M9', 'RN29',
Peeronderstam 'Kwee MC', 'Kwee Eline' (iets sterker dan Kwee C). [Zwakgroeiende perenrassen zoals Olivier des Serres en Seigneur d'Esperen kan je enten op de matig sterk groeiende 'Kwee MA' en Pyrus 'Pyrodwarf'] Perenbomen op Pyrodwarf worden iets groter dan op Kwee A. Het boomvolume van peren op Pyrodwarf is ca 50 tot 70% t.o.v. perenzaailingen.
Pruimonderstam Prunus spinosa (sleedoorn), 'Pixie': geschikt voor pruimen-, kwetsen-, perzik-, nectarine- en abrikozenbomen.
Kersonderstam 'VSL-2' (= 'Krymsk 5'), 'Colt': geschikt voor zoete- en zure kersenbomen. De groeikracht is vergelijkbaar met de onderstam Gisela 5. De Krymsk 5 zou tijdelijk te natte grond beter verdragen dan Gisela 5.
Kersonderstam 'GiSelA 5' en 'GiSelA 3': geschikt voor grote laagstambomen van zoete kersen op goed ontwaterde gronden.
In kleine tuinen kan je best vroeg productieve bomen aanplanten.

NUTTIGE WEBLINKS IVM ONDERSTAMMEN.
Aanbevolen plantafstanden voor fruitsoorten.
Gebruik van onderstammen bij vruchtbomen.
Vermeerderen van planten.
Onderstamsoorten voor fruitbomen.
Opbrengst van fruitsoorten en FAQ.
Weblinks over plantenvermeerdering.
Groente- en Fruit Encyclopedie met plant- en verzorgingstips voor alle geënte fruitsoorten.
Op verschillende plaatsen in Nederland en Vlaanderen kan je dit voorjaar entlessen volgen. Data en adressen van ent- en snoeilessen in de maandelijkse fruitnieuwsbrief!

Volg de dagelijkse berichten en tips ivm bijzondere tomaten en fruit op twitter! http://twitter.com/gdekinder
Maandelijks fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: fruitboomonderstammen, onderstam, onderstammen vermeerderen, planten vermeerderen, plantenvermeerdering, vroeger vruchten, onderstamkeuze