Winterwerk bij fruitbomen.

Ook in deze periode kan je nog enkele kleine, maar belangrijke werkjes doen aan uw fruitbomen!
In de maanden november en december kan je nog steeds maatregelen nemen om schade van de wintervlinder, vorstscheuren en wildvraat te voorkomen.

Verwijder nu de mummies (verdroogde & beschimmelde vruchten), wollige bloedluis en kankertakken in de steenfruitbomen. Het zijn bronnen van problemen voor volgend groeiseizoen!

Te zieke en oude (laagstam) fruitbomen kan je nu ook rooien en de grond klaar maken voor herinplant. Ernstige aantasting van vruchtboomkanker, boorgaten en loodglansziekte zijn problemen waar je de boom best kan rooien.

Bij de oude, zwakgroeiende (laagstam) appel- en perenbomen kan je nu ook een eenvoudige wintersnoei toepassen. Een vroege wintersnoei stimuleert de groei en je kan ook iets grotere vruchten bekomen. Zorg ervoor dat het zonlicht alle takken goed kan bereiken.

-
Een begroeide of afgedekte zwarte strook (boomstrook/boomspiegel) kan meer schade door ongedierte opleveren. Vooral appelbomen zijn erg aantrekkelijk voor muizen en ratten. Gangen van mollen geven dikwijls meer muizen en ratten. Controleer uw aanplant regelmatig!

--
Is het weer niet goed om buiten te werken dan kan je binnen winterstekken maken en onderstammen oppotten.

Tip!
Zondag 1 december 2019 (10u) Voordracht “winterwerk bij fruitbomen”. Locatie: De Kernelle, Kerkdreef 23, B-8791 Beveren-Leie (Waregem).

Maandelijks tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om één keer per maand de GRATIS Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen. In de nieuwsbrief kan je eenvoudige en praktische tips vinden om uw fruitbomen, kleinfruit en druiven optimaal te verzorgen.
Je vindt in de nieuwsbrief ook een agenda met een overzicht van voordrachten, lessen en cursussen ivm fruit telen in België en Nederland.

Ziektetolerante druiven planten.

Foto 01: laatrijpend druivenras 'Katharina' in een "netzakje".

Foto 02: Oogstspreiding door het aanplanten van verschillende druivenrassen.


Foto 03: Eenjarige druivelaar.

Dit jaar (2019) was de druivenoogst normaal. Aantasting door de schimmel valse meeldauw bleef heel beperkt dit jaar. Er was meer aantasting van echte meeldauw (Oidium).

De druivenrassen die dit jaar weinig productief waren kunnen volgend jaar wel een topoogst geven.

De volledige informatie (productie, gebruik, ziektegevoeligheid, ...) van deze druivenrassen kan je vinden in de Groente- en fruitencyclopedie. De 10de, geactualiseerde, (her)druk is verschenen in november 2015.
De meest aanbevolen druivenrassen staan vetgedrukt. Aanbevolen rassen zijn interessant omwille van hun goede productie ofwel omwille van een goede weerstand tegen sommige schimmelziekten (*).
(*)De belangrijkste schimmelziekten zijn echte meeldauw (witziekte) en valse meeldauw. De meeste oudere druivenrassen zijn vatbaar voor echte- en valse meeldauw.

Valse meeldauw komt vooral in openlucht voor bij regenachtig weer. Gevoelig voor valse meeldauw (Peronospora) zijn Boskoops Glory en Dornfelder.
Echte meeldauw komt zowel in de kas (serre) als in openlucht voor, bij eerder droog weer. Erg gevoelig voor echte meeldauw is Vroege van der Laan.
Meer lezen over het planten van bijzondere, ziektetolerante druiven (Vitis vinifera cv's).

Meestal begint de oogst van vroege druiven in openlucht vanaf 10 augustus en eindigt met de late rassen einde oktober (half november). Druiven die eetrijp worden aan de plant, zijn erg lekker en gezond!

PLANTTIPS VOOR DRUIVEN.
Druivenplanten zonder bladeren en met blote wortel kan je nu planten. Bescherm de wortels tegen uitdrogen!
Planten in pot (met of zonder bladeren) kan je ook in het voorjaar nog planten.
Kies een zonnige, warme standplaats uit. Een muur of tuinafsluiting gericht naar het zuiden, zuidoosten en oosten zijn ideaal.
Je kan ook een raamwerk maken met palen en horizontale draden, waarlangs de druivenranken geleid worden.
Zorg voor een luchtige standplaats zodat ze snel kunnen opdrogen na regen.
Druiven houden van een beetje extra kalk in de grond.
Doe geen mest, meststoffen of grove (jonge) compost in de plantput! Eventueel kan je wel een beetje goed verteerde compost of bodemverbeteraar doorheen de aanvulgrond mengen.
Een iets vochthoudende, doorlatende grond is ideaal, maar druivenplanten verdragen geen natte grond.
Geënte druiven (met onderstam) zijn duurder in aankoop, maar zijn sneller productief dan wortelechte (gestekte) druivelaars.
Plant bij voorkeur druivenplanten die weinig of niet vatbaar zijn voor echte- en valse meeldauw. Er zijn in de handel ook nog oude, ziektegevoelige druivenrassen te bekomen die veel zorgen vragen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM DRUIVEN - VITIS VINIFERA:
Bijzondere druivenrassen.
Tafeldruiven- & wijndruivenrassen en verzorging (Vitis vinifera).
Teeltwerkzaamheden bij druiven.
Valse meeldauw (Peronospora) op druiven (nieuw venster).
Ziekten en plagen (overzichtstabel).
Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van druiven. De 10de, herziene druk van de Groente & Fruit Encyclopedie, is vanaf januari 2019 beschikbaar!

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

Volg dagelijkse berichten en tips ivm druiven, fruit en bijzondere tomaten op twitter! https://twitter.com/gdekinder

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: druiven planten, druivenrassen, openlucht druiven, ziektetolerante druiven, tafeldruiven planten, ziektetolerante tafeldruiven, ziektetolerante druivenrassen, openlucht druivenrassen.

Sleedoorn, laatrijpende steenfruitsoort.

Binnenkort wordt er nachtvorst voorspeld en dit is ideaal om sleedoorn zacht te laten worden.

KENMERKEN VAN SLEEDOORN.
Sleedoorn (Prunus spinosa) is een doornige heester met zwarte takken en sneeuwwitte bloemen in maart-april. De bloemen openen zich voor de bladeren zichtbaar zijn.
De planten zijn erg waardevol voor bijen, vlinders en vogels.
Deze plant lijkt op een pruimenboom die talrijke doornen draagt.
Sleedoorn is een steenvrucht met blauwzwarte, berijpte, wrange vruchtjes. Na een vorstperiode worden ze zacht en eetbaar.
De vruchten zijn bijzonder geschikt voor verwerking en in bloemsierkunst. Ook de vogels eten de rijpe vruchten graag.
Jaarlijks is er veel wortelopslag zodat de plant zal woekeren. Woekeren is te voorkomen door sleedoorn te enten op een pruimonderstam. Je kan bij het stekken van sleedoorn alle knoppen onderaan verwijderen.

VERMEERDEREN VAN ZWARTE DOORN.
In juli kan je de sleedoorn vermeerderen door middel van zomerstekken. Zie weblinks!
Sleedoorn is ook eenvoudig te vermeerderen door zaaien, wortelstekken en door wortelopslag.
Enten van grootvruchtige sleedoorn op pruimonderstammen is ook mogelijk. Indien je gewone sleedoornzaailingen gebruikt dan komt er later veel wildopslag (woekeren) vanuit de onderstam. Gebruik bij voorkeur de pruimonderstam 'St Julien A' om grootvruchtige sleedoorn te enten als stamboompje.

GEBRUIK VAN SLEEDOORN.
Als vrij groeiende, ondoordringbare doornige haag, houtwal of windsingel.
Goede bijenplant.
Sleedoorn is ook bruikbaar als zwakgroeiende onderstam voor sterkgroeiende pruimenrassen. Zelf heb ik enkele pruimenbomen die ca 15 jaar op een sleedoornonderstam staan.

PLANTTIPS VOOR SLEEDOORNBESSEN OF ZWARTE DOORN.
- Te planten als windhaag, in heggen, als veekering en in houtwallen.
- Sleedoorn heeft een voorkeur voor kalkrijke grond (pH 6 tot 8).
- Plant bij voorkeur op een zonnige, warme en droge standplaats. (Verdraagt ook halfschaduw).
- Een overstroomde grond of een hoge grondwaterstand in de winter wordt niet verdragen.
- De grond mag voedselarm zijn.
- De plantafstand van geënte rassen is in de rij is ca 1,20 m en tussen de rijen 3 meter.
- Gebruik voor hagen wortelechte sleedoorn (= niet-geënt). Van kleine planten gebruik je 4 tot 5 stuks per lopende meter en van grote planten gebruik je 3 tot 4 stuks per meter.
- In een houtwal, voedselbos of in plantvakken kan je sleedoorn in groepen van 5 tot 8 planten te planten. Van kleine planten kan je 3 planten per m² gebruiken. Grote planten kan je planten op 1 x 1,5m afstand.
- Let op voor woekeren, want deze plant geeft veel wortelopslag! In een gewone, kleine tuin kan je beter geen gewone sleedoorn planten. Kies dan voor een sleedoorn die geënt is op de pruimonderstam 'Sint Julien A'.

OOGSTEN VAN SLEEDOORNVRUCHTEN.
De bessen van sleedoorn kunnen na de eerste vorst afgeplukt worden en zijn bijzonder geschikt voor verwerking tot likeur en jam.
De maand november is zeer geschikt om deze zwartblauwe vruchten te verzamelen. Ook vogels eten graag van de achtergebleven vruchtjes!
In streken waar vossen voorkomen moet je uitkijken met laaghangende vruchten, want deze kunnen besmet zijn met eitjes van de vossenlintworm. Voor verwerking (na koken of op alcohol) en wijnbereiding is dat geen probleem.

VATBAARHEID VOOR ZIEKTEN EN PLAGEN.
- Spinselmotten kunnen in het voorjaar alle bladeren afvreten.
- Op natte en overstroomde grond sterven de planten af. Tijdelijke wateroverlast wordt niet verdragen.
- Door te snoeien in de herfst of winter kunnen schimmelziekten via de snoeiwonden infecteren. Beperk het snoeien en als snoeien toch nodig is, dan moet je dat na de bloei (april, mei) of in de zomer doen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM SLEEDOORN - ZWARTE DOORN:
Beplanten van een houtwal of snoepbos.
Fruitsoorten te stekken in november.
Eenvoudig planten vermeerderen met wortelstekken.
Zaden laagstapelen geeft een betere kieming.
Plantafstanden voor fruitsoorten zijn verschillend! Overzichtslijst van fruitsoorten en aanbevolen plantafstand.

Snoeikalender voor alle fruitsoorten.
Teeltinformatie van de sleedoorn, zwarte doorn (Prunus spinosa).
Zomerstekken van sleedoorn - Prunus spinosa.
Groente- en Fruit Encyclopedie met teeltinformatie van alle fruitsoorten.
Planttips en gebruik van de sleedoorn, zwarte doorn (Prunus spinosa).

Sleedoorn en duindoorn zijn in deze periode eenvoudig te vermeerderen door middel van wortelstekken. (Zie weblinks)

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: Prunus spinosa, sleedoorn, sloe bes, spinosa pruim, zwarte doorn, Blackthorn, sloe berry, prunellier, epine noire; prunelle, prunier épineux, Schwarzdorn; Schlehbeeren, Eschendorn, Heckendorn

Plant eens een abrikozenboom in uw eetbare siertuin!

Abrikozenbomen (Prunus armeniaca) bloeien mooi en vragen weinig onderhoud!
Abrikozenbomen zijn zeer sierlijke (steen)fruitbomen die in het voorjaar erg opvallen. De roze bloemen in het vroege voorjaar (maart) zijn erg mooi. Door de vroege bloei en de kans op lentenachtvorst zijn er sommige jaren geen vruchten.
Een late bloei heeft als voordeel dat de kans op bevriezen van de bloemen kleiner is, waardoor er een grote kans op een goede oogst bestaat.
Na de sierlijke bloei komen er sierlijke bladeren, waartussen je in de zomer smakelijke vruchten kan vinden.
Ook in de siertuin verdient deze opvallende boom een plaats. De bladeren hebben een opvallende gele herfstkleur.
Abrikozen mogen geoogst worden voor ze eetrijp zijn, ze rijpen nog verder na. De rijpe vruchten zijn rijk aan provitamine A en ijzer.

PLANTTIPS.
Kies een goed doorlatende, zonnige en warme standplaats uit om abrikozenbomen te planten. De grond mag lichtzuur of neutraal zijn. Op gronden met wateroverlast plant je geen steenfruitbomen!
De beste planttijd voor abrikozenbomen is vanaf half november tot einde december.
Er bestaan ook kruisingen van abrikozen en Japanse pruimen, de PLUOT en APRIUM.
Abrikozenbomen zijn als laagstam, halfstam en hoogstam te bekomen. Deze bomen passen zowel in de siertuin als in de fruittuin. De meeste rassen zijn zelfbestuivend.
Voor laagstambomen van abrikozen is de plantafstand 3 meter.
De meeste abrikozenrassen zijn zelfbestuivend, maar plant je toch twee verschillende abrikozenrassen dan ben je meestal verzekerd van de lekkere vruchten.
Abrikozenbomen zijn goede bestuivers voor Aprium-bomen (= kruising van Japanse pruimen x abrikozen).
Interessante abrikozenrassen zijn o.a. 'Tros Oranje', 'Hongaarse', 'Orangered', 'Hargrand' en 'Kuresia'. Laatbloeiende rassen zijn Kioto, Koolgat en Conga.

VERMEERDEREN.
Abrikozenbomen worden vermeerderd door oculeren en enten.
Oculeren geeft het meeste kans op succes.
Als onderstam worden de pruimonderstammen 'Brompton' en 'Saint Julien A' gebruikt. Voor hoogstammen worden zaailingen van pruimen gebruikt.

SNOEIEN VAN ABRIKOZENBOMEN.
Abrikozenbomen mag je snoeien vanaf half april tot half september. Ook andere steenfruitsoorten (kersen, pruimen, perzik, ...) mag je nu NIET meer snoeien.
Abrikozenbomen die in de herfst of winter gesnoeid worden, zijn erg vatbaar voor de loodglansschimmel en bacterieziekte (gomvorming).
Lees meer snoeitips bij de weblink "Abrikozenbomen snoeien na de oogst".

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM ABRIKOZEN:
Abrikozenbomen (beperkt) snoeien na de oogst.
Meer lezen over planten vermeerderen door oculeren en enten op een onderstam.
Meer lezen over het planten, snoeien en rassenkeuze van abrikozen (Prunus armeniaca).
Snoeikalender per maand voor fruitsoorten (fruitstruiken, fruitbomen, druiven en kleinfruit).
Adressen waar je plantgoed van abrikozen en/of andere fruitsoorten kan bekomen.
Aanbevolen plantafstanden voor fruitbomen en kleinfruit.
Groente- en Fruit Encyclopedie met plant- en snoeitips voor abrikozen.
Online verkoop van talrijke abrikozenrassen - Tchechië (Praag). Verzenden ook naar BE en NL.

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: abrikoos, abrikozen, armeense pruim, Prunus armeniaca, fruitbomen planten, planten fruitbomen, planten abrikozen, abrikozen planten, bestuiving abrikozen, abrikozenboom planten

Plukken van mispels en mispelrecepten.

Na een lichte vorst worden de harde mispels zacht en lekker om te eten.
Door de nachtvorst vallen de mispels gemakkelijk af, zodat het nuttig kan zijn van ze vandaag te plukken!
Mispels zijn te verwerken tot jam, confituur, kroketten, puree en er is ook mispelwijn van te maken.



Mispelbomen en mispelstruiken zijn zeer gemakkelijke en decoratieve fruitbomen.
De wetenschappelijke naam is Mespilus germanica en ze behoren tot de groep pitfruit van de plantenfamilie Rosaceae (= Rozenfamilie).

BOOMKENMERKEN
Mispelbomen zijn nauw verwant aan perenbomen, kwee, lijsterbes en meidoorn.
Als onderstam wordt meestal kwee en meidoorn gebruikt, maar de voorkeur gaat naar een kweeonderstam. De vruchten zijn het lekkerste als de mispelboom op een kwee-onderstam staat!
Deze bijzonder decoratieve vruchtbomen (pitvruchten) verdienen ook een plaatsje in de siertuin!
De meeste mispelrassen zijn weinig vatbaar voor ziekten en plagen.
De opvallende witte bloemen verschijnen in mei en zijn weinig nachtvorstgevoelig.
Mispelbomen zijn zelfbestuivend en zijn meestal weinig vatbaar voor ziekten en plagen.
Enkel als de grond te nat is zijn er groeiproblemen.
Op sommige grondsoorten kan er in de zomer kaliumgebrek voorkomen. (Vooral op zandgrond).

PLANTTIPS.
Mispelbomen kan je planten op vochtige, matig voedselrijke grond in loofbossen, aan bosranden en in houtwallen.
Als decoratieve solitair past de mispelboom ook in een middelgrote en grote siertuin.
Op zandgrond en zandleemgronden kan je best bomen geënt op de onderstam kwee aanplanten. Ook bomen op meidoornonderstam zijn te gebruiken. De lekkerste vruchten bekom je van mispelbomen op een kwee-onderstam.
Op leemgrond en kleigrond kan je best bomen geënt op perenzaailingen gebruiken.
Laat geen onderbegroeiing toe bij mispelbomen. De beste groei bekom je op een zwart gehouden boomstrook.
Op zandgrond komt gemakkelijk kaliumgebrek (randjesziekte) voor.

OOGST.

Het verzamelen van de mispelvruchten kan eind oktober of begin november gebeuren. De vruchtgrootte is afhankelijk van het ras.
Bij voorkeur moet het al enkele nachten licht gevroren hebben, dan worden de vruchten gemakkelijker zacht (= eetrijp).
Wacht niet met plukken tot de meeste vruchten op de grond gevallen zijn. Valfruit beschimmelt gemakkelijk en die vruchten zijn niet eetbaar!
Sommige jaren is de bloei van mispelbomen later (2015) en dan is de pluk in het najaar ook later.
De lekkerste vruchten bekom je van bomen geënt op kwee en/of op perenzaailingen.
Bewaar de iets onrijp geoogste mispels op een koele plaats, met de bovenzijde (kelkblaadjes) naar beneden gericht.

GEBRUIK VAN DE VRUCHTEN.
De zachte mispels zijn rijk aan mineralen, tannine (looizuur) en voedingsvezels.
De opvallende mispelvruchten zijn bijzonder geschikt voor bloemsierkunst en voor het verwerken tot jam, confituur en gelei. Zie weblinks recepten voor mispelgelei, marmelade en opleggen op alcohol. Mispelrecepten (mispeljam, confituur, marmelade) en planttips voor mispelbomen - Mespilus germanica.
Op een frisse bewaarplaats zijn de vruchten meerdere maanden te bewaren.
Vruchten die van de grond verzameld werden zijn meestal geïnfecteerd met schimmels, waardoor de vruchten niet meer geschikt zijn voor verse consumptie.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM MISPELBOMEN - MESPILUS GERMANICA:
Mispelbomen planten in een houtwal of snoepbos.
Mispelrecepten (mispeljam, confituur, marmelade) en planttips voor mispelbomen - Mespilus germanica.
Mispelrecepten op vtm-TV: mispelkroketten, mispelpuree, mispel met appel en speculoos (Filmpjes).
Oude of vergeten fruitsoorten planten in de tuin.
Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van mispelbomen (Mespilus germanica).

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: Mespilus germanica, mispel, mispel recepten, mispelaar, recepten mispel, recepten mispels, confituur mispels, mispel confituur, mispel gelei, gelei mispel, jam mispels, mispel jam, mispeljam

Kom Noten kraken (3de tentoonstelling en proeverij van noten)

Breng in het weekend van 9 en 10 november 2019 (vanaf 10u) een bezoek aan de tentoonstelling & proefdagen "Kom Noten Kraken".

Je kan er zeer verschillende rassen van okkernoten/walnoten, hazelnoten en tamme kastanje zien, proeven en beoordelen.

Zowel beroepsmensen als liefhebbers zijn welkom!

Welke informatie wordt er aangeboden?

1. Zeer veel (80) verschillende rassen van walnoten/okkernoten, hazelnoten en tamme kastanjes. Een aantal kan je zelf ook proeven en beoordelen.
2. Laat uw eigen noten keuren. Interessante kwaliteitskenmerken: noten die lekker smaken, vroeg en hoog productief, gezonde groei, opvallend van grootte of vorm, lang bewaarbaar en goed kraakbaar. Breng een staal mee en laat dit beoordelen.
3. Heb je vragen over de teelt en problemen (ziekten en plagen)? Men probeert hierop een antwoord te geven.
4. Een overzicht van verwerkingsmogelijkheden, de voedings- en de gezondheidsaspecten van noten.
5. Invloed van notenbomen op de plaatselijke biodiversiteit en de bodem.
6. Een overzicht en toelichting van plantmateriaal. Walnoot- en hazelnotenbomen zijn te koop. Je kan ook vernemen waar je een eigen interessante notenselectie kan laten kweken.
7. Eric Van der Plas stelt zijn nieuwe walnotenrassen voor, waaronder 'Komeet', 'Traveller', 'Broco' en 'Rode Motte'.
8. Een infostand over laat uitlopende walnotenrassen. Gezonde rassen die laat bloeien en hierdoor ongevoelig zijn voor lentenachtvorst.
9. Wedstrijd voor de grootste en zwaarste walnoot. Voor de zwaarste hazelnoot moet je 10 stuks meebrengen. Afsluiting op zondag om 15u. De prijs is een kleine walnoot- of hazelnootplant op naam in pot.
10. Verschillende typen van notenkrakers.

-

Organisatie: NWG, NNV en Groendekor. https://www.groendekor.be/activiteiten/53/notenweekend
Waar: Tuincentrum Groendekor, Bergensesteenweg 408, B-1600 Sint-Pieters-Leeuw, nabij Brussel.
Wanneer: zaterdag 9 november 2019 van 10 tot 17u30. Zondag 10 november 2019 van 10 tot 15u.
Toegang en parking: gratis

Vlierstruiken snoeien en vermeerderen door stekken.

Te slecht weer om buiten te werken? Dan kan je nu nuttig binnenwerk doen door stekken te maken van vlierstruiken!
In de maanden september en oktober werden er op vele plaatsen zwarte vlierbessen geplukt. Deze zwarte, vitaminerijke bessen zijn afkomstig van de gewone Europese vlier (= Sambucus nigra).
Het kan interessant zijn om vlierstruiken zelf te vermeerderen of om goede (aangekochte) vlierrassen aan te planten.
Aanbevolen vlierrassen zijn deze met een hoog kleurstofgehalte zoals o.a. 'Skondol', 'Samye', 'Sampo', 'Mammut' en 'Haschberg'.
Het ras 'Haidegg 25' heeft een opvallend hoog suikergehalte en is bijzonder geschikt voor wijnbereiding.

Foto 01: rijpe bessen van de inheemse zwarte vlier - Sambucus nigra (Europese vlier)

Foto 02: herfststekken van vlier
Een moestuinperceel van pastinaak, schorseneren, witloofwortels en wortels kan je afbakenen met vlierstekken om woelmuizen op afstand te houden. (Plantafstand 15-20 cm)

Foto 03: uitplanten van de stekken.

Foto 04: gewortelde stek

SNOEITIJD.
Vlierstruiken en vlierbomen kunnen gesnoeid worden vanaf november tot maart.
Snoei bij droog weer zodat de snoeiwonden snel opdrogen.
De dikste (stevige) vliertakken zijn geschikt om gesteltakken van perenbomen uit te buigen.
De dunnere takken kan je gebruiken om busseltjes van te maken, waarin volgend voorjaar oorwormen kunnen nestelen.
Meer snoei- en planttips van de gewone Europese vlier - Sambucus nigra.

SNOEIEN.
Probeer ongeveer 6 tot 8 stevige laagstaande éénjarige twijgen te behouden. Meerjarige takken verjongen door terug te snoeien.
Snoei de zwakke (korte) twijgen terug tot twee paar knoppen zodat er opnieuw sterke twijgen ontstaan.

Stevige, rechte takken kan je gebruiken om gesteltakken van jonge perenbomen uit te buigen.
Bij elkaar gebonden vliertakken (ca 30 cm lang) zijn aantrekkelijk voor sommige nuttige insecten.

VERMEERDEREN VAN DE INHEEMSE VLIER - SAMBUCUS NIGRA.
Vlierstruiken of vlierbomen zijn te vermeerderen door zaaien, winterstekken/houtstekken, zomerstekken, wortelstekken en afleggen of marcotteren.
Bij het zaaien gaan de typische kenmerken (besgrootte, bessenkleur, rijptijd, ...) verloren, zodat het vermeerderen door stekken de voorkeur heeft.
1) Houtstekken.
Herfststekken van sterke eenjarige twijgen die tijdens de maanden november-december gemaakt werden kunnen direct uitgeplant worden in volle grond.
De houtige herfststekken kunnen ook in plastiekfolie gewikkeld worden en in een koelcel (of een andere koele, donkere plaats) bewaard worden tot het voorjaar.

Winterstekken of houtstekken in rusttoestand met twee of meer internodiën kunnen genomen worden van sterkgroeiende, dikke eenjarige twijgen. (De steklengte is 18 tot 25 cm)
Deze stekken kunnen in de vroege lente (maart) gemaakt worden en direct uitgeplant worden in volle grond.
De houtstekken worden zodanig in de grond geplaatst dat enkel de bovenste paar knoppen boven de grondoppervlakte komen.
De voedselrijke grond waarop wordt uitgeplant moet humusrijk, voldoende luchtig en onkruidvrij zijn.

2) Zomerstekken van vlier.
Kruidachtige (zomer)stekken kan je nemen in de maanden juni of juli.
Gebruik hiervoor kruidachtige, half afgerijpte kopscheuten. De steklengte is ca 5 tot 8 (10) cm.
Plaats deze kruidachtige stekken (met bladeren) in lichtvochtige zaai- en stekgrond en druk de stekgrond rond de stekken licht aan.
Zorg voor een hoge luchtvochtigheid en bescherm de stekken tegen felle zon.

WOELMUIZEN AFWEREN MET VLIER.
Woelmuizen hebben een hekel aan de vlier.
Stop wat vliertwijgen of fijngemaakte vlierbladeren in de gangen.
Je kan ook een gier maken van vlierbladeren en die gier in de gangen gieten. Deze gierbehandeling moet je enkele keren herhalen.

PLANTEN.
Maak van een jonge vlierstruik een boom door slechts één rechte stam te laten groeien en door de onderste zijtakken te verwijderen.
Vlierbomen kan je planten op een afstand van 3,6 m tussen de rijen en 2 m in de rij. (2 x 3.6 m).

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM VLIER - SAMBUCUS NIGRA:
Fruitsoorten vermeerderen door stekken (index-pagina).
Planten van zwarte vlier in de tuin. Aanbevolen vlierrassen en planttips.
Stekkalender voor alle fruitsoorten.
Weblinks i.v.m. het vermeerderen van planten.
Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van zwarte vlier.

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: zwarte vlier, vlierbes, inheemse vlier, Sambucus nigra, elderberry, zwartevlier, zwarte vlierbessen, vlierbessen, Schwarzer Holunder, holunderbeere, elderberry, stekken van vlier

Fruitplanten stekken in november.

Het is nu de beste periode om vijgen en zwarte moerbei te vermeerderen d.m.v. stekken!

Foto 01: Scheutstekken van kiwibessen/kiwiberry (Actinidia arguta).

Foto 02. Stekkalender voor fruitsoorten.
Het vermeerderen van fruitsoorten of onderstammen door stekken doe je zoveel mogelijk in de juiste maand en kan je op zoeken in de "Fruit ABC-Stekkalender". De aanbevolen steklengte is meestal 15 tot 25 (30) cm.
Houtig kleinfruit, druiven en onderstammen kan je eenvoudig vermeerderen door stekken. Ook de meeste sierstruiken kunnen nu gestekt worden.
Scheutstekken of zomerstekken neem je tijdens de groeiperiode en steek je in stekgrond/zaaigrond bij een hoge luchtvochtigheid en optimale temperatuur. (Meestal is er minimum 15°C. nodig.) Als er teveel zonlicht is dan moet je afschermen om verwelking en verbranding te voorkomen.

Winterstekken of houtstekken worden in de rustperiode, zonder bladeren genomen.

TE STEKKEN IN NOVEMBER
- Houtig kleinfruit:
kruisbes/ stekelbes (Ribes uva-crispa), frambozen (Rubus idaeus), blauwe bessen (Vaccinium corymbosum), jostabes (Ribes 'Jostaberry'), trosbessen (Ribes nigrum, Ribes rubrum), zwarte vlier (Sambucus nigra).
- Warmte minnende fruitsoorten:
vijg (Ficus carica), witte- en zwarte moerbei (Morus alba & Morus nigra). Bij voorkeur stekken van meerjarige takken rechtstreeks in potten plaatsen. (De aanbevolen potgrootte is 1 tot 2 liter)
Voor vijgen en moerbeien geeft het stekken in de maand november het beste resultaat. Nadat het gevroren heeft is beworteling moeilijker.

- Onderstammen:
kwee - Cydonia oblonga (peeronderstam voor laagstambomen), kersonderstam 'Colt' (Prunus avium 'Colt'), pruimonderstammen (Prunus domestica), gele alpenbes (Ribes aureum), mirabelpruimen, ...
Probeer van de onderstammen stekken te nemen voor er strenge nachtvorst is geweest.
- Klim- en leiplanten:
Kiwibessen/ kiwiberry (Actinidia arguta), passiebloem (passievrucht), ...
- Fruitsoorten voor de eetbare siertuin: aardbeiboom (Arbutus unedo), Japanse sierkwee/dwergkwee (Chaenomeles japonica), Japanse rozijnenboom (Hovenia dulcis), kweeperen - Cydonia oblonga (fruitsoort), Schaarbeekse Kriek, ...

STEKTIPS.
De aanbevolen steklengte is 15-25 cm. Van vijgen en zwarte moerbei kan je best stekken maken van meerjarige takken.
Sommige fruitsoorten kan je onder glas (kas) stekken, maar de meeste soorten kunnen ook gewoon als winterstek in openlucht ingekuild worden.
Indien je geen kas (serre) hebt dan kan je ook binnenshuis de stekken laten wortelen.
Vorstgevoelige kuipplanten zoals Passiflora (passievrucht) snoei je bij het binnenbrengen en het snoeihout kan je gebruiken als zomerstek.
Meer lezen over het stektijdstip in de stekkalender voor alle fruitsoorten.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM STEKKEN VAN PLANTEN:
Stekken van blauwe bessen (Vaccinium corymbosum).
Stekken van planten in de fruitstekkalender.
Weblinks i.v.m. het vermeerderen van planten.
Werkwijze bij het stekken van diverse fruitsoorten.

Het is niet altijd eenvoudig om cultuurplanten te vermeerderen door stekken. Soms zijn er andere vermeerderingsmethoden nodig zoals oculeren, enten of afleggen.
Hazelaars, bramen, taybessen, kruisbessen en Japanse wijnbes zijn eenvoudig te vermeerderen door middel van afleggen.

Eén keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: fruit stekkalender, kiwibes stekken, kleinfruit stekken, november stekken, scheutstekken, stekken fruitstruiken, stekken van kiwibes, stekken van kleinfruit, zomerstekken fruit, onderstammen stekken

Fruit snoeien in november (fruitbomen en kleinfruitstruiken).

Een deskundige fruitsnoei wordt zoveel mogelijk in de juiste maand toegepast.
Bekijk nu onze handige fruit-snoeikalender; een handig overzicht wanneer wat te snoeien. Eenvoudig op te zoeken in de "Fruit ABC-Snoeikalender".

Een gewone (uitdunnings-)snoei kan je in november doen bij krentenboompjes (Amelanchier lamarckii), kweepeer/kweeappelboom (Cydonia oblonga), vijg (Ficus carcia), passievrucht (Passieflora), braambessen (Rubus fruticosus), frambozen (Rubus idaeus), Japanse wijnbes (Rubus phoenicolasius), taybessen (Rubus 'Tayberry'), zwarte vlier (Sambucus nigra) en kas- of serredruiven (Vitis vinifera).

Steenfruitbomen (Prunus-soorten zoals pruimen- en kersenbomen) en walnotenbomen/okkernoten (Juglans regia) mag je nu NIET meer snoeien! Te laat snoeien van Prunus-soorten geeft meer gevaar op aantasting van schimmelziekten (bacteriekanker, loodglansziekte) en gomvorming.
Het is aan te raden alle verdroogde vruchten (mummies) in de bomen goed te verwijderen, want het zijn een besmettingsbron voor het volgende groeiseizoen.

Snoei altijd op een droge dag zodat de wonden snel opdrogen en genezen. Een wondbehandeling is meestal niet nodig, behalve bij de professionele fruitteelt.

Dode takken bij appel- en perenbomen zijn nu goed zichtbaar en kunnen eerst weggesnoeid worden. Verwijder de witziektetwijgen bij vatbare appelbomen en sierappelbomen, zodat er volgend groeiseizoen minder aantastingen zijn.

Je kan de wintersnoei van uw apppel- en perenbomen nu voorbereiden door 2 of 3 dikke, lichtverstorende takken bovenin de bomen weg te zagen. Zie "lichtvangers in appel- en perenbomen verwijderen".
Bij appelbomen moet je alle kankertakken verwijderen. Bladval komt hier het eerste voor waardoor ze beter herkenbaar zijn.

Bij te sterk groeiende (en onvruchtbare) kersen-, appel- en perenbomen kan je nog steeds wortelsnoei doen of laten doen. Wortelsnoei geeft in november weinig risico en kan gebeuren onder droge omstandigheden of bij lichte vorst. Er worden voor de winter terug nieuwe vezelwortels gemaakt. Zie weblink "wortelsnoei als groeiregeling".

Volg eens een praktische les in het snoeien van fruitbomen en fruitstruiken! Zie agenda in onze GRATIS nieuwsbrief!
Van sommige plantensoorten kan het snoeihout bijgehouden worden om herfststekken te maken. In een volgende blog hierover meer...

VOORKOM LETSELS & ONGEVALLEN. WERK VEILIG BIJ HET SNOEIEN!
- Snoei enkel bij droog weer. Tijdens regenachtig en winderig weer is er meer gevaar op ongevallen en dan genezen de snoeiwonden niet goed.
- Heb je geen ervaring met het snoeien van hoogstam- en halfstamfruitbomen, laat dit werk dan door een professionele vakman/vakvrouw uitvoeren.
- Let op bij het snoeien van op de ladder! Zorg ervoor dat er geen takken op jou of op de ladder kunnen vallen!
- Maak de ladder vast aan de boom zodat ze niet kan wegschuiven tijdens het snoeiwerk. Nog beter is dat je een ladder met "konische puntvoet" gebruikt die vast staat in de grond.
- Laat je bij het werken aan gevaarlijke bomen bijstaan door een 2de persoon die de veiligheid regelmatig controleert.
- Werk met een snoeigordel waaraan je uw snoeigerief kan vastmaken. Gebruik een veiligheidsharnas om in hoogstambomen te werken.
- Zorg ervoor dat tijdens het snoeien geen takken op jou kunnen vallen.
- Gebruik scherp snoeimateriaal en werk rustig.
- Voorkom overbelasting door te lang te snoeien.

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM SNOEIEN:
Lichtvangers in appel- en perenbomen NU verwijderen.
Appelbomen: kankerbestrijding bij de snoei van appelbomen (januari)
November fruitsnoei van fruitbomen, druiven en houtig kleinfruit.
Snoeien van frambozen (Rubus idaeus).
Snoeien van zwarte bessen/zwarte trosbes/zwarte aalbes (Ribes nigrum).
Snoeikalender per maand voor fruitsoorten (fruitstruiken, fruitbomen, druiven en kleinfruit).
Wortelsnoei als groeiregeling en om meer vruchten te bekomen (Volledig artikel).

Volg eens een praktische snoeiles om verschillende tips te zien die je gemakkelijk kan onthouden! Data en plaatsen kan je in onze maandelijkse fruitnieuwsbrief vinden. Vooraf inschrijven is meestal nodig.
Een keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Labels: fruitbomen snoeien, fruitbomensnoei, fruitsnoei november, snoeien fruitbomen november, snoeien november, snoeikalender november, snoeien in november, fruit snoeien in november

Fruit-ABC-Nieuwsbrief van 1 november: onderwerpen.

KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN!
Er is opnieuw een GRATIS Fruit-ABC-Nieuwsbrief van 6 bladzijden met praktische fruitinformatie beschikbaar. Deze nieuwsbrief (pdf) is ook op smartphone en tablet pc te lezen.

Onderwerpen die in de nieuwsbrief van november besproken worden:
SNOEIEN.

Fruitsoorten die je kan snoeien in november.
Lichtverstorende takken NU wegnemen.

VERMEERDERING.
Te stekken in november.

PLANTEN.
Plantafstanden voor fruitsoorten.
Plantplannen voor kleinfruit?

ONDERHOUD.
Kiwi’s plukken na de eerste vorst.

ALLERLEI.
Kom Noten Kraken op 9 en 10 november 2019 te Sint-Pieters-Leeuw! (Evenement)

AGENDA.
Lessen, workshops, voordrachten/lezingen ivm fruit, fruit tentoonstellingen & proefdagen van appels, peren en noten.

Volg eens een praktische snoeiles of voordracht ivm fruit! Er zijn verschillende snoeicursussen & fruitlessen in Nederland en Vlaanderen. Data en plaatsen staan in onze TuinAgenda.

KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN (Knipsel uit de agenda)

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

De FruitABC-nieuwsbrief verschijnt één keer per maand.
Maandelijks tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om één keer per maand de GRATIS Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
In de nieuwsbrief van november vind je teelttips, snoeitips en vermeerderingstips voor alle fruitsoorten.

Volg de dagelijkse berichten en praktische tips op twitter http://twitter.com/gdekinder en/of op Facebook FB Liefhebbers van fruit & fruitteelt
Een keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: kleinfruit, kiwi's, fruittuin, kiwi's plukken, valfruit opruimen, voordracht fruit