Inheems- en uitheems fruit: Kiwibessen met vitaminerijke bessen plukken (Actinidia arguta cv's).

Kiwibessen zijn lekker snackfruit/snoepfruit, ideaal om mee te nemen naar school of naar het werk. Ze lijken op gewone kiwi's maar ze zijn kleiner en ze worden met de schil gegeten. (Grootte van druiven)
Door de strenge vorst van 20 april 2017 zijn op vele plaatsen de jonge scheuten met bloemknopjes bevroren, waardoor er dit jaar geen oogst is. Op beschutte plaatsen (vooral tegen de oostenwind) en waar de kiwibessen een vorstbescherming kregen is er toch nog een goede oogst.

Foto 01: 'Ken's Red', bessen met een opvallende rode blos. Van vruchtgrootte lijken ze op kruisbessen of op druiven.

Foto 02: Opkweek van jonge planten van de kiwibes

Foto 03: Opvallende witte bloemen bij de Actinidia arguta

Foto 04: 'Geneva' is een zeer vroeg rijpend ras.

Foto 05: 'Issai' is een zelfbestuivende kiwibes die ook in grote potten kan groeien. De bessen beginnen nu te rijpen.

Foto 06: 'Jumbo' is een zeer grote kiwibes.

Foto 07: Doorgesneden kiwibessen op een bord.

WANNEER PLUKKEN?
Bij doorgesneden kiwibessen moeten de zaden lichtbruin tot zwart gekleurd zijn. Indien de zaden nog wit zijn, dan is het te vroeg om te plukken!
Om de bessen enkele weken te kunnen bewaren worden de kiwibessen geoogst vanaf 6,5 Brix (droge stofgehalte/suikergehalte). Het suikergehalte stijgt als de bessen langer blijven hangen, maar dan worden ze ook zachter.
Plukrijpe vruchten voelen iets zacht (mals) aan en de schilkleur wordt anders. Bij 'Ken's Red' zijn de plukrijpe bessen aantrekkelijk rood. Bij ‘Issai’ worden de bessen dofgroen bij rijpheid.
Bij rijpe kiwibessen zijn de zaden zwart en hard, bij onrijpe bessen zijn de zaden wit en zacht.
Vruchten die volledig zacht aanvoelen, zijn maar enkele dagen (in de koelkast) te bewaren.
Harde vruchten die vroegtijdig geoogst zijn, worden na enkele dagen eetrijp maar zijn minder zoet dan iets zacht aanvoelende vruchten.

HOE OOGSTEN OF PLUKKEN?
De besvruchten van de kiwiberry die gewoon afgeplukt worden, zijn meestal licht beschadigd omdat het steeltje (en een stukje schil) aan de plant blijft hangen.
- Het beste is de kiwibessen één voor één af te knippen met een schaartje. Plukrijpe vruchten moeten iets zacht aanvoelen (voor directe consumptie).
- Een andere oplossing is wachten tot de meeste besvruchten plukrijp zijn. De volledige vruchttakken worden dan afgeknipt en voorzichtig in kisten/bakjes gelegd. Later worden de besvruchten afzonderlijk afgeknipt en gesorteerd op rijpheid en op schilkwaliteit.
- U kan ook wachten tot de eerste eetrijpe vruchten afvallen en ze dan verzamelen. Dergelijke verzamelde vruchten zijn NIET geschikt om te bewaren. Sommige vruchten zijn overrijp en kunnen een afwijkende (alcoholische) smaak hebben.
- Sorteer na het oogsten de bessen op rijpheid. Rijpe bessen kan je beter niet bij de (iets) onrijpe bessen bewaren, want ze versnellen de rijping.

KENMERKEN VAN DE KIWIBESSEN.
Kiwibessen zijn sterkgroeiende klimplanten met zeer gezonde, lekkere bessen!
Breng meer kleur en smaak in uw tuin met een minder alledaagse fruitsoort, de kiwibes (Actinidia arguta).
De zoete, groene bessen (minikiwi's, kiwibessen) rijpen vanaf half september gedurende een drietal weken.
Kiwibessen zijn gemakkelijke klim- en leiplanten die wel enige steun vragen. Een pergola of een zonnige muur (schutting) met horizontale draden zijn zeer geschikt. Deze bijzondere fruitsoort moet bestoven worden door een mannelijke kiwibes. Er zijn ook zelfbestuivende kiwibessen die kleinere bessen geven.
Kiwibessen zijn zeer weinig vatbaar voor schimmelziekten, waardoor gewasbehandelingen meestal niet nodig zijn.
De groene haarloze bessen zijn rijk aan vitaminen, nuttige mineralen en antioxidanten.

Zeer vroeg rijpend (1/2 of eind aug.) is 'Genova'. 'Jumbo' en 'Issai' (zelfbestuivend) zijn rond 15 september rijp. Planten in potten of kuipen rijpen iets vroeger dan deze in volle grond.
Laat de kiwibessen rijpen op de plant zelf! Eventueel kan u een opvangnet plaatsen om de rijpe (afvallende) bessen op te vangen.
Eetrijpe bessen zijn iets gerimpeld en voelen een beetje zacht aan.
Overrijpe bessen kunnen een afwijkende (alcoholische) smaak krijgen.

De kiwibes is een ideale kiwi voor ons klimaat. Het is een sierlijke klimplant met haarloze (gladde) vruchten. De rijpe vruchten worden met de schil gegeten.
De vruchten zijn zeer zoet en bevatten tweemaal zoveel vitamine-C als de gewone groene kiwi.
De vruchten rijpen vanaf begin september en een volwassen plant kan 20 tot 30 kg lekkere bessen opleveren (Ca 12 ton per ha). Iets onrijpe bessen bewaren langer dan eetrijp geplukte bessen.

Een vroegtijdige bladvergeling en bladval kan veroorzaakt worden door spintmijten die aan de bladonderzijde sap opzuigen. Droog en warm weer is bevorderlijk voor de uitbreiding van spintmijten.
In een droge zomer kan het nodig zijn van regelmatig water bij te geven. Kiwibessen hebben een oppervlakkig groeiend wortelgestel en verdragen geen onderbegroeiing.
Vruchtverruwing en zonnebrand komen voor in een periode van extreem warm en droog weer.
Meestal komen er weinig of geen ziekten en plagen voor bij kiwi's. Lentenachtvorst in april kan de jonge scheuten (en bloemknoppen) beschadigen.

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.