Inheems- en uitheems fruit: Onderstamsoorten en te enten fruitsoorten.

Foto 01: fruitboom met tussenstam en onderstam. Op natte (kankergevoelige) gronden kan je beter een appelboom met tussenstam planten.

Foto 02: appelonderstammen van sterk naar zwak. Op een zwakke onderstam blijven de bomen klein en dragen snel vruchten.

Niet alle fruitsoorten behoren tot dezelfde familie en onderfamilie. Er is een nauwe verwantschap nodig opdat de enting kan vergroeien.
Zo kan je geen appelbomen op wilgen enten, omdat ze tot een verschillende plantenfamilie behoren!

Onderstammen worden gebruikt om gemakkelijk te vermeerderen. Ook blijven fruitsoorten kleiner op sommige onderstamsoorten en geven ze sneller vruchten.
De maand april is ideaal om in openlucht diverse entingen te doen op onderstammen. De onderstammen komen goed in de groei, de sapstroom is goed en het cambium is actief zodat het aan elkaar groeien van ent en onderstam vlot gebeurd.
Meer lezen over onderstamsoorten.

Niet alle planten kunnen zomaar op elkaar geënt worden. Er moet voldoende verwantschap zijn tussen ent en onderstam. Soms gebruikt men een tussenstam om een betere vergroeiing of een mooiere stam te krijgen.
Ook moet er een scherp, proper entmes gebruikt worden en moet alles waterdicht gemaakt worden met entwas of paraffine (kaarsvet). Sommige kenners binden de entplaats & enten toe met medifilm en gebruiken geen entwas.

TUSSENSTAM GEBRUIKEN?
Een tussenstam wordt gebruikt om een mooie rechte stam te vormen, omdat de onderstam of het bovenste ras dat niet doet.
Sommige rassen kunnnen na enkele jaren afbreken op de entplaats doordat ze een slechte vergroeiing maken (= onverenigbaarheid). Door een tussenstam te gebruiken is de kans op afbreken zeer klein.
Ook schimmelziekten op het bovenste ras worden voorkomen door een tussenstam te gebruiken (Cox's ziekte, stambasisrot, ...)
Bomen op tussenstam zijn van een betere kwaliteit dan die zonder tussenstam!
Pruimenrassen geënt op de pruimonderstam myrobolaan (Prunus domestica cerasifera) kunnen na enkele jaren afbreken door onverenigbaarheid. Door een gepaste tussenstam te gebruiken kan je dit probleem voorkomen.
Onverenigbaarheid komt voor als je sommige perenrassen rechtstreeks op kwee zou enten. Een tussenstam is nodig bij o.a. Clapp's Favourite, Oksana (syn. XENIA, 'Novemberbirne'), Précoce de Trévoux, Triomphe de Vienne en Verdi (syn. Sweet Blush) rechtstreeks op kwee zou enten.
Goede tussenstammen voor perenbomen zijn o.a. 'Beurré Hardy', Doyenné du Comice en Le Curé.
Goede tussenstammen voor appelbomen zijn o.a. 'Golden Delicious', 'Keuleman' en 'Zoete Aagt'.
Voor zoete kersenbomen gebruiken sommige liefhebbers de onderstam 'Colt', als tussenstam GiSelA' en op ca 60 cm hoogte wordt een zoete kersenras geoculeerd of geënt. De tussenstam zou voor een groeiremming zorgen zodat de uiteindelijke fruitboom klein blijft.

ZWAK GROEIENDE ONDERSTAMMEN VOOR DE KLEINSTE BOMEN EN VROEGSTE PRODUCTIE.
Appelonderstammen 'M9', 'RN29', 'M27'
Peeronderstam 'Kwee MC', 'Kwee Eline' (iets sterker dan Kwee C). [Zwakgroeiende perenrassen zoals Olivier des Serres en Seigneur d'Esperen kan je enten op de matig sterk groeiende 'Kwee MA]
Pruimonderstam 'VVA-1' (= 'Krymsk 1'): geschikt voor pruimen-, kwetsen-, perzik-, nectarine- en abrikozenbomen.
Kersonderstam 'VSL-2' (= 'Krymsk 5'): geschikt voor zoete- en zure kersenbomen. De groeikracht is vergelijkbaar met de onderstam Gisela 5. De Krymsk 5 zou tijdelijk te natte grond beter verdragen dan Gisela 5. De kersonderstam 'Colt' groeit sterker dan de Gisella en de Krymsk. Vroegtijdig afsterven van het geënte ras komt soms voor bij Krymsk!
Kersonderstam 'GiSelA 5' en 'GiSelA 3': geschikt voor middelgrote laagstambomen van zoete kersen op goed ontwaterde gronden.
In kleine tuinen kan je best vroeg productieve bomen aanplanten.

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN