Voorkom schade van een hittegolf in de fruittuin.

De komende 7 dagen blijft het erg droog, zeer zonnig en erg warm!
Extreem zonnig weer kan na een donkere periode meer schade door zonnebrand en verdroging veroorzaken.

Op lichte grond (zandgrond) zullen de meeste problemen optreden. Ook op of naast kort gemaaid gras kan er meer schade zijn.
Doe GEEN zomersnoei in een periode van abnormaal warm weer. Indien zomersnoei toch echt nodig is, probeer deze dan te spreiden over twee (drie) weken en voer deze 's avonds uit.
Ook uitbuigen en vruchten uitdunnen kan je beter uitstellen tot na de hittegolf.

Pluk alle kruisbessen/stekelbessen, frambozen en aardbeien die maar even kunnen. Die kunnen de hitte vaak niet aan! Je kan ze beter nu invriezen voor jam, confituur, sap, ...

GEVOLGEN VAN EEN TE VEEL ZON OP DIVERSE FRUITSOORTEN.
1. Appelbomen:
Er is meer aantasting van echte meeldauw en spintmijten. Ook kan er bladval voorkomen. Vruchten die teveel in de zon hangen kunnen beschadigd worden door zonnebrand.
Ook kunnen er meer aantastingen door de fruitmot/ appelmade voorkomen.
2. Perenbomen:
Meer aantasting door bladluizen en perenbladvlo. Bladval is ook mogelijk.
3. Steenfruitbomen (Pruimen, perzik, nectarine, kersen):
Meer aantastingen door bladluizen, pruimenmade en spintmijten. Bladval tengevolge van droogte en spintaantasting is ook mogelijk.
4. Kruisbessen en zwarte trosbessen:
Op de scheuttoppen en bessen is er meer schade van Amerikaanse meeldauw.

Vooral de bessen van kruisbessen zijn erg gevoelig voor verhitting & zonnebrand. (Zie foto)
Bladval tengevolge van schimmels, spintmijten of te droge grond. Spinseldraden tussen de takken wijzen op de aanwezigheid van spintmijten.
5. Rode- en witte (roze) trosbessen:
Bladval tengevolge van schimmels, spintmijten of te droge grond.
Verhitting van de bessen en zonnebrand.
Kleinere bessen door te droge grond en een te grote verdamping.
6. Braambessen, taybessen en frambozen
Abnormale bladvergeling en bladval door de droogte en/of spintaantasting.
Onvoldoende groei en kleinere bessen.
Sommige delen van de bessen worden verhit zodat er witte bolletjes of vlekken tussen de zwarte bolletjes komen.
Pluk vandaag nog de rijpe frambozen af om schade te voorkomen.

7. Blauwe bessen:
Deze wortelen ondiep en zijn erg gevoelig voor droogte.
Bladverwelking, bladvergeling en bladverbranding zijn mogelijk.
De bessen zijn kleiner dan normaal.
8. Druiven:
Meer aantasting van scheuten en trossen door echte meeldauw.
Bijna rijpe bessen (in augustus of september) zijn erg vatbaar voor zonnebrand.
In de kas/serre is nu ook schade mogelijk aan de bessen!

9. Tomaten:
In combinatie met water tekort en te hoge kastemperatuur kan er meer neusrot voorkomen. Het wortelgestel is na een donkere periode zwakker, waardoor er sneller verwelking voorkomt.
Doordat er op korte tijd veel blad verwijderd werd om de rijping te bevorderen is er meer kans op groenkragen en gevlamde tomaten.
Voorkom dat de zon rechtstreeks gedurende vele uren op uw vleestomaten schijnt, want verhitting (en beschadiging) kan dan voorkomen.
Als de temperatuur in uw kas/serre hoger dan 32°C is dan sterft het stuifmeel in de geopende bloemen af. Voor de niet-geopende bloemen is een tijdelijk te hoge temperatuur geen probleem.

Tip: scherm uw kas/serre af met witte schermdoeken, zet alle ramen (en deur) open en geef voldoende water!

HOE SCHADE VOORKOMEN?
- Bedek de grondoppervlakte met mulch (organisch materiaal) zoals grove compost, hakselhout, grasmaaisel, bladeren, plantenresten, ...
- Geef éénmaal per week flink water. (Enkel uitzonderlijk mag u tweemaal per week water geven). Als de bladeren 's morgens nog verwelkt zijn moet u toch direct (dagelijks) water geven.
- Nadat u water hebt gegeven kan u de dag nadien oppervlakkig schoffelen of hakken.
- Nabij groeiend gras mag u niet te kort afmaaien (5-8 cm). Nog beter is het gras maaien uit te stellen!
- Dek de gevoelige planten af met schaduwdoek, schermdoek of oude witte lakens.
- Planten in potten of kuipen plaatst u in de schaduw ofwel dichter bij elkaar.
- Planten in potten controleert u meerdere keren per dag of er geen water tekort is. Zorg ervoor dat de pot niet te klein is! (Bij voorkeur potgrootte van 5 tot 10 liter)
- Zet een onderschoteltje onder de potten zodat er geen waterverlies is.
- Planten in zwarte potten kan u tijdelijk in een witte pot of emmer plaatsen zodat de wortels niet verbranden.
- Het bijmesten van planten in pot (of tomaten in de kas/serre) kan je beter uitstellen tot NA de hittegolf.

NUTTIGE WEBLINKS.
Schade van zonnebrand kan je NU voorkomen!
Neusrot op tomaten NU voorkomen!
Meer lezen over ziekten, plagen en problemen bij fruitsoorten.
Breng tijdig een bescherming aan tegen de zon.
Lees meer over een bescherming tegen de felle zon aan te brengen.

10 Tips om een hittegolf in de groentetuin op te vangen (Groenteninfo).
Groente- en Fruit Encyclopedie met plant- en snoeitips voor alle fruitsoorten.
Maandelijks praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: plantenziekten, planten ziekte, hittegolf, fruittuin, hittegolf fruittuin, zonnebrand, schade van hittegolf

Eerste kruisbessen oogsten?

De vroegst rijpe kruisbessen of stekelbessen (Ribes uva-crispa) zijn 'Risulfa' en 'Xenia'.
AANGEVOLEN RASSEN.
'Xenia' (foto 1) heeft matig grote, roodbruine bessen. De takken hebben opvallend weinig stekels.
'Risulfa' (foto 2) heeft vrij dikke, gele en zoete bessen die snel aanrijpen.
'Hinnonmaeki' is iets later rijp. De 'Hinnonmacki Geel' heeft gele gladde bessen die middelgroot zijn. De 'Hinnonmacki Rood' heeft rode, gladde bessen.

'Invicta' (foto 3) heeft matig grote groengele, licht behaarde, zoete bessen en is normaal gestekeld.

'Risulfa' (foto 4) heeft matig grote gele, licht behaarde, zoete bessen en is zeer vroeg rijpend.

VROEGER OOGSTEN?
Op zandgronden zijn de kruisbessen vroeger oogstbaar dan op zwaardere gronden. Vroeg en goed gesnoeide kruisbessen geven grotere bessen die vroeger te oogsten zijn.
Momenteel zijn hier de kruisbessen van Invicta en Pax te oogsten.

GEBRUIK VAN GEOOGSTE KRUISBESSEN
Onrijpe kruisbessen bevatten veel pectine en zijn bijzonder geschikt om te verwerken tot confituur of jam.
Meer lezen over kruisbessen/stekelbessen (Ribes uva-crispa).

GEVOELIG VOOR ZONNEBRAND!
- Bijna rijpe kruisbessen zijn erg gevoelig voor zonnebrand. De komende dagen wordt het extreem zonnig & warm waardoor er groot gevaar op beschadiging van de bessen is. U kan schade voorkomen door de planten te beschermen met schermdoek of vleesdoek.

Foto 05: zonnebrand op Worcester kruisbes na een extreem zonnige dag in juni.

DIVERSE VROEGE EN LATE RASSEN.
Kruisbessen zijn er in vroege en late rassen.
De rijptijd kan afhankelijk van het jaar en de grondsoort nog wat verschillen. Zie tabel met overzicht.

(KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN)

OPEN TUIN EN GRATIS PROEVEN.
Zin om te proeven? Breng dan een bezoekje aan de 'Proef'tuin van Marc Geens waar je al die rassen kan bekomen.
Opentuindag in de kruisbessen-'proeftuin' van Marc Geens te Zomergem. Het tweede weekend van juli staan de tuindeuren weer open en dit telkens vanaf 9u30 tot 17 uur. Rondleidingen zijn er 15' na het uur. Meer info op www.proeftuin.eu en in de Fruit-ABC-nieuwsbrief!

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM KRUISBESSEN:
Kruisbessen en zwarte bessen aangetast door Amerikaanse kruisbessenmeeldauw.
Planttips van meeldauwvrije kruisbessen (Ribes uva-crispa).
Roestschimmel op kruisbessen.
Snoeikalender voor fruitbomen, kleinfruit en andere fruitsoorten.
Groente- en Fruit Encyclopedie met plant- en snoeitips voor kruisbessen. Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder.

Vooral oude kruisbessenrassen en sommige zwarte bessen zijn vatbaar voor Amerikaanse kruisbessenmeeldauw. De scheuttoppen en vruchten worden hierbij aangetast. Zie foto en weblinks!

Deze blogberichten ELKE DAG in uw mailbox? Schrijf je hier in om DAGELIJKS de blogberichten met praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox te ontvangen.
Labels: kruisbessen oogsten, Ribes uva-crispa, stekelbessen oogsten, klapbessen, kruisbessen, stekelbessen, stekkebezen, haarbessen, plukken kruisbessen

Kruisbessen aangetast door Amerikaanse meeldauw?

Sommige planten van kruisbessen/stekelbessen en zwarte trosbessen vertonen op dit ogenblik witte scheuttoppen

Foto 01: Eerst worden de jonge scheuttoppen aangetast. Opvallend witte scheuttoppen. Later komt er bladval voor.

Foto 02: Lichte aantasting op bijna rijpe (gele) kruisbessen.

Foto 03: Scheuttoppen van zwarte bessen aangetast door Amerikaanse meeldauw. Struiken geplant onder fruitbomen (pruimenbomen) worden eerst aangetast!


Foto 04: bladval na aantasting door Amerikaanse meeldauw. Aangetaste kruisbes.

VATBARE PLANTENSOORTEN.
Niet alleen kruisbessen of stekelbessen (Ribes uva-crispa) maar ook zwarte trosbessen (Ribes nigrum) zijn vatbaar!
Oudere rassen zijn meestal erg vatbaar en zouden wekelijks preventief behandeld moeten worden vanaf half mei. Praktisch kan u beter een ziektegevoelig ras rooien (verwijderen) en vervangen door een nieuw meeldauwtolerant ras!
Als je een nieuwe kruisbes koopt vraag je best naar een meeldauwtolerant ras.
Zeer vatbaar zijn o.a. 'Achilles', 'Whinhams Industry', 'White Smith' en 'Early Sulphur'.
Tolerant (weinig of niet vatbaar) zijn o.a. 'Invicta', 'Worcester', 'Pax', 'Xenia' en 'Hinnonmacki'.

KENMERKEN OF SYMPTOMEN.
Witte of grijsachtige vlekken op bladeren en vruchten.
De bessen welke aangetast zijn hebben een bittere smaak.
De schimmel overwintert op het jonge hout.
Vanaf de bessen een erwt grootte hebben worden ze al aangetast.

PREVENTIE.
Plant enkel meeldauwtolerante rassen.
Verticaal geleide kruisbessenhagen zijn minder vatbaar dan struikvormen.
Plant niet onder toegegroeide fruitbomen, de planten blijven er te lang vochtig na regen.
Geef niet te veel stikstofmeststoffen en voorkom een te sterke groei.
Snoei in de winter uw planten zeer luchtig, zodat na regen de bladeren snel opdrogen.
Doe geen zomersnoei op kruisbessen want op de hergroei kan meer schimmel voorkomen.
Zorg voor een goede luchtcirculatie in de omgeving zodat de planten snel opdrogen.
Behandel vanaf 15 mei tot 2 weken voor de oogst de kruisbessen wekelijks met spuitzwavel. Volgens sommige bronnen zou ook maagzout/bakpoeder geschikt zijn tegen meeldauw.
Recept voor een behandeling met bakpoeder (natriumbicarbonaat) tegen meeldauw: 20g + 20g zachte zeep (als uitvloeier) op 1 l water. Dit werkt curatief (genezend).

Meer lezen over meeldauwziekte op kruisbessen - Ribes uva-crispa.
Ook sommige rassen van zwarte trosbessen (Ribes nigrum) zijn vatbaar voor Amerikaanse meeldauw. Zie foto 3!
Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.
Diverse kleinfruitsoorten zien en proeven kan u op de opentuindag van Marc Geens. Zie agenda in nieuwsbrief voor meer info!

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM KRUISBESSEN:
Roestschimmel op kruisbessen.
Verzorging van kruisbessen en andere verwante bessen.
Meer lezen over meeldauwziekte op kruisbessen - Ribes uva-crispa.
Groente- en Fruit Encyclopedie met plant- en snoeitips voor kruisbessen. Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder.

GRATIS NIEUWSBRIEVEN MET TIPS ONTVANGEN?
Deze blogberichten ELKE DAG in uw mailbox? Schrijf je hier in om DAGELIJKS de blogberichten met praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox te ontvangen.
Maandelijks praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om één keer per maand de Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
Volg de dagelijkse berichten en praktische tips op twitter! http://twitter.com/gdekinder

Labels: Amerikaanse meeldauw, kruisbessenmeeldauw, Ribes nigrum, Ribes uva-crispa, witziekte, meeldauw kruisbes, stekelbessen meeldauw, meeldauw stekelbessen, witziekte kruisbessen

Neusrot op tomaten kan je voorkomen! (Lycopersicon esculentum)

Er is volgende week een hittegolf op komst en dan is er meer gevaar op neusrot bij uw tomaten. Neem vandaag uw voorzorgen om schade te voorkomen of te beperken!

Foto 01: neusrot bij trostomaten in volle grond.

Foto 02: Tomatenplanten in potten zijn meer vatbaar voor neusrot dan planten in volle grond. (Rechts op de foto 'Balkonzauber' met neusrot en links 'Dennenboomtomaat')
De tomatenvrucht wordt hard en bruin aan de onderkant door problemen met de watervoorziening of met de bemesting.

Neusrot kan verschillende oorzaken hebben:
- Te hoge zoutconcentratie (te veel meststoffen in de grond). Ook een teveel aan patentkali meststof is nadelig!
- Te veel kalium in de grond kan de opname van calcium tegen gaan.
- Onvoldoende kalk aanwezig (of kalk niet opneembaar)
- Te grote verdamping
- Te sterke zonnestralen
- Onvoldoende water ter beschikking
- Te zwak wortelgestel
- Slechte grondstructuur
- Te lage pH en/of kalkgebrek (Calciumgebrek)
- Rasgevoeligheid: sommige rassen zijn meer vatbaar. Roma-tomaten en Coeur de Boeuf zijn meer vatbaar.
- Planten in potten en emmers zijn meer vatbaar. In kleine potten zijn er sneller problemen.
- Wortelziekten: planten met kurkwortel worden meer aangetast.
- ...

Bestrijding:
Een rechtstreekse bestrijding van neusrot is niet mogelijk. Probeer de groeiomstandigheden te verbeteren.

Hoe neusrot voorkomen (preventie)?
- Laat de grond niet volledig uitdrogen en geef meer water. Indien nodig twee of drie maal per dag water geven.
- Gebruik zo groot mogelijk potten of kuipen en graaf deze wat in, zodat er water uit de ondergrond kan opgenomen worden.
- Vul eventueel wat potgrond aan zodat de potten tot 2 cm van de bovenrand gevuld zijn. Probeer de planten te verpotten in een grotere pot van 10-12 liter of meer.
- Probeer een te hoge zoutconcentratie te voorkomen: strooi niet alle meststoffen voor het planten, maar geef een deel als bijbemesting.
- De aangetaste vruchten kan je beter NIET verwijderen.
- Probeer op zonnige dagen de verdamping te beperken door de kas/serre te schermen en de temperatuur lager dan 30°C te houden. Laat een mogelijk aanwezige ventilator, GEEN ganse dag werken, maar enkel 's morgens (30 minuten) en rond de middag 15 minuten.
- Hang een (wit) groeidoek/vliesdoek of een wit laken voor en boven de planten. Nog beter is de kas/serre goed af te witten.
- Giet tijdens abnormaal warm en droog weer, meerdere keren per dag de weg eens nat.
- Plant kerstomaten, deze zijn meestal minder vatbaar.
Meer lezen over bijzondere tomatenrassen (zwarte, bruine, witte, gele, oranje, rode en groene tomaten).
Aangetaste vruchten kan je beter NIET verwijderen. Als de plant onvoldoende of geen water kan opnemen uit de grond, dan wordt er water uit bepaalde vruchten gehaald. Meestal is dat altijd uit dezelfde vrucht(en). Verwijder je die aangetaste tomaat dan worden andere vruchten gebruikt om water uit te halen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM BIJZONDERE TOMATEN.
Bladvlekkenziekte op tomatenplanten.
Fotoalbum bijzondere tomaten (2014 en 2015).
Overzicht van bijzondere tomatenrassen (zwarte, bruine, witte, gele, oranje, rode en groene tomaten. Stamtomaten, struiktomaten, roma en kerstomaten).
Speciale zelf te kweken en bijzondere tomatenrassen (raskenmerken A-M).
Het verhaal van neusrot in het lang (groenteninfo-Luc Dedeene).
Groente- en Fruit Encyclopedie met teeltinformatie van tomaten en andere groenten.

Maandelijks praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om één keer per maand de Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
Labels: plantenziekten, plantenziekten en plagen, plantenziekte tomaten, neusrot, neusrot tomaten, tomaten neusrot, blossom end rot tomato, hittegolf

Vogelbescherming bij blauwe bessen (Vaccinium corymbosum) is nodig!

Vogels zijn een groot probleem bij blauwe bessen!

Merels, lijsters en spreeuwen zijn dol op blauwe (bos)bessen. Vogelkooien over de struiken geven het beste resultaat. Zorg dat de vogels niet aan de bessen kunnen als ze op de netten zitten.
Andere fruitsoorten die ook een bescherming vragen zijn kersen, rode trosbessen, witte trosbessen, moerbei en aardbeien.

Breng de netten aan VOOR de bessen beginnen te kleuren! Eenmaal de vogels geproefd hebben van de bessen is het moeilijk om ze af te weren!
Laat wat ruimte tussen de struiken en de netten zodat er geen scheuten doorheen het net groeien.

Ook in een grote pot op een terras kunnen blauwe bessen gekweekt worden. Vogelbescherming met een net is dan gemakkelijker.

Vroeg rijpende rassen zijn 'Duke' en 'Reka', terwijl 'Eliott' een laat rijpend ras is. De vroegste rassen beginnen nu blauw te kleuren. (26 juni 2015)
Zeer laat rijpend is Vaccinium ashei 'Powderblue' (Rijp einde september)

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM BLAUWE BESSEN:
Meer lezen over de teelt, snoei en rassenkeuze bij blauwe bessen.
Meer lezen over de beschadigers van blauwe bessen
Index met weblinks over plantenziekten en plagen op planten (databanken).
Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van alle kleinfruitsoorten.

Let op voor zonnebrand bij kruisbessen, frambozen, taybessen en trosbessen. Tijdens extreem zonnig weer is er schade mogelijk!

Maandelijks praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om één keer per maand de Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
Labels: Vaccinium corymbosum, vogelbescherming blauwbessen, vogelbescherming blauwe bessen, plagen blauwe bes, plantenziekten, vogelbescherming fruit

Gevaar voor tomatenplaag!

Na de voorbije regendagen stijgt de temperatuur en is er een kans op infectie door de tomatenplaag/aardappelplaag (Phytophtora infestans)!

Tomaten en aardappelen zijn erg vatbaar voor de gevreesde tomatenplaag/ aardappelplaag (Phytophtora infestans).
Vochtig en warm weer is ideaal voor een uitbreiding van deze schimmelziekte.

Tips om uitbreiding te voorkomen:
- Plant op een ruime afstand van elkaar.
- Verwijder bladeren die de grond raken of die het water geven bemoeilijken. Neem bij het bladplukken niet meer dan 2 of 3 bladeren tegelijk weg!
- Goede (droge) groeiomstandigheden voorkomen veel problemen. Probeer een regenbescherming te voorzien.
- Giet zoveel mogelijk 's morgens en probeer niet op de bladeren te gieten.
- Zorg voor een luchtig gewas dat snel kan opdrogen: dieven tijdig verwijderen, bladsnoei, ... Bladeren die elkaar teveel overgroeien of die tegen het glas (kas/serre) groeien kan je inkorten.
- Geef niet teveel stikstofmeststoffen want dan worden de planten meer vatbaar voor schimmels. Kaliummeststof zorgt voor kloeke, gezondere planten.
- Werk nooit in een nat gewas, want dan worden ze gemakkelijk geïnfecteerd. Planten in de serre/kas kan je 's morgens voorzichtig "droog schudden".
- Verwijder zo snel mogelijk verdacht uitziende bladeren of planten. Ontsmet nadien uw handen en mes.
- Gooi geen zieke plantendelen op de compost.
- Zorg voor een goede vruchtafwisseling (1 keer tomaten om de 4 jaar).
- Plant geen tomaten nabij plaaggevoelige aardappels.
- Bij gewone tomatenplanten (kers- en tros) in potten probeer je ook een luchtig (open) gewas te bekomen. Laat maar 2 of 3 okselscheuten staan en verwijder de overige, zodat de planten na regen snel opdrogen. Bij de zelftoppende tomaten laat je wél alle okselscheuten (dieven) staan, maar verwijder je de bladeren die de grond raken.
- Pottomaten kan je tijdelijk op een droge, lichtrijke plaats zetten. vb. in de veranda, kas/serre of onder een plastiek tunnel.
- Tomatenplanten in de kas/serre kan je best 's morgens goed verluchten, zodat de planten snel kunnen opdrogen. Tijdens warme nachten kan je een dakraam of de deur geopend laten. Let op dat de planten onder een dakraam niet nat regenen!
- De meeste laatrijpende rassen zijn erg vatbaar en die kan u beter in de kas/serre kweken.
- In openlucht kan u beter vroegrijpende en minder vatbare rassen planten. (Zie verder voor de rassen).
- Openluchtomaten die geen regenbescherming hebben kan je best om de 7-10 dagen preventief behandelen met een schimmelwerend product.
- Bij openluchttomaten kan u best het aantal trossen beperken tot twee of drie stuks. Bij de vroegrijpende rassen (Glacier, Nadja, Yellow Taxi, ...) kan je het aantal trossen beperken tot vier per plant.

ERG VATBARE RASSEN:
Amazone Chocolate, Aunt Ruby Green, Coeur de Boeuf, Earl's Faux, Erdie's Family Oxheart, Green Doctors, Green Zebra, Minibel (zelftoppend), Snowberry, Tangella, …

MINDER VATBARE RASSEN:
De Berao, Dorenia, Fantasio, Ferline, Hellfrucht, Jujube Cherry, Juliet, Legend, (Tigrella), Sweetie, Pipo, Peron, Phytoresista, ...

Meer lezen over bijzondere tomatenrassen (zwarte, bruine, witte, gele, oranje, rode en groene tomaten).
Meer informatie over de tomatenteelt op groenteninfo http://www.plantaardig.com/
Naast de tomatenplaag of aardappelplaag kan er ook aantasting van bladvlekkenziekten, neusrot en van meeldauw voorkomen. (Zie nuttige weblinks)

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM BIJZONDERE TOMATEN.
Bladvlekkenziekte op tomaten.
Abnormale bladverkleuringen op tomatenbladeren?
Fotoalbum bijzondere tomaten (2014).
Geen natte voeten voor tomaten in potten en kuipen!
Neusrot op tomaten kan je voorkomen!
Overzicht van bijzondere tomatenrassen (zwarte, bruine, witte, gele, oranje, rode en groene tomaten. Stamtomaten, struiktomaten, roma en kerstomaten).
Speciale zelf te kweken en bijzondere tomatenrassen (raskenmerken A-M).
Tomatenplanten eenvoudig vermeerderen door stekken!
Veel bladeren toch toch weinig of geen bloemen aan uw tomatenplanten?
Veel bloemen en toch weinig vruchten aan uw tomatenplanten?
Zelftoppende of struikvormige tomaten niet dieven!
Groente- en Fruit Encyclopedie met teeltinformatie van tomaten en andere groenten.

In de kas/serre is een behandeling tegen de plaag meestal niet nodig, mits veel aandacht te geven aan het luchten en te voorkomen dat de bladeren nat worden. Luchtige en ruim geplante tomaten worden niet snel aangetast.
Door de geopende dakramen kunnen enkele planten nat worden en die moeten eerst gecontroleerd worden.

In de serre/kas zijn de vroegrijpende tomaten "Nadja' nu rijp. Vruchtgrootte is ca 6 cm. (Foto 22 juni 2015)

Bij de zelftoppende kerstomaten is 'Whipper Snapper' bijna rijp. (Roze vruchtjes van ca 2,5cm grootte)

Maandelijks praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om één keer per maand de Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
Labels: aardappelplaag tomaten, plantenziekten, tomatenplaag, tomatenziekte, tomatenschimmel, fytoftora, Phytophtora infestans, aardappelziekte, plantenziekte

Zwarte vlierstruiken vermeerderen met zomerstekken.

Op sommige plaatsen staat de inheemse zwarte vlier (Sambucus nigra) nog in bloei en de bloemen kan u voor diverse drankjes & desserts gebruiken!
In het najaar zijn de rijpe (zwarte) vlierbessen heel geschikt om te verwerken tot sap, siroop en voor wijnbereiding.

NUTTIG GEBRUIK VOOR ANDERE FRUITSOORTEN.
Op vlierstruiken kunnen heel wat nuttige insecten leven die de schadelijke insecten onder controle kunnen houden.
Duimdikke twijgen kan u gebruiken om gesteltakken van perenbomen uit te buigen.
Van dunnere twijgen kan u een bussel/bundel maken en in de fruitbomen hangen als nestplaats voor solitaire (metsel)bijen, gaasvliegen en oorwormen.

STEKTIJD VAN ZWARTE VLIER (Sambucus nigra).
Zomerstekken (met bladeren) kan u nemen in de maanden juni en juli.
Vermeerdering is ook mogelijk door middel van winterstekken, scheuren en enten.

ZOMERSTEKKEN VAN ZWARTE VLIER
Kruidachtige (zomer)stekken in de maanden juni of juli om vlierstruiken/vlierbomen te vermeerderen.
Gebruik hiervoor kruidachtige, half afgerijpte kopscheuten.
De steklengte is ca 5 tot 8 cm.
Snij of knip de stek net onder een blad recht af en verwijder de onderste bladeren (ca 1/2 van de stek ontbladeren).
Plaats de stekken ongeveer 2 cm diep in een lichtvochtige, steriele (nieuwe) stekgrond en druk de stekken iets aan.
Bescherm de stekken tegen het uitdrogen (en tegen felle zon) met groeidoek, plastiek of ander lichtdoorlatend materiaal. Regelmatig de stekken benevelen voorkomt verwelking.
Probeer de temperatuur op 12 tot 18°C te houden. Indien de temperatuur lager is, zal de bewortelingstijd langer worden.
Beworteling kan u verwachten na 4 tot 6 weken en dan worden de gewortelde stekken afzonderlijk opgepot.

WEBLINKS IVM VLIER - SAMBUCUS NIGRA.
Fruitsoorten vermeerderen door stekken (index-pagina).
Limonade van vlierbloesem maken (recept).
Snoeien en stekken van zwarte vlierstruiken (Sambucus nigra).
Stekkalender voor alle fruitsoorten.
Weblinks i.v.m. het vermeerderen van planten.
Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van zwarte vlier.

Maandelijks praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om maandelijks de Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
labels: vlier planten, planten Sambucus nigra, Sambucus nigra, elderberry, vlier stekken, stekken van vlier, zomerstekken van vlier, zomerstekken vlier

Snoeien van blauwe honingbes (Lonicera kamtschatica).

De Lonicera kamtschatica (blauwe honingbes) is de vroegst rijpende kleinfruitsoort.
De bessen rijpen in mei en/of begin juni. (Zie blogbericht van mei)

SNOEITIJD.
- Bij voorkeur direct na de oogst snoeien. De bessen rijpen vanaf einde mei tot ca half juni.
- Midden tot einde juni
Doe geen zomersnoei --> De nieuwe scheuten moeten voldoende afrijpen!

VORMSNOEI BIJ HET PLANTEN.
- Verwijder te laag zittend vruchthout.
- Verwijder takken die naar binnen groeien en de kruisende takken.

JAARLIJKSE ONDERHOUDSSNOEI.
De snoei lijkt wat op deze van zwarte trosbessen.
Takken terugsnoeien is niet echt nodig.
- Uitdunnen van de scheuten in het centrum van de plant als de struiken ca 1 m hoog zijn.
- Verwijder het centrum van de struiken zodat je een vaasvorm bekomt. (Zie foto)
- Laat per struik slechts 8 tot 10 jonge twijgen staan van gemiddelde sterkte.
- Jaarlijks wordt ongeveer 20% van de hoofdtakken verwijderd.

Foto 01: Het resultaat na de snoei is een vaasvormige struik.

ZOMERSTEKKEN VAN HONINGBESSEN.
Te stekken vanaf mei tot juni.
Steklengte 8 tot 15 cm.
De bladeren staan steeds paarsgewijs aan de twijgen. Snij of knip de stek net onder een blad (knoop) recht af en verwijder de onderste bladeren (ca 1/2 van de stek ontbladeren). Knip de stekken op ca 8-15 cm net boven een blad af.
Plaats de stekken ongeveer 5 cm diep in een lichtvochtige, steriele (nieuwe) stekgrond en druk de stekken iets aan.
Bescherm de stekken tegen het uitdrogen (en tegen felle zon) met groeidoek, plastiek of ander lichtdoorlatend materiaal. Regelmatig de stekken benevelen voorkomt verwelking.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM HONINGBES (Lonicera kamtschatica, Lonicera caerulea edulis).
Honingbessen, het vroegst rijpende kleinfruit
Teeltfiche van de blauwe honingbes (Lonicera kamtschatica).

GRATIS NIEUWSBRIEVEN MET TIPS ONTVANGEN?
Deze blogberichten ELKE DAG in uw mailbox? Schrijf je hier in om DAGELIJKS deze blogberichten met praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox te ontvangen. (U ontvangt een bevestigingsmail, welke moet bevestigd worden)
Maandelijks praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om één keer per maand de Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
Volg de dagelijkse berichten en praktische tips op twitter! http://twitter.com/gdekinder

labels: honingbes, blauwe honingbes, Siberische bes, Lonicera kamtschatica, Lonicera caerulea edulis, maibeere, meibes

Schurftgevaar bij gevoelige appelrassen!

Het huidige regenweer kan bij appel- en perenbomen de uitbreiding van schurft bevorderen. Op de bladeren is meestal reeds een schurftaantasting aanwezig.
Zelfs al worden de appel- en perenbomen vakkundig gesnoeid en lijken ze normaal te groeien toch kunnen er jaarlijks opnieuw kurkachtige vlekjes op de appels en peren komen.


Kurkplekjes op fruit zijn een gevolg van schimmelaantasting.
Veel regen tijdens de groei bevorderd de aantasting door deze schimmelziekte. Appelschurft - Venturia inaequalis en perenschurft - Venturia pirina.

OORZAAK:
Bij appelbomen is het een andere schimmel dan bij perenbomen.
Appelschurft - Venturia inaequalis en perenschurft - Venturia pirina.
Vochtig en warm weer is erg gunstig voor een uitbreiding.
Bladeren die lange tijd vochtig blijven worden het meest aangetast. Een luchtige, open gesnoeide boom is minder vatbaar.

KENMERKEN:
Op de bovenzijde van zieke bladeren ontstaan olijfkleurige vlekken, op de vruchten zwart-bruine stippen of vlekken. Later verkurking en barstjes in de schil.

PREVENTIEMAATREGELEN:
- Plant als liefhebber geen ziektegevoelige (commerciële) appel- en perenrassen, maar kies voor ziektetolerante rassen.
Erg vatbaar zijn o.a. de appelrassen 'Braeburn', 'Golden Delicious', 'Granny Smith', 'Idared', ('Jonagold'), 'Otava' en 'Summerred'.
Bij de perenrassen is vooral 'Conference' erg vatbaar voor takschurft, terwijl 'Concorde' weinig vatbaar is.
- Een luchtige wintersnoei laat de bladeren na regen sneller opdrogen.
- Verwijder in het voorjaar de zieke oude bladeren op de grond of zorg voor een beter bodemleven door een laagje compost open te spreiden onder de bomen.
- Plant geen jonge appelbomen nabij oude, aangetaste bomen.
- Verwijder grote concurrerende bomen of struiken die een goede luchtcirculatie (en het opdrogen van de fruitbomen) bemoeilijken.
- De meeste sierappels (siermalus) zijn erg vatbaar voor schurft en kunnen voor extra infectie zorgen bij gewone eetappels.

UITBREIDING VOORKOMEN.
- Buig op een warme dag de gesteltakken/draagtakken en het vruchthout horizontaal uit.
- Laat geen bodembedekkers (klimop, oost-indische kers, pompoenen, ...) in uw appelbomen groeien.
- Beperk de vegetatieve (blad)groei door niet te veel stikstof te geven.
- Zomersnoei rond 21 juni is erg groeiremmend en zorgt ervoor dat de bladeren sneller opdrogen na regen.
- Verwijder bij de zomersnoei overbodig vruchthout (takken en twijgen zonder vruchten), zodat de boom sneller kan opdrogen na regen. Bomen die snel opdrogen zijn minder vatbaar voor schurft!
- Verwijder bij de zaagwonden de meeste ontstane scheuten. Verwijder eveneens alle rugscheuten want zij nemen veel licht weg en verhinderen het opdrogen van het zijwaarts groeiend vruchthout.

BESTRIJDING:
- Gevoelige rassen kan je best regelmatig behandelen met beschermende schimmelwerende producten zoals o.a. spuitzwavel. Na zware regenval moet dit herhaald worden.
Er zijn ook plantversterkende middeltjes die op het blad kunnen gespoten worden om de infectie beperkt te houden.
Meer lezen over appel- en perenschurft op uw fruitbomen.

Behalve schurft kan er ook echte meeldauw, bladvalziekte en vruchtboomkanker voorkomen op appelbomen.
Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op fruitsoorten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruitbomen, druiven en kleinfruit.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM ZIEKTEN EN PLAGEN OP APPELBOMEN:
Bijenplanten zaaien in de tuin zorgt voor minder bladluizen!
Fruitmot of appelmade bij appels ook te voorkomen met insectenvallen/seksvallen en fruitmot-feromonen!
Preventie van ziekten en plagen op fruitbomen.
Schuilplaatsen voor oorwormen maken. Op een natuurlijke manier bladluizen bestrijden.

Witziektepluimen op appelbomen en sierappels nu verwijderen.
Weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.
Wollige bloedluis op appelbomen.
Ziekten en plagen bij appelbomen (kanker, bloedluis en schurft).
Groente- en Fruit Encyclopedie met verzorgingstips voor fruitbomen en kleinfruit.

Verwijder bij sierappels de aanwezige (verdroogde) mummies. Deze mummies zorgen voor meer uitbreiding van "blackrot" bij de gewone appelbomen.
Maandelijks fruittips ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf Je Hier In Voor De Fruit-ABC Nieuwsbrief.
Labels: appelschurft, perenschurft, schurft, schurfttolerant, appel schurft, peren schurft, ziekten, plantenziekten appel, plantenziekten perenbomen, Venturia, Malus domestica, Pyrus communis.

Vruchten uitdunnen bij appelbomen en perenbomen!

Vruchten dunnen bij appelbomen & perenbomen geeft dikkere vruchten en minder kans op beurtjaren.
Om grote vruchten bij appel en peer te oogsten, is het nodig een deel van de vruchten die op de fruitboom staan, vroegtijdig te verwijderen. Het voedsel dat de fruitboom maakt, kan dan over een kleiner aantal vruchten verdeeld worden, zodat die groter worden. De kans dat er met handdunnen te veel vruchten worden afgedund, is in de praktijk bijna uitgesloten. Veelal blijkt bij de pluk dat er te weinig is gedund, met als gevolg toch nog een te grote hoeveelheid dat onder de maat is gebleven. (Te kleine vruchten bij de pluk)
Op de foto kan u de herfstappel 'Alkmene' zien die goed gedund werd.

Zwaarbeladen appelbomen die niet gedund worden kunnen het volgende jaren geen vruchten geven, door uitputting van de boom (= beurtjaar).

Foto van 'Mantet', een vroeg zomerras dat reeds begint te kleuren. Hier is men te laat met dunnen! De vruchten zijn bijna eetrijp. (Foto van 17 juni 2014)

TIPS BIJ HET DUNNEN.
- Laat steeds de vruchtsteel van de te verwijderen vrucht staan.
- Bij de langstelige vruchten kan je de vruchtsteel tussen wijsvinger en duim vasthouden terwijl de middenvinger de vrucht weg duwt. Zodoende verwijder je de vrucht en blijft de vruchtsteel behouden.
- Bij kortstelige rassen (o.a. 'Schone van Boskoop' en 'Cox's O.P.' kan je beter een dunschaartje (of snoeischaar) gebruiken om de overtollige vruchten weg te knippen.
- Zoek eerst de aangetaste vruchtjes en verzamel die in een emmer.

REGELS OF CRITERIA BIJ HET DUNNEN.
Een volwassen laagstam appelboom & perenboom zou na dunning nog ongeveer 120 (150) vruchten moeten hebben. Het aantal vruchten hangt o.a. van het ras (grootvruchtig- of kleinvruchtig ras) en van de grondsoort. Op zwaardere gronden kan men meer vruchten laten hangen dan op lichte gronden.
- Trossen met vruchten zoveel mogelijk per 1 of per 2 (3) zetten
- Per 20 cm tak of twijg mogen er ongeveer 2 vruchten blijven staan.
- Bij 20 gezonde bladeren kan je telkens 1 vrucht laten groeien.
- Rekening houden met de stevigheid van de tak/ twijg. Aan een stevige tak mogen er iets meer vruchten blijven dan aan een dunne twijg, welke gemakkelijk zou doorbreken.
- Vruchten welke onder de takken hangen zoveel mogelijk verwijderen. Ze ontvangen weinig of geen licht, kleuren onvoldoende en hebben minder smaak.
- Normaal verwijderd men steeds misvormde, aangetaste en kleine vruchten. Bij het appelras Malus domestica 'Jonagold' zal men soms de dikste appeltjes verwijderen, om te voorkomen dat men te dikke appels krijgt! In de meeste andere gevallen zal men de kleinste vruchtjes verwijderen. Vruchten met barsten (scheurtjes) t.g.v. groeistoornissen zal men ook zoveel mogelijk verwijderen.
- Systematisch werken. Vanonder naar boven, om niet te veel te vergeten.
- Indien mogelijk de vruchten niet onder de boom laten liggen, maar opruimen. Door het opspatten van de regen, kunnen bepaalde schimmels de onderste vruchten infecteren. Vruchten aangetast door de appelmade/ fruitmot, zal men ook opruimen, zodat uitbreiding wordt tegengegaan.
- Vruchten niet laten vallen op lagerstaande vruchtjes. (Bluts/ buts-schade)
- Bij te zwakgroeiende bomen/ takken/ twijgen moet men meer vruchten verwijderen, dan bij sterkgroeiende bomen./ takken/ twijgen.

SCHADE VAN DE FRUITMOT OF APPELMADE?
Voorkom te grote schade van de fruitmot! Als er veel oorwormen zijn dan kunnen die het aantal fruitmotten verminderen. Hang nestplaatsen voor oorwormen in uw bomen! (Zie weblinks)
Probeer zoveel mogelijk aangetaste vruchten te verwijderen om de zgn overlopers te voorkomen.

Meer lezen over vruchtdunning bij appelbomen.

Ook druiventrossen die erg compact (gesloten) groeien kunnen uitgedund (gekrent) worden. Te gesloten druiventrossen zijn meer vatbaar voor schimmelaantastingen. Druivenrassen met erg compacte en grote trossen die best gekrent worden zijn o.a. 'Franziska' en 'Sophie'.
Meer lezen over het krenten/ uitdunnen van druiventrossen - Vitis vinifera

Hebt u bomen die vorig jaar veel vruchten gedragen hebben en die dit jaar geen of weinig vruchten geven, dan zitten die bomen in een beurtjaar.
Beurtjaren zijn te voorkomen door jaarlijks gepast te snoeien en door jaarlijks overtollige vruchten uit te dunnen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM ZIEKTEN EN PLAGEN OP APPEL- en PERENBOMEN:
Fruitmot of appelmade bij appels ook te voorkomen met insectenvallen/seksvallen en fruitmot-feromonen!
Tips bij het vruchtdunnen van appels en peren.
Preventie van ziekten en plagen op fruitbomen.
Schurftinfectie (schimmelziekte) op appelbomen.
Schuilplaatsen voor oorwormen maken. Op een natuurlijke manier bladluizen bestrijden.

Witziektepluimen op appelbomen en sierappels nu verwijderen.
Weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.
Wollige bloedluis op appelbomen vraagt aandacht (april).
Ziekten en plagen bij appelbomen (kanker, bloedluis en schurft).
Bacterievuur op peren- en appelbomen herkennen en bestrijden.
Groente- en Fruit Encyclopedie met verzorgingstips voor fruitbomen en kleinfruit.

GRATIS NIEUWSBRIEVEN MET TIPS ONTVANGEN?
Deze blogberichten ELKE DAG in uw mailbox? Schrijf je hier in om DAGELIJKS de blogberichten met praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox te ontvangen.
Maandelijks praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om één keer per maand de Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
Volg de dagelijkse berichten en praktische tips op twitter! http://twitter.com/gdekinder

Labels: vruchtdunnen, appelbomen dunnen, uitdunnen appels, vruchtdunnen appel, dunnen appel, handdunnen, Malus domestica, appelbomen, perenbomen, vruchten dunnen

Zomersnoei bij druiven voor een gezondere groei.

Door het koude voorjaarsweer (2015) is er een kleine groeiachterstand.

Foto 01: Birstaler Muscat, na aanbinden

Foto 02: Bloeiende tros van Birstaler Muscat

Foto 03: Bloemtros van Esther

Esther en Birstaler Muscat zijn de eerste rassen die bloeiende trossen vertonen (Foto's van 19 mei 2015)
Het is dan ook aangewezen van een goede zomersnoei toe te passen opdat u toch rijpe druiven zou kunnen oogsten in het najaar. Indien u teveel scheuten en trossen laat staan is de kans op een goede rijping kleiner.
Een warme dag zoals is ideaal om de scheuten met bloemtrossen vast te maken, zodat ze tijdens een onweer niet kunnen afbreken!

Zomersnoei bij druiven (Vitis vinifera) geeft dikkere bessen en grotere trossen.
In de winterperiode (december-januari) werden de dikste twijgen op 2 of 3 (4) knoppen ingesnoeid.
Uit deze knoppen lopen dan 3 - 4 druivenscheuten uit. Daarvan behouden we er normaal maar één. Dit op enkel zetten ("op 1 zetten"), zal men zo vroeg mogelijk trachten te doen. Weliswaar kunnen we dit maar doen nadat we nagekeken hebben, welke de beste druivenscheut met de zwaarste druiventros is.
We doen het echter zo vlug mogelijk omdat in het beginstadium deze scheuten zich voeden met het zetmeel en de voedingsstoffen die in het oude hout van het jaar tevoren werden opgeslagen.

WINDBESTUIVING BEVORDEREN
Zorg er voor dat de bloemtrossen luchtig komen te hangen.
Kort voor de bloei worden de jonge scheuten 4 bladeren boven de tros ingesnoeid. Eventuele zijscheuten (dieven) worden onderaan op 1 blad ingesnoeid en verderop volledig verwijderd.
Bij een slechte bladstand kan je de zijscheuten op twee bladeren insnoeien.
Probeer deze zomersnoei niet volledig op één dag te doen, maar verdeel dit werkje over twee weken. Hiermee voorkomt u dat de groei volledig stil valt.

In openlucht kan dit werkje rond einde mei of begin (20) juni gebeuren. In de kas (serre) zal dit werk vroeger gebeuren.
Meer lezen over zomersnoei bij druiven.
Een goede (uitdunnende) zomersnoei laat de bladeren sneller opdrogen (na regen), zodat ze minder snel aangetast worden door valse meeldauw.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM DRUIVEN - VITIS VINIFERA:
Druivenbladgalmijt of pokkenziekte op druiven voorkomen.
Echte meeldauw of witziekte (Oidium) op druiven voorkomen.
Valse meeldauw op druivenbladeren bij regenweer.
Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van druiven.

Zijn er aan uw druivelaars (druivenplanten) nog geen bladeren of scheuten merkbaar? Mogelijk is er een tekort aan water. Pitloze druivenrassen kunnen meer problemen geven dan de gewone druivenrassen (met pitten). Druiven houden niet van een natte grond!

Maandelijks praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om één keer per maand de Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
Labels: druiven zomersnoei, druiven zomersnoeien, vitis vinifera, zomersnoei druif, zomersnoei druiven, zomersnoei Vitis, Vitis vinifera zomersnoei

Vogelschade voorkomen bij rijpend fruit!

De aardbeien rijpen nu goed. Trosbessen, herfstframbozen en kersen beginnen rijp te worden, dus hoog tijd om vogelbescherming te voorzien!
Foto's:
Doordragende aardbeien 'Mara des Bois'
Namaak-roofvogel die met de wind kan bewegen. ("Starbird")
Vogelnetten over blauwe bessen.

Zodra kersen en bessen iets rood beginnen te kleuren moeten ze beschermd worden.
Het beste resultaat geven vogelnetten die de ganse boom of struik beschermen.
Een korte tijd helpen soms ook de volgende afschrikmiddelen: ballonnen in verschillende kleuren, cd's die draaien in de wind, een kunstvogel (namaakroofvogel) aan een touw en afschrikkende geluiden van roofvogels.

De "Bird Chaser" zijn afschrikkende ballonnen in 3 kleuren (wit, zwart en geel). Deze ballonnen moet je om de week afwisselend ophangen, om gewenning te voorkomen.
Laagblijvende fruitsoorten (aardbeien, trosbessen) kan u ook beschermen met zwart naaigaren (zwart transparent garen/ visdraad in nylon of polyester, doorsnede 0,25mm) te spannen op de aanvliegroute.

Afschrikkende natuurlijke vogelgeluiden om rijpe vruchten te beschermen.
Tip! Roofvogelgeluiden beluisteren.

Kattenlokkende planten (Katvriendelijke planten). Door katten te lokken naar een kersenboom kunnen vogels ook afgeschrikt worden.
Bruikbaar zijn o.a. Nepeta cataria (kattenkruid), Nepeta faassenii, Valeriana officinalis (Valeriaan), Actinidia kolomikta (kattenkiwi), Teucrium marum (gamander) en Thymus (tijm).
Maai het gras naast rijpend kleinfruit niet te kort af, want dan is er meer vogelschade.

Meer lezen over de preventie van vogelschade.

Maandelijks praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om één keer per maand de Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
Labels: preventie vogelschade, vogelschade, vogelschade voorkomen, ziekten en plagen, plantenziekten

Vroegtijdige bladval bij fruitbomen

Deze bladval kan verschillende oorzaken hebben:
- Te natte grond, staand water rond de boom en een slechte grondstructuur.
- Te harde, vaste gesloten kleigrond.
- Onvoldoende lucht in de grond.
- Te diep geplant of geplant in te natte grond.
- Te zwak wortelgestel. Fruitbomen kunnen bij het planten best een aantal jaar gesteund worden aan een steunpaal.
- Een tekort aan water in de grond. (voorjaar 2015).
- Te grote verdamping door uitdrogende wind.
- Bladschimmels.
- Spintmijten.
- Gebrek aan bepaalde voedingsstoffen: stikstof, kalium ofwel magnesium. Vooral kalium-gebrek veroorzaakt eerst bruine bladranden en later vroegtijdige bladval. (Een teveel aan kaliummeststof kan de opname van magnesium bemoeilijken)
- Een teveel aan scheikundige meststoffen gegeven bij of na het planten.
- Een gevolg van vorstschade, waarbij de onderstam beschadigd werd. (Strenge vorst in maart 2013)

HOE VERHELPEN?
- Bij een spintaantasting zijn er kleine spinseldraden te zien tussen de takjes en de bladeren. Maak de bladeren regelmatig eens nat maken om dit probleem verhelpen.
- Indien de grond erg droog aanvoelt dan kan je best éénmaal per week een flinke hoeveelheid water geven. Dek ook de grondoppervlakte af met een laagje compost of mulch. (Of gebruik als mulch een mengsel van 1/2 compost en 1/2 hakselhout)
Maak de grond regelmatig oppervlakkig los en laat geen begroeiing toe op de boomspiegel.
- Magnesiumgebrek veroorzaakt bij de jongste bladeren een geelgroene bladkleur. Wekelijks een bespuiting doen met een magnesiummeststof (vb. kieseriet) lost dit probleem op.
Ook een te droge grond kan voedselgebrek veroorzaken, waarbij u een NPK-meststof en extra water kan geven. (De meeste NPK-meststoffen bevatten ook magnesium).

Ook andere bomen en fruitstruiken kunnen onderhevig zijn aan bladval. De oorzaken kunnen hetzelfde zijn als bij fruitbomen.
Meer lezen over plantenziekten en plagen op fruitgewassen.

Bomen & struiken die te diep geplant zijn kan u in oktober uit de grond halen en hoger planten. Plant geen bomen op plaatsen waar het water langdurig blijft staan.

Als de bladval voorzaakt wordt door droogte dan kan u wekelijks een flinke hoeveelheid water geven. Op sommige plaatsen in Vlaanderen en Nederland heeft het van maart tot juni 2015 onvoldoende geregend.
Tips om water te geven bij droogte!

GRATIS NIEUWSBRIEVEN MET TIPS ONTVANGEN?
Deze blogberichten ELKE DAG in uw mailbox? Schrijf je hier in om DAGELIJKS de blogberichten met praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox te ontvangen.
Maandelijks praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om één keer per maand de Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
Volg de dagelijkse berichten en praktische tips op twitter! http://twitter.com/gdekinder

Labels: plantenziekten en plagen, plantenziekten, bladval, bladvalziekte, bladval fruitboom, bladval fruitbomen

Zelftoppende of struikvormige tomaten niet dieven!

De meeste zelftoppende tomatenrassen dragen nu talrijke vruchtjes. Het zijn meestal kerstomaten in de kleuren geel en rood.
De laagstblijvende zelftoppende tomaten zijn bijzonder geschikt voor bloembakken en grote potten. Enkele halfhoog opgroeiende rassen kunnen in volle grond onder lage plastiekkappen geteeld worden.
Bij de gewone stamvormige tomaten (vlees- en kerstomaten) worden wekelijks de okselscheuten (dieven, luizen) verwijderd, maar bij de struiktomaten doe je dat niet of heel beperkt.

Foto 01: 42 Days

Foto 02: Budai Torpe in combinatie met bontbladige Oost-Indische kers (Tropaeolum)

Foto 03: Cerise Jaune

Foto 04: Martin Amish (in volle grond onder plastiek kap)

Foto 05: Pendulina

Foto 06: Yellow Taxi (Taxi) (in volle grond onder plastiek kap)

Foto 07: Whipper Snapper

Foto 08: White Bush in combinatie met bontbladige Oost-Indische kers


Foto 09 Zelftoppende of struikvormige tomaat 'Ida Gold' gecombineerd met afrikaantjes (Tagetes). Tomaten in potten en kuipen op een zonnig terras. (Foto juli 2012)

Foto 01 tot en met 08 zijn genomen op 15 juni 2015. Foto 09 (Ida Gold) werd genomen in juli 2012.
De meeste zelftoppende tomaten werden dit jaar op 2 maart 2015 gezaaid. Op dit ogenblik zijn er hier nog geen tomaten rijp.
KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN!

De meeste tomatenrassen die je in de handel kan vinden groeien stamvormig (= indeterminate) op tot een hoogte van 1,5 of 2 (3) meter.
Zelftoppende of determinate (= struikvormige) tomaten zijn bijzonder geschikt om in potten, kuipen en bloembakken te kweken. Afhankelijk van het ras worden ze slechts 20 tot 100 cm hoog.
De okselscheuten (dieven) moeten hier NIET verwijderd worden, want dan bekomt u maar 1 vruchttros.
Sommige tomatenrassen toppen zichzelf zodat de zijscheuten plots uitlopen. Men noemt deze zelftoppende/determinate tomatenrassen. Deze groep van tomaten mag je niet dieven, want dan heb je maar weinig vruchten.
Zelftoppende tomatenrassen zijn bijzonder geschikt voor potteelt of teelt in kuipen!

ZEER LAAGBLIJVENDE ZELFTOPPENDE TOMATEN: (Maximale hoogte is 20-30 cm). Deze dwergvormig groeiende tomaten zijn bijzonder geschikt voor een zgn "moestuinbak" ("vierkante meter tuin").
De laagstblijvende zelftoppende tomaten zijn Cerise Jaune, Dennenboomtomaat, Fuzzy Wuzzy, Tiny Tim, Tom Red en Whipper Snapper.
Opgelet! In sommige tuincentra verkoopt men ook plantgoed van 'Cerise Jaune' die stamvormig en hoog groeiend is.

LAAGBLIJVENDE ZELFTOPPENDE TOMATEN: (Maximale hoogte is 30-50 cm)
42 Days, Ida Gold, Olomic, Orange, Pendulina, Siberian, Sugar Baby, Thai Pink Egg, Tumbler Yellow Tom, ...

HALFHOOG OPGROEIENDE ZELFTOPPENDE TOMATEN: (Maximale hoogte is ca 50-100 (120) cm)
Balkonzauber, Bali, Bellstar, Budai Torpe, Buissonante, Dulcia, Golden Nugget, Grushovka, Martin Amish, Napoli Vf, Red Alert, Siberian, Solgold, Sugar Baby, Yellow Taxi, Ventura, Washington Cherry, White Bush, ..

In 2015 heb ik de zelftoppende tomatenrassen staan: 42 Days, Budai Torpe, Cerise Jaune, Martin Amish, Napoli VF, Pendulina, Yellow Taxi, White Bush, Whipper Snapper
Een fotoreportage mag je later op picasaweb.google.com verwachten... Zie weblinks.

De maximale groeihoogte is ook afhankelijk van de plantafstand, bemesting, potgrondsoort, frequentie van water geven en van de hoeveelheid potgrond die de planten hebben.
De halfhoog opgroeiende struikvormige/zelftoppende tomaten kan je best door middel van steunstokken (en touw) verticaal vastmaken.
De laagblijvende zelftoppende tomaten hoeven geen steun. Onder het gewicht van de vruchten kunnen ze wel omlaag buigen.

Sommige kerstomaten kan je ook struikvormig laten opgroeien. Probeer dan het aantal okselscheuten (= dieven/luizen) te beperken tot 2 of 3 stuks om te voorkomen dat je een te dicht (gesloten) gewas bekomt.
Een te gesloten gewas is meer vatbaar voor schimmelaantasting. Gewone kerstomaten waar u al de dieven/luizen laat groeien geven talrijke heel kleine vruchten die soms moeilijk rijp worden.

Een gepaste potgrond, watergifte en regelmatige bemesting is belangrijk voor zelftoppende tomaten. (vb. bloemenpotgrond met meststoffen voor 3 maanden)
Voorkom dat de bladeren nat worden! Bij regen kan je planten in pot tijdelijk verplaatsen naar een drogere (en lichtrijke) plaats. Bladeren die langdurig nat blijven worden vatbaar voor de tomatenplaag en/of bladvlekkenziekte.
Verwijder af en toe enkele bladeren die de grond raken, want deze worden vatbaar voor schimmels. Probeer het bladplukken te beperken tot 2-3 bladeren per keer.
Laat de potkluit regelmatig eens opdrogen, zodat u sterke wortels krijgt. In een regenperiode kan u de onderschaaltjes (tijdelijk) verwijderen zodat het overtollige water goed weg kan!

AFHARDEN EN VERBRANDING VOORKOMEN.
Indien uw planten pas nu naar buiten komen, dan moet u ze eerst afharden, om te voorkomen dat ze verbranden door de zon. (Bij de auteur van deze blog staan de planten vanaf begin mei reeds in buiten)
U kunt ze ook de eerste dagen afdekken met groeidoek/vliesdoek en dan is afharden niet nodig.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM BIJZONDERE TOMATEN:
Tomaten in bloembakken en hangpotten kweken op uw terras of balkon.
Geen natte voeten (wortelkluit) voor tomatenplanten in potten en kuipen!
Overzicht van bijzondere tomatenrassen (zwarte, bruine, witte, gele, oranje, rode en groene tomaten. Stamtomaten, struiktomaten, roma en kerstomaten).
Speciale zelf te kweken en bijzondere tomatenrassen (raskenmerken A-M).
Tomaten vermeerderen door stekken is eenvoudig!
Tomatenplanten met abnormale bladverkleuringen !
Zelftoppende of struikvormige tomaten niet dieven!
Bijzondere tomaten Guy's tuin. (Middagpost op 5 juli 2011. Radio 2, Oost-Vlaanderen) (filmpje)
180 verschillende tomaten in Guy's tuin. Tomaten met fruitsmaak zijn erg lekker! (Radio 2, augustus 2005) (filmpje)
Tomaten in hun blootje: 16 verschillende tomaten in de moestuin van Wim (filmpje)
Er zijn honderden verschillende oude tomatenrassen. Fotoreportage van bijzondere tomaten (Zie album 2015).
Groente- en fruit Encyclopedie met uitvoerige informatie over het zaaien, rassenkeuze, teelt en verzorging van tomaten. (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder)

GRATIS NIEUWSBRIEVEN MET TIPS ONTVANGEN?
Deze blogberichten ELKE DAG in uw mailbox? Schrijf je hier in om DAGELIJKS deze blogberichten met praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox te ontvangen.
Maandelijks praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om één keer per maand de nieuwsbrief te ontvangen.
Volg de dagelijkse berichten en praktische tips op twitter! http://twitter.com/gdekinder

labels: zelftoppende tomaten, struikvormige tomaten, determinate tomaten, tomaten niet dieven, tomaten niet luizen, struikvormige tomaten, pottomaten, tomaten voor potten, determinate tomaten

Afstervende trosbessentakken en bessenglasvlinder?

Afbeelding 01:
A. Ivoorkleurige houtrups met bruine kop in de stam en oudere takken.
B. Weinig opvallende vlinder (metaalblauw-zwart) met doorzichtige vleugels en drie of vier gele ringen op het achterlijf. De grootte is ca 10-12 mm.
C. Vlinder op zoek naar snoeiwonden.


Afbeelding 02: Witte trosbessen met afgestorven takken na aantasting door de bessenglasvlinder.


Afbeelding 03: Driehoekige lijmval met feromooncapsule en enkele bessenglasvlinders.
KLIK OP DE AFBEELDING OF FOTO OM DEZE GROTER TE MAKEN!

VATBARE PLANTEN:
Rode-, witte- en roze trosbessen - aalbessen (Ribes rubrum).
Kruisbessen of stekelbessen (Ribes uva-crispa).
Zwarte trosbessen (Ribes nigrum).
Jostabessen (Ribes 'Jostaberry')
Ook de sierheester Euonymus (kardinaalsmuts) wordt gemakkelijk aangetast!

OORZAAK:
Houtrupsen van de bessenglasvlinder (Synanthedon tipuliformis) maken gangen in het hout.

ZIEKTEBEELD:
De "houtrupsen" maken boorgangen in oudere takken en in de stam. Verwelkende bessentakken in de maanden mei, juni en juli.

TIJDSTIP SCHADE:
Meestal vliegen deze dagvlinders vanaf half mei tot einde juli. Dit jaar werden de eerste (dag)vlinders pas vanaf 5 juni opgemerkt.
Door middel van lijmvallen en feromonen kan de aanwezigheid van de bessenglasvlinder waargenomen worden.
De eerste vlinders verschijnen als de eerste bessen rood kleuren. Er worden eieren op de snoeistompjes afgezet en de larven boren zich in het merg.

PREVENTIEMAATREGELEN:
Bessenstruiken laat in het voorjaar snoeien (maart). Probeer de snoeiwonden af te dekken. Het snoeihout goed opruimen en verbranden.
Indien u NU takken opmerkt die afsterven of waarvan de bladeren verwelken, snoei deze dan zo laag mogelijk terug.
Aangetaste takken laat u niet in de omgeving van de bessen liggen maar verwijdert u best. (Bij voorkeur direct verbranden ofwel afvoeren naar het containerpark).

Op natte grond kunnen er gelijkaardige ziekteverschijnselen zijn, na aantasting door bepaalde schimmels.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM ZIEKTEN EN PLAGEN OP TROSBESSEN:
Overzicht van diverse ziekten en plagen bij trosbessen en kruisbessen (Ribes-soorten).
Vraatschade aan de bladeren van kruisbessen.
Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van trosbessen en ander kleinfruit.

Op dit ogenblik is er op sommige plaatsen bij kruisbessen beschadiging aan de bessen t.g.v. zonnebrand.

Maandelijks praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om één keer per maand de Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
Labels: Ribes rubrum, Ribes uva-crispa, bessenglasvlinder, houtrups trosbessen, trosbessen taksterfte, taksterfte trosbessen, Ribes taksterfte, houtrupsen Ribes, jenevers taksterfte