Vorstscheuren bij bomen NU voorkomen!

Waarschijnlijk krijgen we in december enkele dagen wintervorst en je kan nu maatregelen nemen om barsten van de stam te voorkomen.




Door een sterke zonnestraling overdag en lage nachttemperaturen (vorst) die erop volgen, kunnen in de stam en dikke boomtakken sterke spanningen voorkomen waardoor ze scheuren (= vorstspleten).

Vorstscheuren kunnen bij sommige (fruit)boomsoorten ontstaan. Vooral jonge appelbomen, perenbomen, steenfruitsoorten (kersen & pruimen) en walnoten/okkernoten zijn erg gevoelig.
Fruitbomen op zwakgroeiende onderstammen zijn meer gevoelig.

OORZAKEN.
- Door een plotse en snelle temperatuurdaling, krimpt het spinthout veel sneller dan de binnenste houtdelen.
- Door te grote temperatuurverschillen kan de stam over een bepaalde lengte, vaak met een hevige knal openbarsten. Vorstscheuren kunnen optreden bij zware nachtvorst en zonnig weer overdag.
- Ook 's zomers kunnen sommige boomstammen barsten door extreem zonnig weer.

PREVENTIE.
De stam en de harttak worden preventief (op voorhand) hiertegen gewit of gekalkt. De witte kleur weerkaatst de winterzon, zodat de temperatuur overal gelijk blijft.
Een eerste behandeling kan in november gedaan worden. Een herhaling (2de x) kan in februari gedaan worden, omdat er dan veel zon kan zijn overdag.
Bomen met lichtgekleurde spiralen als wildafweermiddel zijn minder vatbaar.

PRODUCTEN.
- Stamafwitmiddel (= handelsproduct)
- Een ander zelf te maken afwitmiddel bestaat uit gedroogde koemest (125 g) of verse koemest (750 g), leem of klei (250 g), zeewierenkalk (1,25 kg) en water.

Het is raadzaam, voor het aanbrengen van het afwitmiddel, de schors af te schuren met een harde (stalen) borstel. Zo worden de schuilplaatsen voor schadelijke insecten en mijten ook opgeruimd.
Het stamafwitmiddel versterkt de schors en geeft een bescherming tegen zonnebrand & vorstscheuren.
In februari kan je dit product nog eens aanbrengen.
Sommige handelsproducten hebben ook wildafwerende eigenschappen, zodat vraatschade voorkomen wordt.

Tip! Maak na het afwitten van de stam een lijmband tegen de wintervlinder vast aan de boomstam.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM WINTERBESCHERMING:
Vorstscheuren bij bomen kan je nu voorkomen.
Fruitbomen beschermen tegen wildvraat.
Lijmbanden of rupsenlijm aanbrengen tegen de wintervlinder.

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: vorstscheuren, vorstspleten, vorschade fruitbomen, bastscheuren, zonnebrand, afwitmiddel vorstscheuren, afwitmiddel zonnebrand, stamafwitmiddel, stam afwitmiddel, Weissanstrich

Kweewortels (peeronderstam) beschermen tegen de vorst!

Als onderstam voor laagstam perenbomen (Pyrus communis cv's) wordt de iets vorstgevoelige kwee (Cydonia oblonga) gebruikt.
Het stilaan kouder, dus neem nu gepaste maatregelen!

KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN!

Geef vorstgevoelige (kwee) onderstammen nu een bescherming tegen de strenge vorst!
De meeste laagstammen, struiken, snoeren en leivormen van peren, kweeperen en mispelbomen worden op de vorstgevoelige kwee geënt. Ook de wortels van een (laagstam) kweeperenboom kan je NU een vorstbescherming geven!
Ook ingekuilde kwee-onderstammen moet je beschermen tegen de wintervorst.

SOORTEN PEERONDERSTAMMEN.
Voor halfstam- en hoogstamperenbomen worden perenzaailingen gebruikt en deze zijn meestal ongevoelig voor de wintervorst. Ook de onderstam Pyrus 'Pyrodwarf' voor halfstam is ongevoelig voor wintervorst.
Voor tamelijk sterk groeiende laagstamperenbomen (Pyrus communis) wordt meestal de onderstam kwee (Cydonia oblonga 'Kwee A') gebruikt.
Voor zwakgroeiende laagstambomen gebruikt men de kweeonderstammen 'Kwee C', 'Kwee Adams' en 'Kwee Eline' (Q-Eline).
Volgens sommige bronnen zouden vooral perenbomen geënt op de onderstam 'Kwee C' vorstgevoelig zijn! De onderstam 'Kwee C' geeft de zwakste groei en de kleinste perenbomen.

BESCHERMMATERIAAL VOOR KWEE.

- Meestal zit na het planten van een laagstam perenboom de entplaats op 10 (20) cm boven de grond. Breng de bescherming aan tot net boven de entplaats.
Dek de boomspiegel (= strook grond rond de stam) af met gras, bladeren, champost of hakselhout.
Heb je geen passend beschermend materiaal ter beschikking? Dan kan je ook karton en groeidoek (vliesdoek) rond de stam aanbrengen.
Deze beschermende mulchlaag geeft een goede bescherming tegen de winterkoude die voorspeld wordt!

- In het voorjaar (april-mei) moet je de bescherming aan de stam wegnemen, om te voorkomen dat er wortels boven de entplaats worden gemaakt. ---> Ongewenste, sterke groei.
- Ingekuilde kweeonderstammen (en winterstekken) kun je beschermen door er 10 cm bladeren of champost rond te leggen.
- Ingekuilde kweeonderstammen kun je half/eind december binnenbrengen in een koele (vorstvrije) ruimte om ze in de maanden januari-maart te enten.
Voorkom uitdroging van kweewortels en kweestammetjes door ze in een emmer gevuld met vochtige potgrond te plaatsen.

TIP! Als je hakselhout of schors gebruikt op de boomstrook, dan kan je best regelmatig controleren op de aanwezigheid van muizen!

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM VORSTBESCHERMING:
Fruitbomen beschermen tegen wildvraat in een vorstperiode.
Vorstscheuren voorkomen bij fruitbomen.
Behalve kwee moet je ook vijgenplanten een bescherming geven tegen de winterkoude. Sommige nieuwe zwakgroeiende pruim-, perzik en kersonderstammen zijn ook vorstgevoelig en dien je net zoals kwee te beschermen.

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: vorstbescherming peren, vorstbescherming kwee, vorstbeschutting, vorstschade perenboom, bevriezen peeronderstam, bevriezen kwee, Cydonia oblonga

Tafeldruiven voor de kas of serre.

Foto 01 Kasdruif 'Ribier Muscat'

Foto 02 'Theresa'

Foto 03 'Philipp' (Niet volledig rijp)


Foto 04 'Boskoops Glory' (openluchtteelt)

Verwijder nu de verdroogde of beschimmelde trossen. Vernietig de trossen die aangetast zijn door rupsen (druiventrosrups).
Gezonde druiventrossen mogen nog blijven hangen, maar de verdroogde of beschimmelde bessen moet je verwijderen.
Gezonde druiventrossen kunnen op een vorstvrije plaats bewaard worden, mits de afgeknipte twijg (15 cm) in een fles water te steken.

DRUIVENRASSEN VOOR KASTEELT.
Gemakkelijke tafeldruiven voor kasteelt/serreteelt zijn o.a. 'Angela', 'Franziska', 'Katharina', 'Philipp', 'Royal', 'Sirius', 'Theresa' en 'Frankenthal'.
Pitloze druivenrassen voor kasteelt of serreteelt zijn o.a. 'Himrod', 'Jelena' en 'Perlette'.
Tafeldruivenrassen voor licht verwarmde kassen of serres en voor ervaren kwekers: 'Baidor', 'Golden Champion', 'Leopold III', 'Muscat d'Alexandrie' en 'Ribier'. Deze rassen zijn vatbaar voor meeldauw.

Meer lezen over bijzondere tafel- of dessertdruiven (Vitis vinifera). Zie weblinks.
In openlucht worden de nu laatste druiven geoogst.

Geënte druiven groeien meestal sterker en gezonder zodat ze minder hinder hebben van schimmel- en insectenaantastingen. Geënte druiven geven ook sneller een hoge productie dan de gestekte druivenplanten.
Zodra in de kas/serre de meeste bladeren afgevallen zijn kan je ALLE bladeren verzamelen en naar buiten brengen. Sommige bladschimmels overwinteren in de afgevallen bladeren en infecteren de nieuwe bladeren.

Indien je voldoende plaats hebt in uw (zonnige) tuin dan kan je best vroege en middentijdse rassen planten.
Kies voor ziektetolerante druivenrassen te planten. De belangrijkste schimmelziekten zijn echte- en valse meeldauw.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM DRUIVEN - VITIS VINIFERA:
Bijzondere druivenrassen.
Tafeldruiven- & wijndruivenrassen en verzorging (Vitis vinifera).
Valse meeldauw (Peronospora) op druiven (nieuw venster).
Ziekten en plagen (overzichtstabel).
Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van druiven.

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

Volg mee de dagelijkse berichten en tips ivm druiven en fruit op twitter! https://twitter.com/gdekinder
Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: Vitis vinifera, Vitis druiven, tafeldruiven, eetdruiven, dessert druiven, kasdruiven, serre druiven, druiven kas, druiven voor serre, wijngaard druiven, tafeldruiven voor de kas

Gewone kiwi's plukken (Actinidia deliciosa cv's).

Foto 01: zelfbestuivende kiwi 'Jenny' geeft talrijke kleine vruchten. Dit ras is meestal vroeger pluk- en eetrijp.

Foto 02: pluk bij voorkeur de vruchten zonder steel. De lange harde steel kan andere vruchten beschadigen.

Foto 03: leg enkele kiwi's bij rijpe appels om de rijping te versnellen.

Op sommige plaatsen heeft het reeds licht gevroren en dat kan je zien aan de bruine kiwibladeren. Het is dan tijd om uw kiwi's te plukken.
PLUKTIJD.
Probeer zo laat mogelijk te plukken zodat je een hoog suikergehalte bekomt in de kiwivruchten.
Pluk na de eerste lichte vorst, afhankelijk van het ras.
Meestal kan je plukken rond half november, maar begin december plukken kan ook als er geen strenge vorst is geweest.
Zowel de groene als de gele kiwi's kunnen nu geplukt worden. Vroege rassen die reeds zacht aanvoelen moet je direct afplukken.

PLUKTIPS.
Pluk de kiwi's zonder vruchtsteel en laat die stelen hangen aan de plant. Zo is het bij de snoei in januari gemakkelijk om te weten waar je moet snoeien.
Sommige rassen zijn vroeger rijp en voelen nu reeds zacht (mals) aan. Vroegrijpende kiwirassen kan je best direct plukken en gebruiken voor consumptie.
Zachte of eetrijpe vruchten zijn aantrekkelijk voor vogels en kan je best direct plukken.
Voorkom beurtjaren door de vruchten te laat te plukken.

BEWARING.
Na de pluk moeten de vruchten nog enkele weken of maanden narijpen, vooraleer ze eetrijp worden. (Uitgezonderd de vroege rassen, die zal je direct gebruiken voor consumptie).
De kiwivruchten zijn erg gevoelig voor het rijpingsgas ethyleen. TIP! Leg enkele onrijpe (harde) kiwi's bij rijpe appels zodat de kiwi's sneller zacht (en eetrijp) worden.
Bewaar geen rijpe (zachte) kiwivruchten samen met onrijpe (harde) kiwi's! Door het rijpingsgas gaan de onrijpe vruchten versneld rijp worden, wat meestal niet gewenst is. (De onrijpe kiwi's kan je 2 tot 4 maand bewaren als er geen rijpe vruchten in de omgeving liggen)

Meer lezen over het plukken van gewone (groene) behaarde kiwi's - Actinidia delicosa. Zie weblinks!

ZAAIEN VAN KIWI.
Goed rijpe kiwivruchten kan je een koudebehandeling geven om later te kunnen uitzaaien. Een koudebehandeling kan je geven door overrijpe vruchten enkele weken in de diepvries te steken.
Kiwizaailingen (en planten bekomen door wortelstekken) geven meestal na 8 tot 12 jaar bloemen en mits goede bestuiving ook vruchten.
Geënte kiwizaailingen geven na 2 of 3 jaar bloemen.

PLANTTIPS.
Kiwiplanten zijn bladverliezende klimheesters die meestal geleid worden langs horizontale draden.
Goed afgerijpte planten in pot kan je in november reeds planten.
Plantgoed van groene kiwi's en van gele kiwi's is op sommige plaatsen reeds beschikbaar.

SNOEIEN.
De wintersnoei van oudere kiwiplanten kan in december en januari gebeuren.

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM KIWI - ACTINIDIA DELICIOSA:
Oudere kiwiplanten snoeien bij vorstvrij weer (december).
Plukken van gewone (groene) kiwi's - Actinidia deliciosa (volledig artikel).
Meer lezen over de vermeerdering en snoei van kiwi's.
Zaden laagstapelen geeft een betere kieming.

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: Actinidia deliciosa, kiwi, chinese kruisbes, plukken van kiwi's, Chinese kruisbes plukken, kiwi plukken, kiwi's plukken, oogsten kiwi, kiwi oogsten, wanneer kiwi plukken

Wortelstekken van kiwi's, bramen en pruimonderstammen.

Wortelstekken zijn kleine wortelstukjes die van een grote moederplant gesneden worden en opgepot of geplant worden. De wortelstukjes maken nieuwe worteltjes, stengels en bladeren aan.

Foto 01: pot met wortelstek. 1. Pot met drainage opening. 2. Potscherven 3. Schuin aangesneden wortelstek 4. Luchtige stekgrond 5. Zand of perlite.

Foto 02: knip met een scherpe snoeischaar de wortels in stukken. Zie overzicht van plantensoorten verder!

Foto 03: wortelstek van kersonderstam (Op de bekomen onderstam kan je volgend jaar zoete- of zure kersen enten)

Foto 04: stekkalender fruitsoorten. Raadpleeg de online stekkalender voor de volledige kalender.

Eenvoudig planten vermeerderen door wortelstekken. Sommige planten hebben op hun wortels slapende knoppen. Als je een stuk wortel afsnijdt, dan kunnen hierop scheuten ontstaan.
Wortelstekken afkomstig van jonge moederplanten geven de sterkste groei.
TIJDSTIP.
- In de herfst (november - december) voor planten die weinig schimmelgevoelig zijn.
- In het voorjaar (februari - maart) voor planten die schimmelgevoelig zijn.

WAT NODIG?
- Wortels afkomstig van jonge planten. De aanbevolen worteldikte is 0,5 tot 1,8 cm.
- Scherp mes of snoeischaar.
- Propere potten of stekkist.
- Nieuwe luchtige zaai- of stekgrond. Het steksubstraat (stekgrond) moet zeer luchtig zijn, omdat de wortelstek veel lucht (zuurstof) nodig heeft.
- Zand of perlite.
- Koude (vorstvrije) kas/serre ofwel een zaaibed in volle grond.

WERKWIJZE
- Verwijder alle aarde van de wortels. Eventueel kan je de wortels proper maken met water.
- Knip de wortels in stukken (stekken), op een lengte van 5 tot 10 (15) cm. Gebruik bij voorkeur de uiteinden van de wortels, deze groeien het sterkste. Knip de stekken bovenaan recht af en onderaan schuin. (De bovenkant van de stek is het worteldeel dat het dichtste bij de plantbasis stond)
- Leg onderin de pot enkele potscherven en vul de pot op met matig vochtige, luchtige stekgrond.
Steek de wortelstekken verticaal in potten gevuld met luchtige stekgrond. Probeer ca 2,5 cm gietrand te behouden.
- Plaats de wortelstekken op een onderlinge afstand van 2,5 tot 5 cm van elkaar in de grond.
De schuine zijde van de stek zit beneden in de potten. De rechte kant van de stekken komt ca 0,5 cm boven de grondoppervlakte.
Dek de grondoppervlakte af met 0,5 tot 1 cm zand of perlite, zodat de wortelstekken niet meer zichtbaar zijn.
Plaats de pot met wortelstekken op een plaats waar het minstens 10°C is.
- Bij schimmelgevoelige wortelstekken kan je de snijwonde (snoeiwonde) enkele uren laten opdrogen voor je ze in de grond steekt.
- Eventueel kan je ook de wortelstekken in maart in een fijn gelegde tuingrond (zaaibed) op een diepte van ca 2 cm leggen. De grond moet tot op een diepte van 15 cm goed doorlaatbaar zijn.

NAZORGEN.
- Probeer bij de opgepotte wortelstekken die in de kas/serre staan de bodemtemperatuur niet lager dan 10°C te laten dalen.
- Planten die in de herfst gestekt werden kan je in mei oppotten.
- Voorkom dat de stekgrond te nat wordt, want dan kunnen de stekken schimmelen.
- Gewortelde stekken van fruitboomonderstammen kunnen in het voorjaar geënt worden.

PLANTENSOORTEN TE VERMEERDEREN DOOR WORTELSTEKKEN
- Fruitsoorten:
Chaenomeles (sierkwee), Ficus carica (vijg), Hippophae (duindoorn), Passiflora incarnata (passievrucht, passiebloem), Prunus spinosa (sleedoorn), Rubus idaeus (frambozen), Rubus (braam, taybes, wijnbes), Sambucus nigra (zwarte vlier),
- Onderstammen:
Actinidia deliciosa (gewone kiwi), Prunus avium (zoete kersonderstam), Prunus insititia 'St Julien A' (pruimonderstam),
- Vaste planten en sierheesters:
Sommige vaste planten (Oosterse papaper, phlox, anemoon, mierikswortel, ...) en sierheesters kan je ook vermeerderen door wortelstekken.
Bij de yacon/ appelwortel (= bijzondere wortelgroente) kan je in maart de broedknollen scheuren en na opdrogen afzonderlijk oppotten. Bewaar tot maart de broedknollen bij ± 4-6 °C, afgedekt met turf, zand of aarde om uitdroging tegen te gaan

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM WORTELSTEKKEN:
Index vermeerderen van planten door stekken.
Planten vermeerderen door wortelstekken (www.houtwal.be). (Opent in nieuwe venster)
Stekkalender voor alle fruitsoorten. (Opent in nieuwe venster)
Groente- en Fruit Encyclopedie met teeltinformatie van alle fruitsoorten.

Volg de dagelijkse berichten en tips ivm fruit op twitter! https://twitter.com/gdekinder
Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: wortelstek, wortelstekken, stekken wortels, wortels stekken, wortelstekken fruit, wortelstekken kiwi, wortelstekken onderstammen, wortelstekken bramen, wortelstekken frambozen, bouture de racine, root cutting, Wurzelschnittling

Starten met fruit in uw tuin?

Foto 01: Ribes rubrum 'Rovada' - laatrijpende rode trosbes 'Rovada'

Foto 02: Ficus carica - vijg 'Brown Turkey'

Foto 03: Ribes uva-crispa - kruisbes, stekelbes (Ziektetolerant ras)

Foto 04: Vaccinium corymbosum - blauwe bes.

Het planten van fruitbomen en fruitstruiken is een belegging op korte en middellange termijn die snel een goed rendement geeft.
Het is NU de beste periode fruitboompjes, druiven en fruitstruikjes aan te planten. De hergroei is optimaal en er is zeer veel keuze in de tuincentra of in de kwekerijen. Enkel als de grond te nat is moet je het planten nog wat uitstellen!

Houtig kleinfruit zoals herfstframbozen, trosbessen, taybessen en bramen geven in de zomer reeds een eerste oogst. Vanaf het tweede jaar neemt de productie toe.
Rode herfstframbozen groeien het gezondste, zijn eenvoudig te snoeien en geven van augustus tot november rijpe bessen.
Fruit uit uw eigen fruittuin geeft erg lekkere en gezonde vruchten.
Zongerijpt fruit bevat meer vitaminen en gezonde bestanddelen.
Proeven van vers, in de zon gerijpt fruit uit de eigen fruittuin is een genot voor de smaakpapillen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM STARTEN MET FRUIT:
Japanse wijnbes/Japanse braam kan je ook planten in de siertuin.
Leifruit van taybessen of tayberry geven erg lekkere reuzeframbozen .
Optimale plantafstanden voor fruitbomen.
Starten met fruit in de tuin als belegging.
Rode- en witte trosbes in een fruithaag.

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

Ga eens naar een voordracht/lezing ivm houtig kleinfruit. je gaat er beslist meerdere nuttige tips horen voor een succesvolle fruittuin. Voor data en plaatsen zie agenda van onze nieuwsbrief.

Volg de dagelijkse berichten en tips ivm fruit op twitter! https://twitter.com/gdekinder
Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: aanleg fruittuin, fruitsoorten, fruittuin, planten encyclopedie, plantengids bomen, starten met fruittuin, starten met fruit

Japanse wijnbes snoeien (Rubus phoenicolasius).

Om mooi te blijven moet deze sierlijk groeiende braam jaarlijks gesnoeid worden!
De overtollige weggesnoeide takken zijn mooi rood en lenen zich goed voor kerstwerk --> Bijvoorbeeld in een kerstkrans.

Foto 01: erg sierlijke, gesloten bloemknoppen van de Japanse wijnbes (Bron: Hilde DeG)


Foto 02: bloemknoppen en bessen

Foto 03: rijpe, iets kleverige bessen die erg lekker zijn.

Foto 04: stekelige, mooi behaarde stengel. Een jaarlijkse vervangingssnoei geeft de mooiste stengels.

Foto 05: stekelig samengesteld blad van de Japanse wijnbes

KENMERKEN VAN DE JAPANSE WIJNBES (Rubus phoenicolasius).
De Japanse wijnbes is een zeer mooie bladverliezende, kleinfruitsoort die bijzonder geschikt is als leiplant in fruit- en siertuinen.
De witroze bloemen verschijnen in juni-juli en zijn niet gevoelig voor de lentenachtvorst.
Mits een goede standplaats (vochthoudende grond en veel zon) kan deze bijzondere kleinfruitsoort in de vroege zomer bloeien en enkele maanden later reeds eetbare vruchten geven.
De Japanse wijnbes verdraagt ook halfschaduw in de tuin.
Oorspronkelijk is de stekelige leiplant afkomstig uit Noord-China en Japan.
De Japanse wijnbes heeft aantrekkelijke zoetzure vruchten welke we in de maand augustus aantreffen en deze zijn meestal niet te bekomen in de winkels.
Bramen (Rubus fruticosus) en taybessen (Rubus 'Tayberry') worden op dezelfde wijze als Japanse wijnbessen gesnoeid.

SNOEIEN VAN JAPANSE WIJNBES.
Jaarlijks snoeien voorkomt de uitbreiding van ziekten.
Snoeien kan in het najaar (oktober/november) of in het voorjaar (maart) gebeuren. De sterkste groei en mooiste scheuten bekom je door te snoeien in november.
Japanse wijnbessen, bramen en taybessen geven vooral bessen op jonge stengels die het vorige jaar gevormd zijn (= eenjarige twijgen).
Bij de jaarlijkse snoei worden alle oude takken die bessen hebben gedragen volledig verwijderd. Ze zijn te herkennen aan de zijtakken met verdroogde vruchten.
Gebruik, om de oude takken weg te snoeien, een goede takkenschaar, want de oude takken zijn soms 4 cm dik!
Het uitdunnen moet je doen om een luchtig gewas te bekomen dat minder ziektegevoelig is.
Bij de Japanse wijnbessen en de gestekelde bramen moeten er na het uitdunnen 4-5 jonge (eenjarige) twijgen per lopende meter overblijven.
Na de snoei worden de overige (jonge) takken waaiervormig omhoog geleid en losjes vastgemaakt.
Eventuele zijtakken worden op 2-3 knoppen ingekort (= ca 10 cm). De aangebonden takken worden ongeveer 10 (15) cm boven de bovenste draad afgesnoeid.
Aan een goed gesnoeide plant worden de vruchten groter, zoeter en zijn minder vatbaar voor vruchtrot. De planten groeien veel sierlijker als ze jaarlijks goed gesnoeid worden.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM JAPANSE WIJNBES - RUBUS PHOENICOLASIUS:
Japanse wijnbes - Rubus phoenicolasius planten en snoeien.
Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van Japanse wijnbes (Rubus phoenicolasius).
Niet alle fruitsoorten worden op dezelfde wijze gesnoeid, raadpleeg hiervoor vorige groene weblinks!
Probeer eens een voordracht/lezing ivm kleinfruit bij te wonen! Ook in november en december zijn er praktische snoeilessen van van kleinfruit en fruitbomen die je kan volgen. Meer info, data en plaatsen in de agenda van onze FruitABC Nieuwsbrief!

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: japanse wijnbes, Japans wijnbes, Japanse braam, japanse braambes, wijnbes japans, chinese wijnbes, chinese braam, Rubus phoenicolasius, Rubus wijnbes, Rubus japanse wijnbes, snoeien japanse wijnbes

Kaki's en persimoen oogsten (Diospyros kaki, Diospyros virginiana).

Foto genomen te Oosterzele bij http://www.pawpaw.be/


Reizen naar verre landen leert ons nieuwe smaken kennen!
Ooit waren bananen en sinaasappels vruchten uit exotische landen. Later leerden we ook kiwi's en passievruchten kennen.
Maak ook eens kennis met de kaki, sharonvrucht en de persimoen in de fruitwinkel en als ze je bevallen, waarom ze niet zelf kweken in uw tuin? Kaki, persimoen, dadelpruim en sharonvruchten zijn op warme, beschutte plaatsen ook te kweken.

VRUCHTKENMERKEN.
Sommige (onrijpe) kakirassen hebben een wrange nasmaak, maar bij volledige rijpheid krijgen ze meestal toch een zoete smaak.
Sommige kakirassen zijn zelfbestuivend en pitloos, maar bij de zelfbestuivende, pitloze rassen vallen de vruchten gemakkelijker af.
De vruchten kan je best zo laat mogelijk oogsten. Meestal vallen de bladeren eerst af, voor de vruchten rijp worden. Lichte nachtvorst wordt door de vruchten goed verdragen.
Meer lezen over het oogsten van kakivruchten - Diospyros kaki. Zie bij de weblink "Kaki's oogsten".
Als je de vruchten aankoopt kan je ze best onrijp kopen en thuis op de fruitschaal laten narijpen. Rijpe vruchten zijn erg kwetsbaar bij het transport!
Een rijpe (zachte) kaki kan je een paar dagen in de koelkast bewaren.

PLANTKENMERKEN.
De planten zijn goed winterhard tot -15°C., mits beschut tegen de wind.
De takken zijn erg broos en door het gewicht van de vruchten is er bij wind gemakkelijk takbreuk. (Een ladder kan je niet tegen de takken plaatsen bij de pluk)
Indien de vogels de vruchten aanvreten kan je best alles afplukken en binnen laten narijpen.
Aanbevolen vroegrijpende rassen om te planten zijn o.a. 'Agakaki', 'Hyakami Gosho','Nikita gift' en 'Russian beauty'.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM KAKI EN PERSIMOEN:
Kaki's oogsten (Diospyros kaki). Tip!
Groente- en Fruit Encyclopedie met teeltinformatie van kaki's en sharonvruchten.
FB groep "Liefhebbers van Fruit en Fruitteelt". Tip!

VERMEERDERING VAN KAKI EN SHARON.
Geënte kaki's bloeien meestal vanaf het derde jaar na het planten.
Kakiplanten kunnen vermeerderd worden door zaaien, enten en afleggen.

TIPS OM KAKI TE ZAAIEN.
Zaden van de kaki (Diospyros kaki en Diospyros lotus) kan je een beetje ruw maken met schuurpapier en vervolgens 24 uur weken in lauw warm water.
Daarna uitzaaien in zaai- en stekgrond bij ca 25°C.
Na een jaar kunnen de zaailingen van Diospyros lotus geënt worden.

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: Diospyros kaki, exotisch fruit, fruit kaki, kaki, kaki fruit, kaki sharon, kakifruit, sharon, kaki en persimoen, kaki oogsten, kaki's kweken, persimoen kweken, persimoen oogsten, diospyros

Zaden laagstapelen geeft een betere kieming.

Regenweer? Ideaal om binnen zaden gepast te bewaren zodat de kieming optimaal verloopt.
O.a. kiwi's, pawpaw, kaki, wilde citroen (Poncirus), tamme kastanje, gewone walnoten/okkernoten, perzik en nectarine kan je gemakkelijke vermeerderen door zaaien.
Bij het stratificeren of laagstapelen kan je zaden tussen lagen zand bewaren, om de kiemkracht te behouden of om remstoffen af te breken.
Zaadbehandeling is het behandelen van zaden om problemen bij de kieming of bij het zaaien te voorkomen.
Door een koudebehandeling gaan sommige plantenzaden beter en sneller kiemen. Ook blauwe bessenstruiken, rode bessenstruiken en fruitbomen moeten voldoende koude gekregen hebben om te kunnen bloemen.

Foto 01: Walnoten/okkernoten (Juglans regia) Verwijder de bolster en laat de noten niet teveel uitdrogen voor je ze laagstapelt!

Foto 02: Tamme kastanje (Castanea sativa). Verwijder de stekelige bolster en bewaar direct de kastanjes in lagen vochtig zand.

Foto 03: Stenen pot met een gelaagstapelde zaden: 1. Pot met drainageopening onderaan 2. Potscherven 3. Zand, perlite ofwel zand & turf 4. Zaden (vb. appelpitten) 5. Bovenaan zand of perlite 6. Beschermgaas

WAAROM ZADEN BEHANDELEN (stratificeren)?
- De zaden van sommige plantensoorten hebben een koudeperiode nodig om de kiemrust (remstoffen) op te heffen zodat ze kunnen kiemen. Door de zaden iets onrijp te oogsten kan je voorkomen dat er remstoffen gevormd worden.
Je kan een koudeperiode geven door de zaden enkele dagen (of weken) in een koelkast of koelcel te bewaren. O.a. voor zaden van Actinidia deliciosa en Asimina triloba (pawpaw).
- Sommige zaden drogen snel uit en worden daarom vochtig bewaard: o.a. Malus (appel), Pyrus (peer), Corylus (hazelaar) en Chaenomelis (sierkwee).
- Voor het verbreken van de harde zaadhuid (schaal) zoals o.a. bij walnoten, sleedoorn en Taxus. Tijdens het laagstapelen gaan schimmels en bacteriën met warmte (± 10°C.) en vocht de zaadhuid of vruchtwand aantasten. (Zomer)- (Stratificatieduur: 1,5 jaar!)

WELKE PLANTENSOORTEN?
- Koudekiemers zijn o.a. Amelanchier (krentenboom), Chaenomeles (sierkwee), Cornus mas (gele kornoelje), Corylus (hazelaar), Crataegus (meidoorn), Cydonia oblonga (kwee), Juglans (walnoot), Lonicera, Malus (appel), Pyrus (peer), Ribes, Rubus (braam & framboos), Sambucus (vlier), Sorbus (lijsterbes).
- Warmte- en koudebehandeling: o.a. Elaeagnus (olijfwilg), Prunus (kers, pruim en sleedoorn).
- In het algemeen moeten die zaden in vochtig zand bewaard worden, welke in de natuur door vruchtvlees omgeven zijn. Dit zijn zaden in bottels, bessen, appels, ....
- Zaden die in de natuur droog voorkomen in kegels, doosvruchten en hauwtjes worden meestal droog bewaard. Alle groentezaden (o.a. tomaten- en paprikazaden) worden droog bewaard. Ook zaden van citrus-soorten worden droog bewaard.

VOORBEREIDING.
Haal de zaden uit de vruchten en verwijder zoveel mogelijk het vruchtvlees. Het vruchtvlees bevat stoffen die de kieming afremmen.
Bij sommige droge zaden (o.a. Acer) verwijder je de vleugels zodat ze later gemakkelijk kunnen gezaaid worden.
Zaden die beschadigd zijn door insecten of schimmels kan je beter verwijderen, anders gaan ze verder uitbreiden tijdens het laagstapelen (= stratificeren).

WERKWIJZE BIJ HET LAAGSTAPELEN OF STRATIFICEREN.
Je kan 1 deel plantenzaden met 2 delen zand mengen ofwel gebruik je een mengsel van zand en turf.
Kleine hoeveelheden zaad worden in bloempotten gelaagstapeld, grote hoeveelheden in plastic kisten of in een gedraineerde bak.
Bloempotten en kisten worden buiten op een beschutte, frisse plaats (noordenmuur) ± 10 cm onder de grondoppervlakte ingegraven. Voorzie elke pot van een etiket waarop je de naam van de plantensoort noteert.
Plaats een stokje met etiket bij de ingegraven potten of kisten zodat je ze in maart of april gemakkelijk kan terugvinden.
Afschermen met (kuiken)gaas tegen vogels en muizen.

SPECIALE BEHANDELINGEN.
Overrijpe kiwivruchten (Actinidia deliciosa, Actinidia chinensis) kan je enkele weken in de diepvries bij ca -5°C bewaren om de kiemremmende stoffen af te breken. Daarna de zaden uitzaaien in zaaigrond bij ca 22°C.
Zaden van de pawpaw (Asimina triloba) worden 2 tot 3 maanden in de koelkast bij ca 3°C (+2 tot +4°C) bewaard in vochtig gehouden keukenpapier. Daarna uitzaaien in diepe potten gevuld met zaaigrond bij 26°C.
Zaden van de kaki (Diospyros kaki) kan je een beetje ruw maken met schuurpapier en vervolgens 24 uur weken in lauwwarm water. Daarna uitzaaien in zaai- en stekgrond bij ca 25°C.
Zaden van de overrijpe bessen van de gojiberry (Lycium barbarum, L. chinense) worden na het reinigen bij 21°C uitgezaaid. Gedroogde zaden worden eerst 3 u geweekt in lauwwarm water. De aanbevolen zaaiperiode is maart.
Zaden van de Poncirus (wilde citroen) hebben GEEN koudebehandeling nodig. Laat de pitten niet uitdrogen en zaai ze uit bij een temperatuur van ca 20°C.
Groentezaden zoals o.a. tomaten en paprikazaden worden NIET gelaagstapeld, maar moeten droog bewaard worden.

NAZORGEN.
Controleer regelmatig de zaden op gepaste vochtigheid en kieming.
Gelaagstapelde zaden moeten regelmatig omgezet (= gemengd) worden, zodat de vochtigheid en temperatuur gelijk blijft. Enkele weken na het ingraven moet je de eerste maal omzetten.
Gelaagstapelde zaden dienen in het voorjaar regelmatig te worden gecontroleerd. Zijn de meeste zaden gebarsten en is het kiempuntje zichtbaar, dan moet onmiddellijk met zaaien begonnen worden.

Bij de gezaaide okkernoten (gewone walnoten) duurt het meestal 10 (12) jaar voor je de eerste noten krijgt. Zaailingen zijn ideaal om te gebruiken als onderstam. Geënte notenbomen dragen meestal na 3-4 jaar noten.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM ZAAIEN:
Zaaien en oculeren van perzikbomen - Prunus persica.
Zaaien van pawpaw (Asimina triloba) en exotische fruitsoorten.
Kiwi's kan je zelf ook zaaien.
Zaadwinning bij zaadvaste tomatenrassen.
Driebladige citroen (Poncirus) zaaien.

Weblinks planten vermeerderen (stekken, afleggen en zaaien).
Houtige fruitplanten vermeerderen door zaaien, stekken en afleggen.
Zaaien van diverse fruitsoorten.
Betekenis van moeilijke woorden opzoeken (vaktaal, tuintaal).
Groente- en Fruit Encyclopedie met plant- en snoeitips voor alle fruitsoorten.

Volg de dagelijkse berichten, fruitvragen en tips ivm fruit op Facebook! Liefhebbers van fruit en fruitteelt
Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: koudebehandeling, stratificeren, laagstapelen, koudebehandeling zaden, zaadbehandeling, zaadbehandelingen plantenzaden, stratificeren zaden, laagstapelen van zaden

Topafleggen van bramen & taybessen.

Braambessen- Rubus fruticosus en taybessen - Rubus 'Tayberry', Rubus Hybriden, zijn gemakkelijke kleinfruitsoorten.

VERMEERDERINGSMETHODEN.
Bramen, taybessen en japanse wijnbes kan je eenvoudig vermeerderen met wortelstekken, zomerstekken en (top)afleggen.

De gemakkelijkste vermeerderingswijze is door middel van topafleggen.
Je kan hierbij helpen door zelf een aantal scheuttoppen in de grond te steken.
Graaf potten met stekgrond in en leg hierin de scheuttoppen af. Dit maakt het verplanten gemakkelijker.
Het afleggen van scheuttoppen is toe te passen bij o.a. braambessen, taybessen/ tayberry, braam-frambooshybriden en de Japanse wijnbes (Rubus-soorten).

Indien je een vorstvrije serre (kas) of veranda hebt dan kan je nu ook nog zomerstekken nemen van uw bramenplanten. Binnenshuis stekken kan natuurlijk ook.
De minimumtemperatuur voor een goede beworteling is 10°C. Zie weblink "zomerstekken van bramen"

PLANT- EN VERZORGINGSTIPS.
Aanbevolen goede bramenrassen zijn 'Chester Thornless', 'Jumbo', 'Kotata', 'Loch Ness' (NESSY), 'Silvan' en 'Triple Crown'. De bessen worden groter en ze smaken sneller zoet dan sommige oude bramenrassen. Ook blijven ze ongestekeld, zelfs als je de wortels beschadigd hebt.
Bramen, taybes 'Buckingham' (stekelloos) en Japanse wijnbes zijn bladverliezende heesters die meestal schuin omhoog geleid worden aan horizontale draden.
Bramen verdragen goed een tijdelijk te natte grond.
Een zonnige standplaats en luchtig gesnoeide (en aangebonden) planten zorgen ervoor dat de bessen goed rijp worden.
Kies een standplaats uit waar de planten na regen snel opdrogen. Op planten die langdurig te nat blijven of die niet gesnoeid werden is er meer vruchtrot.

De wintersnoei kan vanaf oktober tot maart gebeuren. Jonge en vorstgevoelige braambessenplanten worden rond half maart gesnoeid.

Meer lezen over de snoei en verzorging van braambessen? Zie bij nuttige weblinks.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM BRAMEN EN TAYBESSEN:
Bramen en braamhybriden vermeerderen (volledig artikel).
Rubus index: bramen, frambozen, taybessen en Japanse wijnbessen.
BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie met verzorgingstips voor fruitbomen en kleinfruit

Volg de dagelijkse berichten, fruitvragen en tips op twitter! https://twitter.com/gdekinder
Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: bramen topafleggen, Rubus fruticosus, snoeien taybes, taybessen topafleggen, topafleggen, vermeerderen bramen, vermeerderen taybessen, bramen vermeerderen, topafleggen braam

Fruitonderstammen vermeerderen door stekken.

Heb je plannnen om later zelf fruitboompjes te maken d.m.v. enten of oculeren? Dan kan je best NU onderstammen vermeerderen door stekken ofwel bestellen (kopen) bij sommige boomtelers.



Deze herfstperiode is meest geschikt voor het vermeerderen van onderstammen door middel van winterstekken/ houtstekken.

STEKTIJD.
Tijdens de maanden november en december.
Sommige kenners nemen in september of oktober stekken van onderstammen omdat de beworteling dan beter zou verlopen. (Snoeihout dat verwijderd wordt bij het oculeren kan als stekhout gebruikt worden)
Neem bij voorkeur stekken VOOR er strenge (winter)vorst is geweest. Strenge vorst heeft een nadelige invloed op het vormen van wortels.

Stek van de laagstampeer-onderstam (Kwee) gemaakt van snoeihout dat bij het oculeren (augustus) verwijderd werd.
Dit jaar (2018) heb ik Kwee E gestekt op 5 september en 5 oktober. De stekken werden in hoge zwarte potten gestoken en die potten werden gewoon buiten in de schaduw geplaatst. Voorlopig lijkt het experiment goed te verlopen.

PLANTENSOORTEN.
Fruitboomonderstammen van peer, kers en pruim. De onderstam is het onderste deel van een (geënte) fruitboom dat de wortels draagt. De entplaats wordt bij het planten altijd boven de grond gehouden.
Onderstammen van peer zijn Kwee A, Kwee Adams, Kwee C en Kwee Eline.
Een te stekken onderstam voor kersen is Prunus avium 'Colt'.
Een te stekken onderstam voor laagstam pruimenbomen is 'Saint Julien A'
Zwakgroeiende appelonderstammen voor laagstam M9, B9 en M27. (Meestal gebruikt men hier de vermeerderingsmethode "afleggen" of men neemt stekken tijdens de zomerperiode.)
Onderstammen voor stamboompjes van trosbessen en kruisbessen: gele alpenbes (Ribes aureum).
Druifonderstammen (o.a. '5BB' en 'SO4') zijn moeilijk of niet te bekomen in Nederland en België. In Duitsland zijn de verschillende druifonderstammen wel te bekomen.

STEKTIPS.
Gebruik stevige eenjarige twijgen om er hielstekken of gewone stekken uit te knippen.
De aanbevolen steklengte is 15 tot 25 (30) cm. Knip de stekken bovenaan net boven een knop schuin af. Stekken met een hiel (of voet) wortelen volgens sommige kenners beter dan zonder hiel.
De houtige winterstekken worden in bussels gebonden, geëtiketteerd en tijdelijk ingelegerd op een schaduwrijke plaats in openlucht.
Je kan ook enkele stekken plaatsen in een doorgesneden plastiek fles gevuld met stekgrond om de beworteling te versnellen. Plaats die fles met stekken op een lichtrijke plaats bij een temperatuur van ca 15°C.
In maart worden de houtstekken/winterstekken afzonderlijk op hun definitieve plaats uitgeplant. De winterstekken wortelen beter als ze op zwarte plastiekfolie uitgeplant worden.

VERMEERDERINGSTECHNIEKEN.
Onderstammen van kiwi's (Actinidia deliciosa) en pawpaw (Asimina triloba) zijn meestal niet te vermeerderen door stekken maar wel door zaaien. Onderstammen voor hoogstam appel en peer worden gezaaid.
De meeste appelonderstammen worden vermeerderd door middel van afleggen en/of marcotteren door aanaarden.
Op de jonge gewortelde fruitboomonderstammen kan je later diverse rassen van fruit enten.
Bij druiven wordt er op de stekken (of pas gewortelde stek) een ent geplaatst (= stekenten of stenten).

TIP! Bij sommige boomtelers kan je begin november enkele onderstammen bestellen om daar later zelf op te enten. Bestel ze voor 15 november! Zie FB

NUTTIGE WEBLINKS IVM HET VERMEERDEREN VAN FRUITBOOM-ONDERSTAMMEN:
Houtig kleinfruit en fruitstruiken te stekken in november.
Meer lezen over winterstekken/ houtstekken van onderstammen.
Fruitsoorten vermeerderen door stekken (index-pagina).
Stekkalender voor alle fruitsoorten.
Verwantschap en familie bij het enten van fruitbomen.
Weblinks i.v.m. het vermeerderen van planten.
Facebook groep- Liefhebbers van fruit & fruitteelt Volgtip!

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: winterstekken kwee, winterstekken onderstammen, winterstekken pruimonderstammen enten, onderstammen stekken, vermeerderen van onderstammen