Herfsttijd is notentijd. Nu noten verzamelen!

Gewone hazelaar of bosnoot - Corylus avellana

Walnoot of okkernoot - Juglans regia


Tamme kastanje - Castanea sativa

Het is nu de periode om volop noten te verzamelen. Winderig weer is gunstig opdat de noten snel afvallen.
Er zijn drie soorten noten nl. hazelnoten (Corylus avellana), walnoten of okkernoten (Juglans regia) en de tamme kastanje (Castanea sativa).
- Hazelnoten zijn harde vruchten van de hazelaar, een boom uit de berkenfamilie. De nootjes zijn 1,5 tot 2 cm groot en eivormig. Ze zijn te verzamelen vanaf half september tot begin oktober.
Bewaar hazelnoten op een droge plaats.
Hazelnoten hebben onder de schaal een bruin vliesje. Om dit weg te halen kan je ze roosteren op een droge pan tot het vlies donker wordt. Wrijf ze dan stevig tegen elkaar en het vliesje lost vanzelf.
Hazelnoten zijn rijk aan plantaardige eiwitten, onverzadigde vetzuren, vitaminen en mineralen. Als mineralen bevatten ze veel calcium, fosfor, kalium, magnesium en zink.

- Walnoten of okkernoten zijn rijp vanaf half september tot half oktober en vallen dan van de boom. Zwarte bolsters zijn meestal aangetast door ziekten. Normaal barst de bolster open en valt de lichtbruine walnoot zo op de grond. Laat de verzamelde noten goed drogen op een luchtige plaats.
Walnoten zijn bijzonder voedzaam en rijk aan vetten, eiwitten, fosfor en kalium. Ze zouden ook goed zijn voor de aders (bloedaders).

- Tamme kastanjes zijn de vruchten van een boom of grote struik van de beukenfamilie. Enkel de noten van de tamme kastanje (Castanea sativa) zijn eetbaar, die van de wilde kastanje of paardenkastanje (Aesculus) zijn NIET eetbaar.
De bloei gebeurt tijdens de maanden juni en juli. Tijdens de bloei is er een relatief hoge temperatuur (15-18°C.) en af en toe droog weer nodig. Het is een windbestuiver en veel bewolking of regen zorgt ervoor dat het stuifmeel moeilijk verspreid wordt.
Het duurt wel vier jaar voor de boom bloeit en er vruchten worden gevormd.
Castanea sativa groeit best op een diepe, frisse (zand)grond. Beter niet planten op een zware, natte of kalkrijke grond.
In Frankrijk spreekt men van châtaignes (meerdere kastanjes per bolster) en van marrons (slechts 1 mooie grote kastanje per bolster).
Tamme kastanjes maak je klaar door ze met een puntig mes in de bolle kant te kerven, door de harde (bruine) schil heen. Leg ze in een grote vuurvaste kom met een beetje water en zet ze in een voorverwarmde oven op 250°C. Haal ze er na ongeveer 8 minuten uit en pel ze warm.
Tamme kastanjes kan je ook frituren, koken of in hete as poffen.
Kijk wel uit, want sommige personen zijn allergisch aan het eten van tamme kastanjes.
Meer lezen over noten - hazelnoten, walnoten/ okkernoten en tamme kastanjes.

Eén keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: Castanea sativa, châtaignes, Corylus avellana, hazelnoten, Juglans regia, marrons, noten, noten zijn fruit, tamme kastanje, walnoten rapen, fruit noten, noten fruit

Druiventrosrupsen - vruchtbladrollers in druiventrossen.

Op dit moment (einde september 2017) zijn er nog steeds eetrijpe druiven bij Dornfelder, Eugeen, Hecker, Muscat Bleu en Nelly. Bij sommige rassen zijn er in de trossen enkele beschadigde bessen aanwezig.

Foto 01: larve (rups) van een trosrups in een druiventros van 'Hecker'. Ook bij 'Eugeen' is er veel schade. Bij druivenrassen waar de bessen dicht bij elkaar zitten is de schade het grootste.


Foto 02: larve en beschadigde druiventros. 1) Beschadigde bes 2) larve (rups)


Foto 03: cyclus van de druiventrosrups - vruchtbladroller bij druiven
KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN!

BESCHADIGER.
Vruchtbladrollers, druiventrosrups (wormstekigheid): Clysia (Cochylis) ambiguella, Lobesia (Polychrosis) botrana en Eudemis (Eulia).
Franse benamingen: Cochylis et Eudemis of "Vers de la vigne".
Duitse benamingen: Einbindiger Traubenwickler (Heuwurm, Sauerwurm) en Bekreutzter Traubenwickler
Engelse benaming: Grapevine moth
Deze twee vruchtbladrollers ontwikkelen twee of soms drie generaties per jaar. De eerste generatie rupsen beschadigen de bloemtrossen, de tweede (en derde) generatie leven verscholen tussen de vruchttrossen en vreten aan de bessen.

SYMPTOMEN.
De (druiven)bessen worden samengesponnen en uitgevreten, waardoor meestal vruchtrot (Botrytis) volgt.
De trosrupsen maken vanaf einde juni tot bij de oogst kleine gaatjes in de bessen.
Elke vrouwelijke nachtvlinder kan vanaf april tot juli 80 - 100 eitjes leggen. Eerst worden bloemtrossen beschadigd en later de druiventrossen.

PREVENTIE.
Verwijder na de oogst alle losse schors, bladeren en verdroogde trossen. De nymfen (cocons) zitten meestal onder losse schorsdelen.
De volwassen (nacht)vlinders leggen in de lente en zomer hun eitjes af. In kassen/serres kan er gaas voor de ramen en openstaande deuren gedaan worden zodat ze niet binnen kunnen.
Schade is ook te voorkomen door de druiventrossen tijdig (begin juli) in gaaszakjes te steken.
Ultraviolette lampen zouden ook bruikbaar zijn om deze kleine nachtvlinders te lokken.
Vooral verwaarloosde kassen/serres met druiven zijn een belangrijke bron van infectie. Verwijder druivelaars uit verwaarloosde serres/kassen!
Bij druivenrassen met loshangende bessen (losse trossen) is er minder schade dan bij gesloten trossen. Loshangende trossen hebben o.a. 'Muscat Bleu', 'Nelly' en 'Katharina'.
Bij de druiventrossen met vaste, gesloten trossen zoals Eugeen, Hecker is er meer schade.
Met een kleine schaar (dunschaar) kan je de beschadigde en/of beschimmelde bessen uit de trossen knippen terwijl de trossen blijven hangen.

BESTRIJDING.
Biologische producten op basis van Bacillius thuringiensis zouden een goed resultaat geven, maar enkel beroepsfruittelers kunnen dit product nog aankopen.
Probeer wekelijks de druiventrossen te controleren op aantasting van trosrupsen, oorwormenvreterij en schimmelaantasting. Met een fijne schaar kan je voorzichtig de beschadigde bessen verwijderen.

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE DRUIVENOOGST.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM ZIEKTEN EN PLAGEN OP DRUIVEN - VITIS VINIFERA.
Echte meeldauw of witziekte (Oidium) op druiven voorkomen.
Lamsteligheid en verdroogde bessen.
Valse meeldauw op druivenbladeren bij regenweer.
Ziekten en plagen (overzichtstabel).
Groente- en Fruit Encyclopedie met info over teelt en verzorging van tafeldruiven en wijndruiven.

Behalve trosrupsen kunnen ook oorwormen, vogels, wespen en Aziatische fruitvlieg de druiven beschadigen.

In de trossen kunnen ook onderaan enkele zure, verrimpelde bessen t.g.v. lamsteligheid voorkomen. Knip deze bessen eveneens uit de trossen. (Zie weblink lamsteligheid)

Een nieuw (schadelijk) insect is de Aziatische fruitvlieg (syn. Suzuki-fruitvlieg). Deze is erg schadelijk voor (dunschillige) druiven, kleinfruit en pruimen.
De aangetaste bessen vertonen kleine gaatjes en gaan snel rotten. In de aangetaste bessen zitten talrijke eitjes die voor een grotere verspreiding kunnen zorgen.
Afvalresten van druiven (en kleinfruit) kan u best aan de kippen geven of in een put van minstens 50 cm diepte begraven. Na de oogst kan je kippen laten scharrelen onder uw druiven om valfruit en onkruid op te ruimen.
Tip: http://www.fruitpluktuin.nl/fruit/Weblog/aziatische-fruitvlieg

Eén keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: druiventrosrups, vruchtbladroller druiven, druiventros vruchtbladroller, Eudemis druiven, Cochylis ambiquella, rupsen druiventros, Vitis vinifera

Kiwibessen met vitaminerijke bessen plukken (Actinidia arguta cv's).

Kiwibessen zijn lekker snackfruit/snoepfruit, ideaal om mee te nemen naar school of naar het werk. Ze lijken op gewone kiwi's maar ze zijn kleiner en ze worden met de schil gegeten. (Grootte van druiven)
Door de strenge vorst van 20 april 2017 zijn op vele plaatsen de jonge scheuten met bloemknopjes bevroren, waardoor er dit jaar geen oogst is. Op beschutte plaatsen (vooral tegen de oostenwind) en waar de kiwibessen een vorstbescherming kregen is er toch nog een goede oogst.

Foto 01: 'Ken's Red', bessen met een opvallende rode blos. Van vruchtgrootte lijken ze op kruisbessen of op druiven.

Foto 02: Opkweek van jonge planten van de kiwibes

Foto 03: Opvallende witte bloemen bij de Actinidia arguta

Foto 04: 'Geneva' is een zeer vroeg rijpend ras.

Foto 05: 'Issai' is een zelfbestuivende kiwibes die ook in grote potten kan groeien. De bessen beginnen nu te rijpen.

Foto 06: 'Jumbo' is een zeer grote kiwibes.

Foto 07: Doorgesneden kiwibessen op een bord.

WANNEER PLUKKEN?
Bij doorgesneden kiwibessen moeten de zaden lichtbruin tot zwart gekleurd zijn. Indien de zaden nog wit zijn, dan is het te vroeg om te plukken!
Om de bessen enkele weken te kunnen bewaren worden de kiwibessen geoogst vanaf 6,5 Brix (droge stofgehalte/suikergehalte). Het suikergehalte stijgt als de bessen langer blijven hangen, maar dan worden ze ook zachter.
Plukrijpe vruchten voelen iets zacht (mals) aan en de schilkleur wordt anders. Bij 'Ken's Red' zijn de plukrijpe bessen aantrekkelijk rood. Bij ‘Issai’ worden de bessen dofgroen bij rijpheid.
Bij rijpe kiwibessen zijn de zaden zwart en hard, bij onrijpe bessen zijn de zaden wit en zacht.
Vruchten die volledig zacht aanvoelen, zijn maar enkele dagen (in de koelkast) te bewaren.
Harde vruchten die vroegtijdig geoogst zijn, worden na enkele dagen eetrijp maar zijn minder zoet dan iets zacht aanvoelende vruchten.

HOE OOGSTEN OF PLUKKEN?
De besvruchten van de kiwiberry die gewoon afgeplukt worden, zijn meestal licht beschadigd omdat het steeltje (en een stukje schil) aan de plant blijft hangen.
- Het beste is de kiwibessen één voor één af te knippen met een schaartje. Plukrijpe vruchten moeten iets zacht aanvoelen (voor directe consumptie).
- Een andere oplossing is wachten tot de meeste besvruchten plukrijp zijn. De volledige vruchttakken worden dan afgeknipt en voorzichtig in kisten/bakjes gelegd. Later worden de besvruchten afzonderlijk afgeknipt en gesorteerd op rijpheid en op schilkwaliteit.
- U kan ook wachten tot de eerste eetrijpe vruchten afvallen en ze dan verzamelen. Dergelijke verzamelde vruchten zijn NIET geschikt om te bewaren. Sommige vruchten zijn overrijp en kunnen een afwijkende (alcoholische) smaak hebben.
- Sorteer na het oogsten de bessen op rijpheid. Rijpe bessen kan je beter niet bij de (iets) onrijpe bessen bewaren, want ze versnellen de rijping.

KENMERKEN VAN DE KIWIBESSEN.
Kiwibessen zijn sterkgroeiende klimplanten met zeer gezonde, lekkere bessen!
Breng meer kleur en smaak in uw tuin met een minder alledaagse fruitsoort, de kiwibes (Actinidia arguta).
De zoete, groene bessen (minikiwi's, kiwibessen) rijpen vanaf half september gedurende een drietal weken.
Kiwibessen zijn gemakkelijke klim- en leiplanten die wel enige steun vragen. Een pergola of een zonnige muur (schutting) met horizontale draden zijn zeer geschikt. Deze bijzondere fruitsoort moet bestoven worden door een mannelijke kiwibes. Er zijn ook zelfbestuivende kiwibessen die kleinere bessen geven.
Kiwibessen zijn zeer weinig vatbaar voor schimmelziekten, waardoor gewasbehandelingen meestal niet nodig zijn.
De groene haarloze bessen zijn rijk aan vitaminen, nuttige mineralen en antioxidanten.

Zeer vroeg rijpend (1/2 of eind aug.) is 'Genova'. 'Jumbo' en 'Issai' (zelfbestuivend) zijn rond 15 september rijp. Planten in potten of kuipen rijpen iets vroeger dan deze in volle grond.
Laat de kiwibessen rijpen op de plant zelf! Eventueel kan u een opvangnet plaatsen om de rijpe (afvallende) bessen op te vangen.
Eetrijpe bessen zijn iets gerimpeld en voelen een beetje zacht aan.
Overrijpe bessen kunnen een afwijkende (alcoholische) smaak krijgen.

De kiwibes is een ideale kiwi voor ons klimaat. Het is een sierlijke klimplant met haarloze (gladde) vruchten. De rijpe vruchten worden met de schil gegeten.
De vruchten zijn zeer zoet en bevatten tweemaal zoveel vitamine-C als de gewone groene kiwi.
De vruchten rijpen vanaf begin september en een volwassen plant kan 20 tot 30 kg lekkere bessen opleveren (Ca 12 ton per ha). Iets onrijpe bessen bewaren langer dan eetrijp geplukte bessen.

Een vroegtijdige bladvergeling en bladval kan veroorzaakt worden door spintmijten die aan de bladonderzijde sap opzuigen. Droog en warm weer is bevorderlijk voor de uitbreiding van spintmijten.
In een droge zomer kan het nodig zijn van regelmatig water bij te geven. Kiwibessen hebben een oppervlakkig groeiend wortelgestel en verdragen geen onderbegroeiing.
Vruchtverruwing en zonnebrand komen voor in een periode van extreem warm en droog weer.
Meestal komen er weinig of geen ziekten en plagen voor bij kiwi's. Lentenachtvorst in april kan de jonge scheuten (en bloemknoppen) beschadigen.

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM KIWIBESSEN - KIWIBERRIES - ACTINIDIA ARGUTA.
Kiwibessen vermeerderen met zomerstekken.
Kiwibessen planten en verzorgen.
Laat kiwibessen niet winden rond draden en palen!
Meer lezen over de vermeerdering en snoei van kiwi's.
Vitaminerijke bessen oogsten van kiwibessen/kiwiberry - Actinidia arguta.

FILMPJES OVER KIWIBESSEN (Nieuw venster).
Een eerste filmpje over kiwibessenteelt
Oogsten van kiwibessen oogsten door Gerard Metz, directeur Sint Geertruid (proeftuin kleinfruit)
K.G. Fruit uit Kapelle (NL)
Engelstallige film ivm verschillende rassen (Michael De Clerck)

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: Actinidia arguta, arguta kiwi, kiwiberry, kiwibessen, minikiwi, kiwibessen oogsten, kiwibessen plukken, rijpe kiwibessen, kiwiberry oogsten, minikiwi oogsten

Plukken van herfstperen! (Pyrus communis cv's)

'Dubbele Flup' (syn. 'Beurré de Mérode'). In 2015 begin september rijp.

'Bonne Louise d'Avranches'

'Concorde' gelijkt erg op 'Conference', maar is gladder van schil.

'Légipont'

'Packham's Triumph'

Herfstperen worden in september geplukt. Ze zijn maar kort te bewaren in de koelkast, maar de smaak is meestal heel goed.

Heb je het geluk van zelf enkele perenbomen in uw tuin te hebben dan kan je waarschijnlijk reeds genieten van vers geplukte peren! Deze peren zijn soms kleiner of minder mooi dan deze van de winkel, maar de smaak maakt dat ruim goed!
Herfstperen zijn te gebruiken vanaf (half) september tot december.
De meest aanbevolen herfstperen (en bewaartijd) voor liefhebbers zijn:
- 'Dubbele Flup' (enkele dagen)
- 'Beurré Lebrun' (tot okt.)
- 'Beurré Six' (tot dec)
- 'Bonne Louise d'Avranches' (enkele dagen)
- 'De Curé' (tot dec)
- 'Gros Louise' (enkele dagen)
- 'Jeanne d'Arc' (tot dec)
- 'Jules d'Airoles' (tot dec.)
- 'Durondeau' (tot okt.)
- 'Conference' (tot okt/dec)
- 'Concorde' (tot okt/dec.)
- 'Légipont' (syn. 'Charneux') (tot okt)
- 'Packham's Triumph'

Laat vruchtbaar en onregelmatig productief: (Minder aan te raden)
- 'Beurré Hardy'
- 'Doyenné du Comice' --> goede tussenstam voor perenrassen met onverenigbaarheid.

AANBEVOLEN PLUKDATA VOOR HERFSTPEREN (liefhebbersteelt).
- Bonne Louise d'Avranches: begin/half september (Zeer productief, maar is niet te bewaren en wordt snel melig)
- 'Concorde' en 'Conference': vanaf 5 september tot ca 5 oktober.
- 'Doyenné du Comice': eind september tot midden oktober.
- 'Durondeau': vanaf 15 tot 30 september
- 'Légipont' (syn. ‘Charneux’): vanaf 12 tot 30 september (begin oktober)
Op een warme standplaats en op zandgrond is de fruitoogst vroeger dan op leem- en kleigronden. Door de zonnige en droge maanden juni en juli is de pluk in 2017 vroeger dan andere jaren.

Hebt u een onbekend perenras (of appelras) waarvan u graag de naam wil weten? Bezoek dan in oktober een pomologische tentoonstelling (fruithappening) waar pomologen de onbekende vrucht kunnen benoemen. Voor data en plaatsen zie FruitABC-nieuwsbrief!

PLUKTTIPS.
Plukrijpe vruchten komen gemakkelijk los van de boom en hebben een iets zoete smaak. Ook hebben de pitten dan een lichtbruine of zwarte kleur.
Pluk de vruchten met steel af en leg ze voorzichtig neer in een kist.
Kijk goed uit met de stelen, want deze kunnen andere vruchten beschadigen.
Eetrijpe peren kan u beter niet aan de boom laten hangen, maar allemaal ineens afplukken.
Vruchten die te lang aan de boom blijven hangen putten de boom uit, waardoor er volgend jaar kans op een slechte oogst is.
Bewaar geplukte peren zo snel mogelijk op een koele plaats. Bewaarperen kan je beter niet samen met eetrijpe peren bewaren.

NAZORGEN.
Valfruit en fruit dat beschadigd is kan u best zo snel mogelijk verwerken.
Peren die aangetast zijn door de perenmade (fruitmot) zijn vroeger rijp dan onbeschadigde peren. Ruim aangetaste peren regelmatig op en gebruik ze voor verwerking of geef ze aan de kippen.
Meer lezen over perenrassen, perensnoei en problemen bij peren.

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM PERENBOMEN:
Nationale plukdag voor appels en peren in Nederland (19 en 26 sept 15): http://www.lto.nl/agenda/10863296/Landelijke-appelplukdag-2015
Aanbevolen plukdata voor appels en peren.
Goed plukken is een kunst. (Tekeningen met tips om te plukken zonder beschadigingen)
Schurft op uw appel- en perenbomen. Oorzaken, preventie en bestrijding.
Fruitsoorten die narijpen en iets onrijp mogen geplukt worden: appel, peer, perzik, ....
Bestuivingslijsten en bestuiving van perenbomen.

Hebt u een perenboom met abnormaal weinig vruchten? Dit kan een gevolg zijn van lentenachtvorst, een beurtjaar of door verkeerde wintersnoei.
Ontbreekt een passende bestuiver bij uw perenboom? Probeer dan een tweede of derde perenras op uw perenboom te oculeren of chipbudding. Ook deze maand kan u dit "chipbudden" toe passen.
Betere bestuiving en meer vruchten door te oculeren!

Groente- en Fruit Encyclopedie met uitvoerige snoeiinformatie voor perenbomen.

Eén keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je NU in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief. Data en plaatsen van fruitige activiteiten in Nederland en België worden in deze nieuwsbrief vermeld.
Labels: herfstperen, perenpluk, pluk peren, Pyrus communis, herfstpeer, plukken herfstperen, herfstperen plukken, plukken van peren, herfstperen oogsten,

Houtrupsen van de Gestippelde houtvlinder (Zeuzera pyrina)

Foto 01: Klein gaatje in de stam of in sommige takken

Foto 02: vochtig boormeel (houtpulp) op de grond nabij het gaatje in de stam

Foto 03: met een stevige metalen draad voorzien van een haakje kan je de houtworm uit de boorgang halen. De boorgang kan soms 40 cm ver zijn!

Foto 04: vangdraadje voorzien van haakje en houtrups die uit het boorgaat werd gehaald

Foto 05: De gele houtrups kan 5-6 cm lang zijn.

KLIK OP DE AFBEELDINGEN OM DEZE GROTER TE MAKEN!
De gele houtrups op bovenstaande foto zat in de stam van een hoogstamappelboom. Aan de voet van de boom lag er wat vochtig boormeel (houtpulp).
De rups haal je uit de vraatgang (ca 30-40 cm lang) met een dunne metaaldraad waaraan een haakje is geplooid.

Het gaatje in de stamschors wordt toegesmeerd met lacbalsem (wondhelend product).

KENMERKEN
Gele houtrups met vele zwarte punten. Kop en halsschild is donkerbruin. Lengte 5-6 cm.
De rups leeft in het merg van dunnere takken en soms ook in tamelijk jonge boomstammen.
De dunne takken en slechtgroeiende bomen kunnen hierdoor afsterven.
De houtrups overwintert twee of drie jaar in de boom.
Bomen met aantasting in de stam sterven meestal na enkele jaren af. Aantastingen in de takken kan je wegsnoeien ofwel kan je de boorgaten opensnijden om de houtrupsen op te sporen.

De vlinder is ongeveer 3 cm groot en is wit met sterk glanzende blauwe vlekken. Deze opvallende nachtvlinder vliegt van mei tot augustus.
Eiafzetting op de snoeiwonden en in boomspleten vanaf juni tot augustus.

VATBARE BOMEN
Appelbomen, perenbomen, sierappels, tamme kastanje, populieren, maretak, gewone es, esdoorn, berk, lijsterbes, sering en beuk.

BESTRIJDING:
Snoei aangetaste takken weg en verbrand ze.
Controleer jaarlijks jonge vatbare bomen op aantasting.

INFOBRONNEN.
Met dank aan professionele boomsnoeier & pomoloog Heyerick Patrick van www.hoogstamboomgaard.be op de Openmonumentendag te Ename van 10 september 2017 voor de interessante demo!

NUTTIGE LINKS:
Boek "Schadelijke en nuttige insecten en mijten in fruitgewassen" van A. van Frankenhuyzen.
Meer over de gestippelde houtvlinder. (Hoogstamboomgaard)

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

Doordragende aardbeien nu planten (Fragaria x ananassa cv's)!

Regenachtig weer en vochtige grond is ideaal om aardbeien uit te planten!
Doordragende aardbeien (= dagneutrale aardbeien) dragen meerdere keren per jaar bloemen en vruchten. Mits een goede verzorging kan je van doordragers zeker drie keer oogsten per jaar.
Het tweede jaar na het planten geven aardbeiplanten meer kleine vruchten.

Aardbeien planten op waterdoorlatende zwarte folie voorkomt onkruidgroei en voorkomt bevuiling van de vruchten.


Emmerteelt met doordragende of dagneutrale planten.


Doordragende aardbei 'Mara des Bois' (Mijn persoonlijke favoriet)
KLIK OP DE FOTO'S OM DEZE GROTER TE MAKEN!

Aardbeiplanten mogen niet langer dan twee jaar op hetzelfde perceel staan. Oudere planten geven veel kleine vruchten en worden meer aangetast door schimmels en insecten (o.a. taxuskever).
Doordragende of dagneutrale rassen (o.a. 'Mara des Bois', 'Rapella', 'Selva' en 'Ostara') plant je begin september ofwel in maart en april.
Vroeg planten (juli & augustus) kan in het najaar al een eerste oogst geven.
Bij doordragers die je in het voorjaar plant kan je best de eerste bloemen verwijderen om een goede beworteling te krijgen.

PLANTTIPS.

In de rij mogen ze op 25-35 cm geplant worden.
Tussen de rijen kan je een afstand van 50-60 cm nemen.
Door ruim te planten kunnen de aardbeiplanten na regen sneller opdrogen, zodat ze minder vatbaar worden voor schimmelziekten.
Plant niet te diep. De wortels komen net onder de grondoppervlakte en het hart (groeipunt) moet zeker boven de grond blijven. Druk de grond rond de wortels wat aan zodat de plant vast zit in de grond.

Aardbeien kan je ook planten in emmers. Plant vier tot vijf planten per 10 liter pot. Plaats de planten langs de rand een beetje schuin zodat het hart van de plant naar de buitenzijde gericht is.
Zorg voor een goede ontwatering, want te natte grond geeft wortelschimmels!
Als voorteelt zijn courgettes, sla, zomerprei en struikbonen (stamslabonen) geschikt.

Kenmerken van doordragende aardbeien?
DOORDRAGERS OF DOORDRAGENDE AARDBEIPLANTEN (dagneutrale planten).
Deze geven meerdere keren per jaar bloemen en vruchten.
Planten in september ofwel in het voorjaar (maart).
Bij het planten in het voorjaar kan je best de bloemstengels wegnemen tot 15 mei om een goede hergroei én dikkere vruchten te bekomen.
Vruchten vanaf begin juli tot begin september. (Een latere oogst is ook mogelijk, maar dan zijn de vruchten minder zoet)
Vanaf juli tot half augustus de bloemstengels met nog 2-3 kleine (resterende) vruchtjes wegknippen --> doet nieuwe bloemstengels ontstaan.
Doordragende rassen zijn o.a. Charlotte, Cirafine, Mara des Bois, Portola, Rapella en Selva. (Ostara is ook een doordrager, maar die geeft talrijk kleine en te zachte vruchten. De vruchten van Selva zijn meestal te hard en onvoldoende lekker). Portola is een nieuw ras met talrijke stevige, grote en lekkere vruchten.
Planten die reeds twee jaar in potten en bakken staan kan je in september verpotten in nieuwe potgrond. Controleer de planten op aanwezigheid van taxuskever!

AARDBEIPLANTEN VERMEERDEREN DOOR SCHEUREN.
Indien je geen uitlopers hebt en toch de planten wil verjongen en verplanten dan kan je ze ook scheuren of delen. O.a. 'Mara des Bois' geeft sommige jaren geen uitlopers.
Haal enkele planten uit de grond met zoveel mogelijk wortels. Daarna de plant in verschillende kleine stukken verdelen (= scheuren), waarbij elk stuk nog wortels moet hebben.
Verwijder alle bloemen, vruchten en slechte bladeren en pot de planten afzonderlijk op. Gebruik stekgrond of potgrond met heel weinig meststoffen.
Zet de opgepotte planten in de schaduw en besproei ze dagelijks tot ze niet meer verwelken. Je kan de planten ook afdekken met groeidoek of krantenpapier. Meestal zijn de scheurlingen op 7-10 dagen goed ingeworteld en dan kan je ze terplaatse uitplanten.
Doordragende aardbeien kan je begin/half september en in maart ook nog planten, zonder productieverlies. Bij het planten in maart is een regelmatige watergifte erg belangrijk!

OVERZICHT VAN DE OOGSTTIJD.

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUIT- en MOESTUIN.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM AARDBEIEN.
Aardbeien stekken in juni en juli.
Eenmaaldragende aardbeien planten van 1 tot 20 augustus.
Vraatschade van de taxuskever.
10 tips voor een geslaagde aardbeiteelt in de moestuin (GroentenInfo- Luc Dedeene)
Meer teeltinformatie van fruit en bijzondere tomaten kan je lezen op de twitterpagina van Guy De Kinder
Meer lezen over aardbeien in de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder)

Planten in pot giet je voor het planten goed nat of laat je in een waterbad volzuigen. Druk na het planten rond de potkluit de grond aan en geef voldoende water.
Omwille van de slechte vruchtkwaliteit kan ik geen 'Ostara' (doordrager) aanraden. (Erg kleine en te zachte vruchten bij Ostara)

Labels: aardbeien planten, doordragende aardbeien, dagneutrale aardbeien, dagneutrale aardbeien, planten aardbeien, aardbeien in emmers planten, Fragaria x ananassa, Fragaria ananassa

Vroegtijdige bladval bij vijgen?

Vijgenplanten (Ficus carica cv's) kunnen hun bladeren vroegtijdig in september reeds laten vallen.

Ook bij druivelaars in pot kunnen er gelijkaardige problemen zijn.

SYMPTOMEN:
- Bladvergeling of bladvergeling in combinatie met bruine vlekken
- De oudste bladeren vallen eerst af
- Sommige bladeren hangen er verwelkt bij.
- De potkluit is voldoende vochtig.
Vooral planten in potten en kuipen worden aangetast. Planten in volle grond hebben er weinig of geen last van.

OORZAKEN:
Verschillende oorzaken zijn mogelijk:
- Te natte grond
- Te frequent water geven.
- Onvoldoende zonlicht
- Voedselgebrek. Door te veel water te geven of door te veel regen zijn de voedingsstoffen uitgespoeld.
- Wortelbeschadiging door de larven van de taxuskever (Gegroefde lapsnuitkever).
- Een aantasting van de roestschimmel of van de schimmel Alternaria
- Een vroege herfst (Koude nachten).

PREVENTIE:
- Laat na een watergifte de potkluit goed opdrogen.
- Voorkom dat de potkluit te nat wordt bij regen. Verwijder de onderschaal of maak deze leeg.
- Zorg voor een zonnige en warme standplaats. Kies een standplaats uit die naar het oosten of zuiden gericht is.
- Verzamel alle afgevallen bladeren en verwijder ze van de vijgenstruik of vijgenboom.
- Probeer om de twee jaar in november of in maart uw planten in potten of kuipen te verpotten.
- Gebruik een luchtige potgrond die snel kan opdrogen.
- Planten in pot kan je regelmatig bijmesten vanaf mei tot ca half augustus. (Enkel bemesten bij groeizaam, zonnig weer).
- Bij planten zonder vruchten kan je de bladeren 's morgens bestuiven met basaltmeel of lavameel.

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM VIJGEN - FICUS CARICA:
Aanbevolen vijgenrassen voor een succesvolle teelt.
Plant- en snoeitips voor vijgen.
Plantfiche vijgen met kenmerken en verzorging.
Vijgen stekken in december
Vermeerderen van vijgen (Ficus carica) door stekken en afleggen.
Zomersnoei van vijgen geeft sneller vruchten.
Zomersnoeien van vijgen geeft meer kort vruchthout en meer vruchten - Ficus carica. (Nieuwe venster)

Tip! Volg eens een voordracht ivm vijgen, een warmteminnende fruitsoort! Nu zondag bij TuinHier te Aalst. Meer info: FB tuinhier - Provincie Oost-Vlaanderen.

Eén keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: bladval, bladval vijgen, vroegtijdige bladval vijgen, Ficus carica, vijgen bladval

Fruitsoorten te stekken in september

Uit het snoeihout van sommige fruitsoorten kan je stekken knippen om deze te vermeerderen! Wacht niet te lang met stekken want er is dagelijks minder zonlicht!

Foto 01: zomerstek van ongestekelde bramen
Het vermeerderen van fruitsoorten of onderstammen door zomerstekken doe je zoveel mogelijk in de juiste maand en kan je opzoeken in de "Fruit ABC-Stekkalender".

De meeste soorten houtig kleinfruit, druiven en onderstammen kan je vermeerderen door stekken. Bramen en kruisbessen zijn het gemakkelijkste om te stekken.

Scheutstekken of zomerstekken worden tijdens de groeiperiode afgenomen en meestal in stekgrond gestoken bij een hoge luchtvochtigheid en optimale temperatuur.

Als er teveel zonlicht is dan moet er afgeschermd worden om verwelking en verbranding te voorkomen.
Regenweer is ideaal om te stekken, maar met zonnig weer is stekken ook mogelijk mits af te schermen met schermdoek, vliesdoek of krantenpapier.
Te stekken in september:
gele kornoelje (Cornus mas), moerbei, passiebloem, driebladige (wilde) citroen, braambes, kruisbes, Japanse wijnbes, taybes, kiwibes (Actinidia arguta) en blauwe bes.

Foto 02: Een stukje van de stekkalender voor fruitsoorten.
Probeer de temperatuur 's nachts hoger dan 10°C te houden, zodat de stekken snel wortelen.

Gestekte fruitboomonderstammen (kwee, pruimonderstammen) kan je nog steeds oculeren of oogenten. Zie weblink "Oculeren van onderstammen".

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM STEKKEN VAN PLANTEN:
Fruitsoorten te snoeien in september.
Fruitsoorten te stekken in augustus.
Oculeren of oogenten van onderstammen (appel, peer, pruim, kers, perzik).
Planten vermeerderen d.m.v. zomerstekken (basisinformatie).
Stekken van blauwe bessen (Vaccinium corymbosum).
Stekken van bramen (Rubus fruticosus).

Stekken van kiwibessen - kiwiberry (Actinidia arguta).
Stekken van kruisbessen - stekelbessen (Ribes uva-crispa).
Stekken van sleedoorn (Prunus spinosa).
Stekken van zwarte vlier/inheemse vlier (Sambucus nigra).
Stekken van planten in de fruitstekkalender.
Weblinks i.v.m. het vermeerderen van planten.
Werkwijze bij het stekken van diverse fruitsoorten.

Het is niet altijd eenvoudig om cultuurplanten te vermeerderen door stekken.
Soms zijn er andere vermeerderingsmethoden nodig zoals oculeren, chipbudden, enten of afleggen.
Bramen, taybessen en Japanse wijnbes kan je eenvoudig te vermeerderen door middel van topafleggen. Toppen van scheuten die nu tegen de grond hangen zijn in het voorjaar geworteld.

Maandelijks praktische tips voor de fruittuin ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: druivelaar stekken, fruitsoorten stekken, stekken in september, zomerstek september, planten vermeerderen, stekken september, stekkalender september, fruitsoorten stekken september

Fruitplanten te snoeien in september.

Door te snoeien bekom je een boom of struik die jong en groeikrachtig blijft. Fruitbomen en kleinfruitstruiken zijn minder vatbaar voor schimmels als ze regelmatig gesnoeid worden.
Ook zijn de vruchten of bessen groter en gemakkelijker te plukken in een gesnoeide boom of struik!
Door NU te snoeien krijgen de overblijvende twijgen meer licht waardoor er sterkere bloemknoppen ontstaan.
Steenfruitbomen die snoei nodig hebben kan je best NU snoeien! (Uiterlijk tot 15 september).

Foto 01: snoeikalender

Een deskundige fruitsnoei doe je zoveel mogelijk in de juiste maand. Bekijk nu onze handige fruit-snoeikalender; een handig overzicht wanneer wat te snoeien.
Eenvoudig op te zoeken in de snoeikalender.

Zomersnoei zal de groei afremmen (vertragen) en geeft een luchtig gezond groeiend gewas. Zomersnoei is een goede aanvulling van de wintersnoei.

In september kan je nog zomersnoei doen bij druiven (Vitis vinifera) en bramen. Tijdens de zomersnoei kan je jonge scheuten innijpen of intoppen. Luchtig gesnoeide druivenplanten zijn minder vatbaar voor valse meeldauw!

Een gewone (uitdunnings-)snoei kan je in september doen bij Prunus-soorten (steenfruit), tamme kastanje (Castanea), walnoten (okkernoten), zomerframbozen en taybessen.
De meeste steenfruitsoorten (Prunus-soorten zoals o.a. pruimenbomen, kersenbomen, perzikbomen en abrikozen) kunnen tot ca midden september nog gesnoeid worden! Zie weblink "Pruimen- en kersenbomen snoeien".

Snoeien van fruitstruiken, fruitbomen, noten en kleinfruit in september.
Sommige fruitsoorten kunnen nu ook gestekt worden. Het snoeihout is hiervoor bruikbaar. Meer hierover in een volgend bericht.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM SNOEIEN:
Onderstammen voorbereiden op het oculeren .
Snoeien van fruitstruiken, fruitbomen, druiven, noten en kleinfruit in augustus.
Snoeikalender voor alle fruitsoorten.
Snoeien van abrikozenbomen (Prunus armeniaca).
Snoeien van druivenscheuten/okselscheuten (Vitis vinifera).
Snoeien van perzikbomen (Prunus persica) na de oogst (aug/sept).

Snoeien van pruimenbomen na de oogst (einde augustus/begin september)
Snoeien en leiden van taybessen/tayberry (Rubus 'Tayberry') .
Snoeien van walnoten - okkernotenbomen (Juglans regia) .
Snoeien van zomerframbozen (Rubus idaeus).
Snoeien van zoete kersenbomen (Prunus avium) in augustus.
Snoeien van zure kersen/kriekenbomen (Prunus cerasus) in juli of augustus.

Snoeien van zwarte bessen/zwarte trosbes/zwarte aalbes (Ribes nigrum).
Zomersnoei bij fruitbomen en fruitstruiken .
Zomersnoei bij bramen zorgt voor minder schimmelaantastingen .
Zomersnoei bij vijgen (Ficus carica) .

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

Groente- en Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder) met praktische tips voor alle fruitbomen.

GRATIS NIEUWSBRIEVEN MET TIPS ONTVANGEN?
Deze blogberichten ELKE DAG in uw mailbox? Schrijf je hier in om GRATIS én DAGELIJKS deze blogberichten met praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox te ontvangen.
Maandelijks per maand tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om één keer per maand de GRATIS Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
Volg de dagelijkse berichten en praktische tips op twitter! http://twitter.com/gdekinder
Praktische teelttips voor ALLE fruitsoorten en bijzondere tomaten kan u ook lezen op onze Facebookpagina

Labels: fruit snoeien, fruit-snoeikalender, fruitsnoei, fruitsnoei in september, fruitsnoei september, september snoeien, snoeien in september, snoeien september, snoeikalender september, steenfruit snoeien,

Fruit-ABC-Nieuwsbrief van 1 september: onderwerpen.

KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN!
Er is opnieuw een GRATIS Fruit-ABC-Nieuwsbrief van 10 bladzijden met praktische fruit- en tomateninformatie beschikbaar. Deze nieuwsbrief (pdf) is ook op smartphone en tablet pc te lezen.

Onderwerpen die in de nieuwsbrief van september besproken worden:
SNOEI.

Te snoeien in september
Pruimenbomen na de oogst snoeien.
Tomaten in kas/serre toppen.
Walnoten/okkernoten snoeien

VERMEERDERING.
Te stekken in september.
Kruisbessen/stekelbessen stekken.

PLANTEN.
Doordragende aardbeien planten.
Druivenrassen voor openluchtteelt.

ONDERHOUD.
Appelperen/Aziatische zandpeer plukken
Appels en peren "goed plukken" is een kunst.
Herfstappels en herfstperen plukken.
Tomaten met zwarte kleur zijn lekker.
Groene tomaten laten narijpen.
Okkernoten/walnoten verzamelen.

ALLERLEI
Tomatenfestival in Kalmthout van 2 tot 4 september 2017!
Onderwerpen in volgende nieuwsbrief.
Boekentips

AGENDA
Voordrachten en workshops ivm zomersnoei en oculeren.
Volg eens een praktische snoeiles of voordracht voor steenfruitbomen of voordracht! Er zijn verschillende snoeicursussen & fruitlessen in Nederland en Vlaanderen. Data en plaatsen staan in onze TuinAgenda.

KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN (Knipsel uit de agenda)

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN

Meer lezen over "Gemakkelijk fruit. Fruit uit eigen tuin, terras en balkon" (Auteur Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers).

De FruitABC-nieuwsbrief verschijnt één keer per maand.
Maandelijks tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om één keer per maand de GRATIS Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
In de nieuwsbrief van september vind je teelttips, snoeitips en vermeerderingstips voor alle fruitsoorten.

Volg de dagelijkse berichten en praktische tips op twitter! http://twitter.com/gdekinder

labels: appels plukken, peren plukken, appelperen plukken, hazelnoten verzamelen, chipbudden, zwarte tomaten, kruisbessen stekken