Kruisbessen/ stekelbessen (Ribes uva-crispa cv's) zijn op te kweken als vrij groeiende struikvorm maar ook als spilboompje.
De groengele of rode, knappende bessen zijn saprijk en erg lekker als je ze vers kan afplukken (juli-begin aug.). De bessen zijn gemakkelijk om in te vriezen, te verwerken tot jam of te gebruiken bij gebak.
Foto 01: Lekkere kruisbessen in juli.
Foto 02: Hielstek (winterstek) van 15 tot 20 cm lengte.
Foto 03: Stekken die op zwarte plasticfolie worden geplant wortelen beter en sneller.
Foto 04: Kruisbessen zijn er in vroege en late rassen. De rijptijd kan afhankelijk van het jaar en de grondsoort nog wat verschillen. Zie tabel met overzicht.
Stekelarme kruisbessen (Ribes uva-crispa cv's) die geen ofwel weinig stekels dragen: Captivator, Freedonia, Larel, Tatjana en Tixia. Ook de Ribes oxyacanthoides 'Jahn's Prairie' is stekelarm en laatrijpend.
(KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN)
Praktische tips bij het stekken van kruisbessen.
VOORBEREIDING.
Bij de snoei van kruisbessen wordt ruim de helft van het aanwezige vruchthout verwijderd.
Kruisbessen kan je in het najaar snoeien en het snoeihout is te gebruiken als stekhout om er houtstekken uit te knippen.
Probeer enkel planten te vermeerderen van gezonde moederplanten. Sommige planten worden aangetast door Amerikaanse kruisbessenmeeldauw, waarbij vooral de twijgtoppen aangetast worden. Vooral de oudere rassen met de dikste bessen zijn meest vatbaar voor Amerikaanse meeldauw.
STEKTIJD.
Het stekken van kruisbessen kan van augustus tot november gebeuren.
Stekken genomen in september/oktober wortelen meestal beter dan deze genomen in de winter.
KENMERKEN VAN GOEDE STEKKEN.
Gebruik bij voorkeur stevige, gezonde eenjarige twijgen.
Je kan gewone stekken en hielstekken nemen. Hielstekken geven volgens sommige bronnen een betere beworteling dan gewone stekken. Zie ook nota.
Vermeerder kruisbessen met 15-20 cm lange houtige stekken, die je in september of oktober maakt.
Snij eerst de zwakke top weg van een stevige eenjarige twijg.
Knip de stekken onderaan net onder een knop af op een lengte van 15-20 cm. Verwijder daarna alle knoppen op de vier bovenaan na.
Steek de stekken in de grond en laat de onderste knop 5 cm boven de grond.
De grond waarin gestekt wordt, mag niet te nat zijn.
Nota:
- Volgens sommige kenners geven gewone stekken ook een goede beworteling. Het maken van hielstekken geeft een grote verwonding van de moederplant waardoor schimmels meer schade kunnen aanbrengen.
- Door moederplanten aan te aarden krijg je in het najaar een aantal bewortelde scheuten, waarvan je het onderste deel als bewortelde stek en het bovenste deel als gewone stek kan gebruiken.
- Kruisbes kan je ook enten of oculeren op een onderstam van Ribes odoratum 'Brecht' en van Ribes uva-crispa var reclinatum. Beide onderstammen zijn gemakkelijk te stekken.
STEKGROND.
Lichtvochtige en luchtige zaai- en stekgrond.
De stekken kunnen ook tijdelijk ingekuild worden en ze worden dan later (in maart-april) uitgeplant in volle grond.
Op grond met een goede structuur en veel organische stof kan je de stekken ook direct op afstand uitplanten.
STEKTEMPERATUUR.
De beworteling gebeurt het snelste als de bodemtemperatuur op minstens 10 (12)°C wordt gehouden.
STEKKEN IN POTTEN PLAATSEN.
Steek de stekken in bij voorkeur in zwarte potten (minimum 1/2 liter grootte) gevuld met lichtvochtige zaai- en stekgrond. (Ikzelf gebruik p9-potten)
Per pot kan je 3 of 4 stekken plaatsen.
Elke stek wordt onderaan licht aangedrukt, zodat de stekken vocht kunnen opnemen.
NAZORGEN.
Bescherm de stekken tegen felle zon en tegen uitdroging.
Goed gewortelde stekken kunnen later afzonderlijk opgepot worden (Eerst in afzonderlijke p9-pot en later in een 2 liter pot).
Gewortelde stekken kunnen vanaf half mei in volle grond uitgeplant worden.
BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE FRUITTUIN.
NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM KRUISBESSEN:
Planttips van meeldauwvrije kruisbessen (Ribes uva-crispa).(fruitabc)
Kruisbessen vermeerderen door stekken.
Kruisbessen vermeerderen door winterstekken.
Vermeerderen door afleggen en marcotteren.
Snoeikalender voor fruitbomen, kleinfruit en andere fruitsoorten.
Op zandgronden zijn kruisbessen gevoelig voor kaliumtekort, waarbij zelfs bladval kan optreden.
Kruisbessen kan je ook vermeerderen door jonge takken af te leggen. Enkele maanden later worden de gewortelde afleggers losgeknipt en verplant of opgepot.
Eén keer per maand praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: herfststekken kruisbes, hielstekken kruisbes, stekken kruisbes, winterstek kruisbessen, planten vermeerderen, plantenvermeerdering, kruisbessen vermeerderen, Ribes uva-crispa.
