Inheems- en uitheems fruit: Veel bloemen en toch weinig vruchten aan tomatenplanten (Lycopersicon esculentum)?

Foto 01 Zelftoppende kerstomaat 'Whipper Snapper' in een 5-liter pot. (Roze vruchtjes vanaf einde juni)

Tomatenplanten kunnen soms meerdere bloemtrossen vormen en toch weinig of geen vruchten geven.
Indien er te weinig vruchten worden gevormd, dan noemt men dit een slechte vruchtzetting.
Tomatenplanten zijn windbestuivers en in de kas of serre moeten de bloemen dagelijks (of om de twee dagen) even getrild worden. Hommels kunnen ook helpen bij de bestuiving.
In openlucht zorgt de wind hiervoor, maar in de serre (kas) kan best hieraan de nodige zorg gegeven worden.
Het trillen kan individueel (plant per plant) ofwel door op de draden bovenaan met een stok te kloppen.

Een slechte vruchtzetting kan verschillende oorzaken hebben:
- Niet trillen of op de verkeerde moment van de dag trillen. Meestal is rond 11 (12) uur de beste moment van trillen. Bij erg warm weer kan je beter wat vroeger trillen.
- Een te lage of te hoge luchtvochtigheid op de moment dat je de bloemtrossen trilt. Bij een te lage luchtvochtigheid kan je het trillen wat vervroegen. Ook de grond of de wat nat maken doet de luchtvochtigheid stijgen.
- Een te hoge temperatuur in de serre/ kas. Normaal zou het niet warmer dan 30 of 35°C mogen worden. Is de temperatuur te hoog dan sterft het stuifmeel in de geopende bloemen af en is vruchtzetting niet meer mogelijk, tenzij er stuifmeel van andere bloemen komt (Via hommels). Een minimum- en maximumthermometer is heel handig om dit te kunnen controleren!
- Een te lage temperatuur is ook ongunstig. Lager dan 15°C neemt de kieming duidelijk af en bij 7°C is er geen kieming meer. (Een uitzondering voor de koudetolerante rassen zoals 'Glacier', 'Gregory Altai', 'Nadja', 'Pendulina' en 'Red Alert' die zelfs bij 5°C al vruchten kunnen geven)
- Rasafhankelijk. Sommige tomatenrassen zetten moeilijker vrucht, terwijl andere het juist gemakkelijk doen. 'Coeur de Boeuf' en 'Copia' hebben meestal een moeilijkere vruchtzetting.
- Een te zware vruchtdracht aan de eerste tros. Soms wordt daarom aangeraden het aantal vruchten per tros (1ste en 2de tros) te beperken tot 3 of 4 stuks.
- Voedselgebrek. Bij een te zwakke groei is de zetting soms moeilijker. Daarom dat men soms na de eerste tros een beetje NPK-meststoffen bij geeft.
- Een te dicht in elkaar gegroeid gewas kan ook een slechtere vruchtzetting geven. Een ruimere plantafstand of wat bladplukken (bladsnoei) kan hier een oplossing zijn.
Dichter planten dan 50 cm afstand is daarom ook af te raden! Ook bij de kerstomaten kan je best de meeste okselscheuten (dieven) verwijderen. (Bij sterk groeiende kerstomaten kan je met 2 of 3 stammen werken, mits een grotere plantafstand te nemen).

Foto 2: Zelftoppende balkontomaat 'Bogus Fruchta' in grote pot (Rode vruchten vermoedelijk vanaf begin/half juli)

Tip! Heb je in openlucht nog geen vruchten op 1 augustus ruim uw tomatenplanten dan op en zaai of plant een andere groente!
De meeste (aangekochte) tomatenrassen hebben 80-90 groeidagen nodig vanaf bloei tot rijpe vruchten. Vroegrijpende rassen hebben slechts 60-70 (55) dagen nodig. Tomatenplanten zijn in openlucht vanaf half september bijna niet gezond te houden...

Meer lezen over bijzondere tomatenrassen (zwarte, bruine, witte, gele, oranje, rode en groene tomaten).
Voedseltekort waardoor de bladeren geel worden is ook nadelig voor de vruchtzetting.
Meer lezen over abnormale geelverkleuring van de tomatenbladeren.

Extreem warm weer is nadelig voor een goede vruchtzetting. Probeer zoveel mogelijk af te schermen tegen te felle zon. Indien er reeds vruchten aanwezig zijn, dan kan er nu neusrot ontstaan!
Bladeren die elkaar overgroeien kan je best inkorten. Planten die 's morgens nat staan kunnen droog geschud worden. Maak de bladeren NIET nat bij het gieten!!
Werk niet aan nat staande planten want dan worden er meer schimmelziekten overgedragen (o.a. tomatenplaag)! Zie weblinks!