Inheems- en uitheems fruit: Rijping van tomaten bevorderen?

Door het langdurige droge weer van de laatste maanden is er een groeiachterstand bij de openluchttomaten. Meestal hangen er veel (kleine) tomaten aan de plant, maar de rijping wil niet beginnen.

Foto 1: Struikvormige (zelftoppende) 'Plum Regal' - F1 (Romatomaat, saustomaat). Resistent aan de tomatenplaag.

Foto 2: Struikvormige/zelftoppende 'Whipper Snapper' in pot (Roze kerstomaat met een vruchtgrootte van 2,5-4cm). Verwijder bij regenweer de schaal onder de pot!

Foto 3: Jujube Cherry, een romavormige kerstomaat voor kas/serreteelt en voor openluchtteelt.

Foto 4: Nadja, een zeer vroegrijpende stamtomaat is een aanrader voor openlucht! Vruchtgrootte 5-6 cm.

Foto 5: Black Krim met (ongewenste) groenkraag door bladeren boven de tros te verwijderen. Neem geen bladeren boven de trossen weg!

WANNEER MAG JE DE EERSTE RIJPE VRUCHTEN VERWACHTEN?
Voor de vroegrijpende planten, die bij het planten een bloemtros vertoonden, kan je 60 tot 70 dagen rekenen vanaf planten tot oogsten.
Voor de laatrijpende rassen en hybriden moet je meestal 80-100 dagen wachten voor je kan oogsten.
Laatrijpende tomatenplanten (Coeur de Boeuf, Brandywine, Pyros, ...) in openlucht die vandaag nog geen bloemtrossen of vruchten dragen kan je beter opruimen. Ze gaan dit jaar toch geen rijpe vruchten meer geven. (In de kas/serre krijgen dergelijke planten nog een maand extra tijd).

MAATREGELEN OM DE OOGST TE VERVROEGEN.
- Plant vroegrijpende tomatenrassen die slechts 60 dagen nodig hebben vanaf planten tot oogsten.
Vroege rassen rijpen veel sneller dan late rassen. Vroege rassen zijn o.a. '42 days' (foto 1), 'Alaska', 'Black and Red Boar', 'Dorenia', 'Glacier', ''Gregory Altai', Ida Gold', 'Matina', 'Nadja', 'Red Alert', 'Stupice', 'Sungold', 'Taxi' en 'Whipper Snapper' (foto 2).
- Verwijder alle bladeren ONDER de onderste tros met volgroeide vruchten. Verwijder bij voorkeur GEEN bladeren boven de vruchten want dan is er meer kans op groenkragen en zonnebrand!
- Zorg voor een luchtig gewas door bij de stamtomaten regelmatig de dieven te verwijderen.
- In openlucht kan je tussen 10 en 20 juli de planten intoppen: ca 3 bladeren boven de bovenste tros de kop insnoeien/wegsnoeien. Nota: De auteur van deze blog heeft op 13 juli 2019 de meeste tomatenplanten onder plastiekkappen ingetopt.
- In de koude kas/serre kan het toppen op 20 augustus gebeuren. Door enkele planten vroeger te toppen gaan die sneller rijpe vruchten geven.
- Een beetje kaliummeststof strooien en deze oppervlakkig inwerken. (vb. patentkali, vinasse kalium) Let op! --> Teveel kalium kan neusrot bevorderen! Vooral in potten is neusrot een probleem.
- De grond regelmatig oppervlakkig hakken of schoffelen.
- Laat in openlucht vanaf 15 juli geen nieuwe bloemtrossen meer groeien, want die vruchten groeien meestal niet meer uit.
- Top de planten op 3 bladeren boven de bovenste (vrucht)tros.
- Dicht bij elkaar staande bladeren kun je inkorten of soms verwijderen, mits er minstens 5 of 6 gezonde (en volledige) bladeren overblijven per tros.
- Roma-snoeptomaatjes zijn meestal niet gevoelig voor groenkragen en dan mag je de onderste tros volledig zichtbaar maken. Je kan dan 2-3 bladeren boven de onderste tros verwijderen. Bij de oude donkergroene vleestomatenrassen ontstaan "groenkragen" als de zon rechtstreeks op de vruchten kan schijnen. (De nieuwe "lichtgroene tomatenrassen" hebben minder last van groenkragen)
- Probeer slechts twee of drie trossen te behouden per plant.
- Wortelsnoei kan de rijping ook bevorderen. Er is na wortelsnoei meer gevaar op neusrot, dus watergifte is dan belangrijk ...
- Zorg voor een zonnige, droge en warme standplaats.
- Op lichte grond (zandgrond) is de rijping sneller dan op zware grond (kleigrond en leemgrond).
- In een kas/serre is de rijping sneller dan bij openluchtteelt.
- Planten in (zwarte) potten en emmers rijpen sneller dan deze in volle grond. Plaats bij regen deze potten tijdelijk in een lichtrijke, droge ruimte. De potten moeten 10 tot 15 liter (of meer) potgrond bevatten.
Meer lezen over vroegrijpende en bijzondere tomatenrassen.
- Bij de struikvormig groeiende tomaten ( = zelftoppende tomaten) kan je een beperkt aantal (2 of 3) dieven/okselscheuten laten groeien. Verwijder onder en tussen de volgroeide vruchten alle bladeren. Zie foto van 'Napoli' onder.

DIVERSE GROEIVORMEN.
Behalve stamtomaten (= indeterminate tomaten) zijn er ook struikvormige- of zelftoppende tomaten (= determinate tomaten).
Struikvormige tomaten groeien met meerdere stammen en deze kunnen ook erg veel vruchten produceren. Struikvormige tomatenrassen zijn o.a. 42 Days, Alsou, Balcony Wonder, Bush Chabarowski, Defiant (F1), Idagold, Maja, Maskotka, Mount Merit (F1), Plum Regal (F1), Purple Fairy, Whipper Snapper, Yana en Yellow Taxi. Zie weblinks bij de vroegrijpende pottomaten!
Bij de struikvormige tomaten in potten en bloembakken zijn op dit moment rijp: Anmore Tresures, Cerise Jaune, Fuzzy Wuzzy, Jagodka, Maja, Whipper Snapper en Windows Box Yellow.

Foto van de struikvormig groeiende romatomaat 'Napoli' in volle grond.

PLANTENZIEKTEN BIJ TOMATEN.
- Tomatenbladeren van oude rassen zijn erg gevoelig voor regen en vertonen snel schade van bladvlekkenziekte. Ze vertonen eerst zwarte vlekjes en worden later geel. Voor de afrijping van de vruchten is dat geen probleem.
Lees meer bij "bladvlekkenziekte op tomatenbladeren". In de serre/kas werd de eerste aantasting van bladvlekkenziekte gezien op 12 juni 2019.
- Werk niet aan de planten als deze nat staan, want dan is er meer gevaar op tomatenplaag! In de kas/serre kan je 's morgens de tomatenplanten even droog schudden.
Tomatenbladeren die nat worden kunnen aangetast worden door de aardappelplaag - Phytophtora infestans. Let op voor lekken in de kas/serre want daar ontstaat eerst tomatenplaag!
- Als er te weinig water wordt gegeven of als er teveel scheikundige meststoffen werden gegeven kan er onderaan de vruchten neusrot ontstaan. Indien de temperatuur in de kas/serre hoger dan 30°C stijgt dan is er ook meer gevaar op neusrot --> Let op bij extreem zonnig & warm weer!
- Een tekort aan bepaalde voedingsstoffen doet bladverkleuringen ontstaan.
- Planten kunnen veel bloemen dragen en toch maar weinig (tomaten)vruchten geven. Zie weblinks!
- "Groenkragen" ontstaan als je boven de trossen/vruchten teveel bladeren hebt verwijderd. Vooral de donkergroene rassen zijn meer gevoelig dan de lichtgroene rassen.
- Tomaten rijpen het best af bij een temperatuur van maximaal 25°C. Bij een hogere temperatuur zijn de vrij (zichtbaar) hangende vruchten gevoelig voor "zonnebrand". Scherm de serre aan de zuidkant af met schermdoek bij extreem zonnig weer! Zorg voor een goede verluchting in kas/serre bij zonnig weer.
- In 2019 worden hier enkele plaagtolerante rassen (F1-hybriden) uitgetest: Damsel, Honey Moon, Jasper, Mount Magic, Primabella, Defiant, Mount Merit en Plum Regal.

BOEKENTIP voor EEN SUCCESVOLLE MOESTUIN.