Bescherming tegen de felle zon aanbrengen?

Zonnebrandschade op druiven. Er mag geen rechtstreekse zon op de bessen schijnen.


Zonnebrandschade op appel 'Topaz'. (Komt maar zelden voor)


Zwarte tomatenpot in een witte emmer, gecombineerd met afrikaantjes (Tagetes)

Geelbruine vlekken op de bladeren of vruchten die scherp begrensd zijn? Dat kan een gevolg van zonnebrand zijn. Bescherm uw planten tegen te felle zon!
Niet alle planten verdragen even goed de zonnewarmte.
Verdragen zeer goed zonlicht: vijgen, druiven (foto 1), perzik en nectarine
Verdragen matig goed felle zon: tomaten, paprika, aardbeien

Planten die bessen of vruchten dragen zijn ook gevoelig voor zonnebrand: kruisbessen, rode aalbessen, witte trosbessen,
Druiven die bijna rijp zijn verdragen ook geen rechtstreeks zon op de bessen.
Planten in zwarte potten nemen veel warmte op, waardoor de wortels aan de buitenkant kunnen verbranden.
Geef geen water bovenop de bladeren bij felle zon.

Een te droge lucht kan ook de bladeren geel of bruin laten verkleuren. Meestal is er dan een aantasting van spintmijten. Gevoelige planten kunnen enkele keren per dag nat gesproeid worden met water. Spintmijten verdragen niet goed water. Gevoelige planten zijn o.a. augurken, komkommers, struik- en staakbonen, aardbeien en paprika.

Preventie tegen zonnebrand:
- Grasbanen niet kort afmaaien
- Geef voldoende water aan potplanten
- Doe geen zomersnoei als zeer zonnig weer voorspeld wordt.
- Hang een schaduwnet of groeidoek (agryl) voor de rijpe bessen
- Breng een zonnewerend product aan op uw kas of hang een zonnewerend doek aan.
- Doe geen bladeren weg boven de tomatentrossen.
- Plaats de zwarte potten op uw terras in een witte emmer
- Plant afhangende bodembedekkers bij uw pot- en kuipplanten, zodat de grond niet te veel kan opwarmen. (vb. Oost-Indische kers)

Meer lezen over ziekten, plagen en beschadigingen op fruitsoorten.

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Eerste rijpe blauwe bessen oogsten

'Bluecrop' een vroeg rijpend ras.


'Elliott', een laat rijpend, zeer vruchtbaar ras.

Blauwe bessen (Vaccinium corymbosum) rijpen in juli of augustus, afhankelijk van het ras. Op een zonnige standplaats en lichte gronden rijpen blauwbessen nog 1 of 2 weken vroeger.
Wekelijks oogsten is nodig en de pluk van 1 ras duurt ca 4 weken. Eén volwassen blueberrystruik kan 4 tot 9 kg bessen geven en bij goed gesnoeide planten kan men 5-10 kg per uur plukken. Een te vroege pluk is nadelig voor de besgrootte en de smaak. Een te late pluk van blauwbessen geeft meer vruchtval. Bescherm deze "Koningin der bessen" goed tegen vogelvraat, want de vogels zijn er dol op!
Rijpe blauwbessen zijn ca 10 dagen bewaarbaar in de koelkast. Ze zijn ook eenvoudig in te vriezen.
De vroegst rijpe rassen zijn 'Reka', 'Bluetta' en 'Duke'.
Meer lezen over blauwe bessen oogsten.
Blauwe bessen worden ook de Koningin der Bessen genoemd, omwille van de zeer bijzondere smaak, talrijke gebruiksmogelijkheden en omdat ze redelijk moeilijk te kweken zijn. Blauwe bessen vragen een zure grond en een jaarlijks aangevulde laag van snoeihout (mulch).
Meer lezen over de teelt, rassenkeuze en recepten van blauwe bessen.

Zure kersen of krieken plukken

Zure kersen/ morellen/ kriekenbomen -Prunus cerasus - zijn bij biologische fruittelers en fruit-liefhebbers zeer gemakkelijk te kweken op een beperkte plaats. Deze fruitbomen/ fruitstruiken blijven relatief klein. Kruisbestuiving is meestal niet nodig, zodat één enkele fruitboom reeds zeer productief kan zijn.
Op lichte grond (zandgrond) zijn zure kersen opvallend vroeger rijp dan op zware of natte gronden.
Afhankelijk van de grondsoort kunnen sommige rassen al vanaf 25 juni rijpen.
De vruchten kunnen zonder steel geplukt worden, maar bewaren dan minder lang.
Vogelbescherming is nodig als je zelf wil genieten van de rijpe vruchten.
De rijpe vruchten zijn bijzonder geschikt om te verwerken tot jam, confituur of om in te vriezen.
Na de oogst kunnen de bomen best gesnoeid worden.

Meer lezen over zure kersen.
Uitvoerige informatie over het planten, rassenkeuze, snoei, teelt en verzorging van zure kersen kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie".
Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)

Tips om water te geven bij droogte

- Probeer bij pas geplante fruitbomen en kleinfruit het water geven te beperken tot 1 x per week.
- Eén keer hakken is hetzelfde als twee keer gieten: de dag na het water geven de grond oppervlakkig hakken of schoffelen voorkomt dat de grond uitdroogt.
- Bedek de boomspiegel met een flinke mulchlaag (hakselhout, compost, grasmaaisel) om het uitdrogen te voorkomen.
- Water geven bij droogte is enkel nodig als de planten 's morgens nog slap hangen.
- Gebruik vooral regenwater om te gieten, dit geeft geen vlekken op de bladeren.
- Maai gazons niet te kort af want dan droogt de grond meer uit.
- Dagelijks teveel water geven is ook nadelig voor het wortelgestel dat luchtgebrek kan krijgen.
- Planten in pot kunnen in de grond ingegraven worden zodat ze in de grond ook kunnen wortelen en water opnemen.
- Potplanten op een terras kan je best op een onderschaaltje plaatsen, zodat er geen water verloren loopt.
- Potplanten die langdurig nat blijven staan met hun wortels kunnen gele bladeren krijgen. Ook is wortelsterfte en afsterven van de plant mogelijk.
- Tomatenplanten in pot geeft u bij voorkeur 's morgens water en hou daarbij de bladeren droog. Laat de potkluit van tomaten af en toe wat opdrogen, maar voorkom dat ze twee dagen na elkaar verwelkt staan. (= Gevaar op neusrot).
- Paprikaplanten in pot mogen 's morgens of 's avonds water krijgen. In tegenstelling tot tomatenplanten mogen de bladeren van paprikaplanten af en toe wel nat gesproeid worden.
- Bladeren die langdurig nat blijven zijn meer vatbaar voor bladschimmels
- Door te vaak water te geven worden er meer oppervlakkige wortels gevormd, zodat je water moet blijven geven.
- Door vaak water te geven spoelen sommige meststoffen uit en kan er bladverkleuring ontstaan.
- Geef geen water in de volle zon over de bladeren, want verbranding is dan mogelijk.
Meer lezen over water geven en het uitdrogen van grond te voorkomen.

Vroegrijpende pottomaten in openlucht!

'Ida Gold', een geeloranje cocktailtomaat.


'Tom Red' een rode kerstomaat.


'Whipper Snapper', een rozerode kerstomaat.

Vroegrijpende pottomaten geven nu reeds hun eerste rijpe vruchten. Het zijn meestal kers- of cocktailtomaten.
Vroegrijpend zijn o.a.'Ida Gold', 'Red Alert', 'Tom Red' en 'Whipper Snapper'.
Om de rijping te bevorderen kan er onder de tros een beetje blad geplukt worden. Verwijder ook regelmatig bladeren die de grond raken.
Ook bemesten met een kaliumrijke vloeibare meststof is gunstig om de rijping te bevorderen.
Water geven doet u best 's morgens, zodat de plant droog de nacht in kan gaan. Bladeren die langdurig nat blijven, worden gemakkelijker aangetast door schimmelziekten. Laat de potkluit ook af en toe wat opdrogen, zo voorkomt u wortelsterfte.
Meer lezen over bijzondere tomatenrassen (zwarte, bruine, witte, gele, oranje, rode en groene tomaten).
Uitvoerige informatie over het zaaien, rassenkeuze, teelt en verzorging van tomaten kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie".
Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)
-
Meer teeltinformatie van tomaten en andere groenten lezen op plantaardig.com.

Veel bloemen en toch weinig vruchten aan tomatenplanten?

'Sungold' kerstomaat in de serre.


'Whipper Snapper', kerstomaat in pot.

Tomatenplanten kunnen soms meerdere bloemtrossen vormen en toch weinig of geen vruchten vormen.
Indien er te weinig vruchten worden gevormd dan noemt men dit een slechte vruchtzetting.
Tomatenplanten zijn windbestuivers en de bloemen zouden dagelijks even getrild moeten worden. In openlucht zorgt de wind hiervoor, maar in de serre (kas) kan best hieraan de nodige zorg gegeven worden. Het trillen kan individueel (plant per plant) ofwel door op de draden bovenaan met een stok te kloppen.

Een slechte vruchtzetting kan verschillende oorzaken hebben:
- Niet trillen of op de verkeerde moment van de dag trillen. Meestal is rond 11(12) uur de beste moment van trillen. (Bij warm weer beter wat vroeger). Bij een regenachtige dag met later opklaringen is trillen rond 16u soms ook goed.
- Een te lage of te hoge luchtvochtigheid op de moment dat je de bloemtrossen trilt. Bij een te lage luchtvochtigheid kan je het trillen wat vervroegen. Ook de grond of weg wat nat maken doet de luchtvochtigheid stijgen.
- Een te hoge temperatuur in de serre/ kas. Normaal zou het niet warmer dan 30 of 35°C mogen worden. Is de temperatuur te hoog dan sterft het stuifmeel in de geopende bloemen af en is vruchtzetting niet meer mogelijk, tenzij er stuifmeel van andere bloemen komt (Via hommels). Een minimum- en maximumthermometer is heel handig om dit te kunnen controleren.
- Rasafhankelijk. Sommige tomatenrassen zetten moeilijker vrucht, terwijl andere het juist gemakkelijk doen. 'Coeur de Boeuf' en 'Copia' hebben meestal een moeilijkere vruchtzetting.
- Een te zware vruchtdracht aan de eerste tros. Soms wordt daarom aangeraden het aantal vruchten per tros (1ste en 2de tros) te beperken.
- Voedselgebrek. Bij een te zwakke groei is de zetting soms moeilijker. Daarom dat men soms na de eerste tros een beetje NPK-meststoffen bij geeft.
- Een te dicht op elkaar gegroeid gewas kan ook een slechtere vruchtzetting geven. Een ruimere plantafstand of wat bladplukken kan hier een oplossing zijn.

Meer lezen over bijzondere tomatenrassen (zwarte, bruine, witte, gele, oranje, rode en groene tomaten).
Uitvoerige informatie over het zaaien, rassenkeuze, teelt en verzorging van tomaten kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie".
Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)
-
Meer lezen over de bestuiving van tomaten op plantaardig.com.

Rode trosbessen oogsten

Rode trosbessen zijn erg aantrekkelijk!


Witte trosbessen hebben minder last van vogelvraat.

Rode- en witte trosbessen of aalbessen behoren tot de groep houtig kleinfruit of zachtfruit en kunnen als struik of als leivorm in elke tuin geplant worden.
Door verschillende rassen aan te planten, kan men oogsten vanaf 15 juni tot einde augustus. Combineer bijvoorbeeld 'Jonkheer van Tets', 'Rolan' (middentijds) en 'Rondom' & 'Augustus' (laat).
Witte- en roze trosbessen zijn lekker zoet, terwijl de rode trosbessen licht zuur smaken. Witte trosbessen zoals 'Witte Parel' en 'Blanka' hebben soms minder last van vogelvraat.
Wacht met oogsten tot de volledige tros rijp is. Zijn de trossen niet volledig gevuld dan waren de weersomstandigheden tijdens de bloei minder ideaal ofwel is er al vogelvraat geweest.

Meer lezen over rode trosbessen.

Walnootgalmijt of okkernootviltmijt

De viltmijt of walnotengalmijt (Aceria erinea, oude naam Eriophyes erineus) veroorzaakt schade aan de boven- en onderzijde van de bladeren.
Aan de bovenkant van de bladeren is een holle bobbel van 1 tot 2,5 cm lang te zien, die op een rupsenvorm gelijkt.
Aan de bladonderzijde zijn kleine harige structuren te zien en tussen deze fijne haartjes leven de viltmijten.
Deze mijten zijn kleiner dan 0,1 mm en overwinteren in de gesloten knoppen.

Deze viltmijten infecteren de bladeren vanaf ze ontluiken in het vroege voorjaar..
Grote schade veroorzaken deze galmijten niet, maar ze remmen iets de groei af. Het is tamelijk moeilijk om van deze aantasting af te geraken.
Meer lezen over ziekten en plagen bij walnoten of okkernoten (Juglans regia).

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Vruchten uitdunnen bij uw appelbomen!

Vruchten dunnen bij appelbomen geeft dikkere vruchten!
Om grote vruchten bij appel en peer te oogsten, is het nodig een deel van de vruchten die op de fruitboom staan, vroegtijdig te verwijderen. Het voedsel dat de fruitboom maakt, kan dan over een kleiner aantal vruchten verdeeld worden, zodat die groter worden. De kans dat er met handdunnen te veel vruchten worden afgedund, is in de praktijk bijna uitgesloten. Veelal blijkt bij de pluk dat er te weinig is gedund, met als gevolg toch nog een te grote hoeveelheid dat onder de maat is gebleven. (Te kleine vruchten bij de pluk)
Op de foto kan u de herfstappel 'Alkmene' zien die goed gedund werd.
Meer lezen over vruchtdunning bij appelbomen.

Ook druiventrossen die erg compact (gesloten) groeien kunnen uitgedund (gekrent) worden. Te gesloten druiventrossen zijn meer vatbaar voor schimmelaantastingen. Druivenrassen met erg compacte en grote trossen die best gekrent worden zijn o.a. 'Franziska' en 'Sophie'.
Meer lezen over het krenten/ uitdunnen van druiventrossen - Vitis vinifera

Zomersnoei bij druiven

Zomersnoei bij druiven (Vitis vinifera) geeft dikkere bessen en grotere trossen.
Uit de 2 of 3 ogen/ knoppen, die men tijdens de wintersnoei behield, en eventueel uit de onderogen, lopen dan 3 - 4 druivenscheuten uit. Daarvan behouden we er normaal maar één. Dit op enkel zetten ("op 1 zetten"), zal men zo vroeg mogelijk trachten te doen. Weliswaar kunnen we dit maar doen nadat we nagekeken hebben, welke de beste druivenscheut met de zwaarste druiventros is.
We doen het echter zo vlug mogelijk omdat in het beginstadium deze scheuten zich voeden met het zetmeel en de voedingsstoffen die in het oude hout van het jaar tevoren werden opgeslagen.

In openlucht kan dit werkje rond einde mei of begin juni gebeuren. In de kas (serre) zal dit werk vroeger gebeuren.
Meer lezen over zomersnoei bij druiven.

Vogelbescherming bij blauwe bessen (Vaccinium corymbosum)

Vogels zijn een groot probleem bij blauwe bessen!

Merels, lijsters en spreeuwen zijn dol op blauwe (bos)bessen. Netten over de struiken geven het beste resultaat. Zorg dat de vogels niet aan de bessen kunnen als ze op de netten zitten.
Breng de netten aan VOOR de bessen beginnen te kleuren! Eenmaal de vogels geproefd hebben van de bessen is het moeilijk om ze af te weren!
Laat wat ruimte tussen de struiken en de netten zodat er geen scheuten doorheen het net groeien.

Ook in een grote pot op een terras kunnen blauwe bessen gekweekt worden. Vogelbescherming met een net is dan gemakkelijker. (Zie foto 2)

Meer lezen over de beschadigers van blauwe bessen.
Een vroeg rijpend ras is 'Reka', terwijl 'Eliott' een laat rijpend ras is.
Zeer laat rijpend is Vaccinium ashei 'Powderblue' (Rijp einde september)
Meer lezen over de teelt, snoei en rassenkeuze bij blauwe bessen.

Bladvergeling bij blauwe bessen?

De onderste bladeren van blauwe bessen (Vaccinium corymbosum) of bosbessenstruiken worden eerst geel en lijken later te verbranden.
Wat is de oorzaak en hoe is dit te verhelpen?
Bladchlorose door een te hoge bodem pH, ijzergebrek, door voedselgebrek en door te weinig organisch materiaal. Producten om de pH te verlagen en de bladverkleuring te verhelpen.
Zonneschijn en droogte kunnen die bladverkleuring (bladchlorose) verergeren zodat bruine bladvlekken en bruine bladeren ontstaan.
Geelverkleuring of bladchlorose bij blauwe bessen moet u snel verhelpen om bladval te voorkomen!

Meer lezen over bladvergeling bij blauwe bes (Vaccinium corymbosum).

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Frambozen plukken op uw terras?

Eet u graag lekkere frambozen en u hebt geen tuin? Geen probleem op uw balkon of terras kan u ook sommige kleinfruitsoorten kweken!
Herfstframbozen (Rubus idaeus 'Polka') zijn gemakkelijk te kweken in grote potten.
Mits een aangepaste verzorging kan u vanaf half juni tot einde oktober regelmatig verse frambozen oogsten.
Herfstframbozen zijn beter geschikt dan gewone eenmaaldragende frambozen omdat ze iets beter tegen een te natte grond kunnen. Gewone frambozen geven slechts eenmaal vruchten, terwijl herfstframbozen steeds opnieuw bloeien en vruchten geven. Ze zijn vergelijkbaar met doordragende aardbeien die ook meerdere oogsten per jaar geven.
Om een goede groei te bekomen is een luchtige, voedzame potgrond nodig. Vanaf juni moeten ze ook wekelijks een beetje bijgemest worden zodat de groei optimaal blijft.
Te ver doorhangende scheuten moeten soms gesteund worden met enkele stokjes en touw om te voorkomen dat ze tegen de grond buigen.
Behalve de rode frambozen bestaan er ook gele frambozen die zoeter smaken.

Meer lezen over frambozen.
Frambozen zijn heel eenvoudig te snoeien. Meer info over de snoei in de fruit-snoeikalender.

Vraatschade aan de bladeren van kruisbessen

Er is nog steeds gevaar op vraatschade van bastaardrupsen bij kruisbessen of stekelbessen - Ribes uva-crispa. (Herhaling van blog in april)
De bastaardrupsen van de kruisbessenbladwesp (Nematus / Scopolii ribesii) zijn ongeveer 2,5 cm lang en lichtgroen met zwarte vlekjes. Ze kunnen einde april of begin mei op korte tijd alle bladeren van kruisbessen/ stekelbessen opeten. (Ribes uva-crispa). De rode, witte en zwarte trosbessen worden meestal NIET aangetast.
De verschillende bladetende rupsen kunnen biologisch bestreden worden met het bacteriepreparaat Bacillus thuringiensis aizawai. (= BT)
Ook kunnen sterk geurende planten in de nabijheid een aantasting sterk verminderen of soms voorkomen. Bladeren en scheuten (dieven) van tomaten die op of onder de planten gelegd worden kunnen aantastingen van de bastaardrupsen voorkomen.

Helpen deze maatregelen niet of zijn ze onvoldoende?
Controleer dan dagelijks uw kruisbessen, verzamel alle rupsen in een emmer en geef ze nadien aan de kippen. Gewoon de bastaardrupsen platdrukken kan natuurlijk ook. De eitjes zitten langs de bladnerven (bladonderzijde) en door die weg te wrijven komen ze niet meer uit.
Meer lezen over het gezond houden van de fruittuin
Soms kan de gegroefde lapsnuitkever (taxuskever) ook bladeren beschadigen van kruisbessen. Meer lezen over de lapsnuitkever - taxuskever.
Naast vraatschade kan er ook bladval en Amerikaanse kruisbessenmeeldauw voorkomen op kruisbessen.
Een overzicht van alle mogelijke problemen op kruisbessen.

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Zomersnoei bij fruitbomen (Herhaling)

In deze periode is er op vele fruitsoorten al een vruchtrui (= natuurlijke vruchtval) geweest.
Sommige vruchttakken hebben geen vruchten meer en kunnen nu reeds weggenomen worden.
Het wegnemen van overbodige takken kan gebeuren met de snoeischaar, takkenschaar of met een snoeizaag.
Welke takken wegnemen?
- Wildopslag zo diep mogelijk wegnemen. Bij voorkeur uittrekken met de handen.
- Zijhout aan de stam dat lager dan 40 (50) cm staat.
- Te steil groeiende takken aan de harttak
- Verticaal groeiende rugtwijgen.
- Afhangende vruchttakken kunnen ingekort worden zodat er slechts enkele vruchtjes overblijven.
- Te lang vruchthout dat geen vruchten meer heeft.
- Buikhout (= vruchthout onder de gesteltakken dat geen licht krijgt)
- Talrijke sterke scheuten die ontstaan zijn aan een weggesnoeide tak kunnen met de hand weggebroken worden.

Meer lezen over zomersnoei bij appel-, peren- en pruimenbomen.
Moeilijke woorden i.v.m. de snoei? Meer lezen over boomonderdelen en snoei.

Zomersnoei is erg nuttig na een tegenvallende vruchtzetting om de groeireactie op te vangen.
Men kan deze zomersnoei om de 2 weken herhalen, tot begin augustus.
Zie ook "Fruit-snoeikalender"
Uitvoerige informatie over het snoei, rassenkeuze, teelt en verzorging van fruitsoorten kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie".
Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)

Bijmesten met kalium op lichte gronden

Kalium zorgt in de plant voor de stevigheid. De vruchten worden steviger en smakelijker. Een teveel aan kalium kan magnesium- en kalkgebrek veroorzaken.
Kalium beheerst de wateropname en ontwatering van de plant, bevordert de stevigheid van de plant en het afrijpings- en afhardingsproces voor de winter. Tomaten kleuren en smaken beter als ze voldoende kalium krijgen.
Na zware regenval kan er op sommige gronden een verlies aan voedingsstoffen zijn. Op lichte grond (zandgrond) is er meer uitspoeling van mineralen en moet meer bemest worden dan op zware grond (kleigrond). Ook kalium (K) spoelt gemakkelijk door en kan zorgen voor bruine bladranden of zelfs bladval.
Op gronden waar regelmatig compost en mulch wordt gebruikt is er minder uitspoeling van voedingsstoffen (mineralen).
Op klei- en leemgronden is er geen gevaar op uitspoeling van voedingsstoffen en hoeft er niet bijgemest te worden.
Gevoelig voor kaliumgebrek zijn o.a. tomaten, rode trosbessen, witte trosbessen, kruisbessen, druiven en mispelbomen.
Opgepast echter voor een teveel aan kalium want dat kan magnesiumgebrek veroorzaken!
Meer lezen over bemesten van fruitstruiken en fruitbomen.

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Gevaar voor tomatenplaag!

Tomaten en aardappelen zijn erg vatbaar voor de gevreesde tomatenplaag/ aardappelplaag (Phytophtora infestans). Vochtig en warm weer is ideaal voor een uitbreiding van deze schimmelziekte.

Tips om uitbreiding te voorkomen:
- Plant op een ruime afstand van elkaar
- Goede (droge) groeiomstandigheden voorkomen veel problemen. Probeer een regenbescherming te voorzien.
- Giet zoveel mogelijk 's morgens en probeer nooit op de bladeren te gieten
- Verwijder bladeren die de grond raken of die het water geven bemoeilijken
- Zorg voor een luchtig gewas dat snel kan opdrogen: dieven tijdig verwijderen, bladsnoei, ...
- Geef niet teveel stikstofmeststoffen want dan worden de planten meer vatbaar voor schimmels. Kaliummeststof zorgt voor kloeke, gezondere planten.
- Werk nooit in een nat gewas, want dan worden ze gemakkelijk geïnfecteerd.
- Verwijder zo snel mogelijk verdacht uitziende bladeren of planten.
- Gooi geen zieke plantendelen op de compost
- Plant geen tomaten nabij plaaggevoelige aardappels
- Iets minder plaaggevoelig zijn de rassen Tigrella, Sweetie, Pipo, Peron, De Berao
- Tomaten in openlucht die geen regenbescherming hebben kan je best om de 7-10 dagen preventief behandelen met een schimmelwerend product.

Meer lezen over bijzondere tomatenrassen (zwarte, bruine, witte, gele, oranje, rode en groene tomaten).
Meer informatie over de tomatenteelt op groenteninfo

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Geen natte voeten voor tomaten in pot!

Tomaten, paprika's, kiwibessen en vele andere plantensoorten verdragen geen langdurige natte grond in hun pot.
Een opvangschaal die meerdere dagen met water gevuld blijft staan moet beslist voorkomen worden! Maak deze opvangschaal dagelijks leeg zodat de potkluit kan opdrogen.
Een te natte grond heeft als nadelen: grondverzuring, te koud, geelverkleuring van de bladeren door magnesiumgebrek, wortelschimmelontwikkeling, uitspoeling van voedingsstoffen, ...
Sommige tomatenrassen sterven gemakkelijk af als ze langdurig nat blijven staan.

Preventie:
- Meng lava-gruis of witte vezelturf door de potgrond
- Breng bij het inpotten of verpotten wat potscherven aan onderaan in de pot.
- Verwijder bij langdurige regen de onderschaal zodat het overtollige regenwater direct weg kan.
- Zet gevoelige plantensoorten in pot tijdelijk op een drogere locatie, zoals tegen een oostenmuur of onder een regenafscherming.

Bladvergeling verhelpen?
Geef een tijdje geen water, tot de groei van de jongste bladeren herneemt.
Na het hernemen van de groei kan er een vloeibare- of oplosmeststof met het water gegeven worden. Ook kan er wat kieseriet (= magnesium) opgelost worden in het gietwater.
Tomatenplanten in openlucht kunnen na de regen best behandeld worden met een wettelijk toegelaten schimmelwerend product.

Meer lezen over fruitsoorten in pot kweken.

Schurftgevaar bij gevoelige appelrassen!

Zelfs al worden de appel- en perenbomen vakkundig gesnoeid en lijken ze normaal te groeien toch kunnen er jaarlijks opnieuw kurkachtige vlekjes op de appels en peren komen.
Kurkplekjes op fruit zijn een gevolg van schimmelaantasting.
Veel regen tijdens de groei bevorderd de aantasting. Appelschurft - Venturia inaequalis en perenschurft - Venturia pirina.
Sommige appel- en perenrassen zijn meer vatbaar dan andere. De meeste sierappels zijn erg vatbaar voor schurft en zorgen voor extra infectie bij de gewone appels. Gebruik daarom geen sierappel (siermalus) als bestuiver voor gewone eetappels. In sierappelbomen blijven ook veel mummies hangen en deze zorgen voor meer uitbreiding van "blackrot" bij de gewone appelbomen.

Meer lezen over appel- en perenschurft.

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Veel schade van de appelzaagwesp!

A: volwassen wesp, B: Eitje afgelegd in het vruchtbeginsel (zaagsnede), C: Eitje groeit uit tot larve, D: larve (bastaardrups) komt uit de boorgang en beschadigd nog andere vruchten ("Overloper"), E: Boorgang naar de pitten, F en G: Onder de schil wordt een boorgang gemaakt die later verkurkt


Verkurkte boorgang die later zichtbaar blijft.


Witte kruisval (met lijm) om tijdens de bloei de volwassen zaagwespen te vangen.


Vochtig boorsel naast de boorgang.


Kippen kunnen helpen de schade beperken voor de volgende jaren.

Momenteel is er bij sommige appelbomen (Malus domestica) veel schade van de appelzaagwesp (Hoplocampa testudinea).
De larve overwintert in een cocon in de grond vanaf juli tot einde maart. Tussen half maart en einde april verpopt de larve. Volwassen insecten vanaf half april tot einde mei die eitjes afzetten in de bloemen.
Bij aangetaste vruchten komt er vochtige (plakkerige) pulp naar buiten in juni. Een doorgesneden vrucht vertoont een vuilwitte bastaardrups. De larve verhuist twee tot drie maal naar een onaangetaste vrucht, de zogenaamde "overlopers". De larve heeft een opvallend sterke geur. Uitgeholde vruchten vallen af.
In de zomer of herfst ziet men vruchten met opvallende zaagwesp-ringen.
Sommige jaren kan de schade zo groot zijn, dan er nauwelijks wat overblijft om te oogsten.

Preventie:
- Tijdens de bloei kan men witte kruisvallen met lijm omhoog hangen om de volwassen zaagwesp te lokken. Het resultaat hiervan is wisselvallig tot goed.
- Pluk de eerste aangetaste vruchten (einde mei-begin juni), zo voorkomt u dat de larven andere vruchten aantasten. Geef de vruchten aan de kippen of composteer ze. Verzamel de aangetaste vruchten in een emmer en laat er enkele dagen water in staan.
- Trek natuurlijke vijanden aan zoals mezen en voorzie broedgelegenheid voor vogels: hagen, houtwallen en nestkastjes.
- Laat poppen op de grond uitdrogen. Dat gaat sneller als u regelmatig schoffelt. Ook krielkippen laten scharrelen onder de bomen zou helpen.
Meer lezen over de teelt van appels.
Uitvoerige informatie over het snoei, rassenkeuze, teelt en verzorging van appelbomen kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie".
Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Eerste kruisbessen (stekelbessen) oogsten?

Overzicht rijptijden van vroeg tot zeer laat.


'Risulfa' een zeer vroeg rijpende kruisbes.


'Xenia' kruisbes


'Hinnonmaecki Geel'

'Hinnonmaecki Rood'

De wetenschappelijke naam van kruisbes of stekelbes is Ribes uva-crispa.
De vroegst rijpe kruisbessenrassen zijn 'Risulfa' en 'Xenia'.
'Risulfa' heeft vrij dikke, gele en zoete bessen die snel aanrijpen.
'Xenia' heeft matig grote, roodbruine bessen. De takken hebben opvallend weinig stekels.
'Hinnonmaeki' is iets later rijp. De 'Hinnonmacki Geel' heeft gele gladde bessen die middelgroot zijn. De 'Hinnonmacki Rood' heeft rode, gladde bessen.
Op zandgronden zijn de kruisbessen vroeger oogstbaar dan op zwaardere gronden.
Onrijpe kruisbessen bevatten veel pectine en zijn bijzonder geschikt om te verwerken tot confituur of jam.
Meer lezen over kruisbessen.

Zomersnoei bij druiven.

Zomersnoei is een nuttig werkje bij druiven (Vitis vinifera)
Overtollige scheuten verwijderen geeft grotere en beter gekleurde bessen!
Uit de 2 of 3 ogen/ knoppen, die men tijdens de wintersnoei behield, en eventueel uit de onderogen, lopen dan 3 - 4 druivenscheuten uit.
Daarvan behouden we er normaal slechts één scheut! Het enkel zetten ("op 1 zetten"), zal men zo vroeg mogelijk trachten te doen. Weliswaar kunnen we dit maar doen nadat we nagekeken hebben, welke de beste druivenscheut met de zwaarste druiventros is.
We doen het echter zo vlug mogelijk omdat in het beginstadium deze scheuten zich voeden met het zetmeel en de voedingsstoffen die in het oude hout van het jaar tevoren werden opgeslagen.

In openlucht kan dit werkje rond einde mei of begin juni gebeuren. In de kas (serre) zal dit werk vroeger gebeuren.

Vlak voor de bloei van de druiven snoeien we de scheut in op 4 - 5 (7) bladeren, waardoor de voedingsstoffen beter naar de druiventros kunnen. Hierdoor krijgen we een betere afspening van de trossen.
Meer lezen over de zomersnoei bij druiven.

Tips om water te geven bij droogte

Probeer bij pas geplante fruitbomen en kleinfruit het water geven te beperken tot 1 x per week.
Eén keer hakken is hetzelfde als twee keer gieten: de dag na het water geven de grond oppervlakkig hakken of schoffelen voorkomt dat de grond uitdroogt.
Bedek de boomspiegel of plantspiegel met een flinke mulchlaag om het uitdrogen te voorkomen.
Dagelijks teveel water geven is ook nadelig voor het wortelgestel dat luchtgebrek kan krijgen. Water geven bij droogte is enkel nodig als de planten 's morgens nog slap hangen. Gebruik vooral regenwater om te gieten, want dit geeft geen vlekken op de bladeren.
Maai gazons niet te kort af want dan droogt de grond meer uit.
Kort gemaaid gras naast rijpend kleinfruit (frambozen, blauwe bessen, aardbeien, ...) geeft meer vogelschade aan het fruit.
Planten in pot kunnen in de grond ingegraven worden zodat ze in de grond ook kunnen wortelen en water opnemen.
Meer lezen over tips bij het water geven van fruitsoorten.

Onkruidgroei voorkomen met bodembedekkers.

Ongewenste plantengroei voorkomen en schadelijke parasieten voorkomen met de juiste bodembedekkers. Geschikt als bodembedekker onder fruitbomen o.a. Oost-Indische kers, afrikaantjes, bosaardbeien en goudsbloemen.
De boomspiegel van fruitbomen moet tijdens de bloeiperiode vrij blijven van onkruiden. Na de bloeiperiode kan je de boomstrook laten begroeien met allerlei bodembedekkende planten, zodat er minder voedingsstoffen kunnen uitspoelen en nuttige insecten beter kunnen overleven.
In de biologische fruitteelt mag er niet gespoten worden met herbiciden (= scheikundige producten om onkruiden te doden), waardoor onkruidmanagement belangrijk wordt.
Let op voor vruchtboomkanker en stambasisrot bij gevoelige appelrassen want de stam blijft door deze bodembedekkers soms te lang nat.
Meer lezen over bodembedekkers bij fruitbomen.

Het is niet altijd eenvoudig om ziekten en plagen op cultuurplanten te determineren.
Een overzicht van nuttige weblinks plantenziekten en plagen: diagnose, voorkoming en biologische bestrijding bij fruit, groenten en sierplanten.

Frambozen uitdunnen en leiden.

Frambozen vragen een aangepaste verzorging om goed te kunnen uitgroeien.
Dun de jonge scheuten uit tot er ca 10 stuks per lopende meter overblijven.
Luchtig gesnoeide en aangebonden frambozen zijn minder vatbaar voor schimmels. Ook kan de oogst vlotter verlopen.
Laat de verdroogde bessen niet hangen, maar ruim ze op of geef ze aan de kippen zodat de larven van de frambozenkever opgeruimd worden.
Het leiden kan met verschillende materialen gebeuren.
Het snoeien van afgedragen takken en leiden kan na de oogst ofwel in het vroege voorjaar gebeuren.
Meer lezen over frambozen.

Vogelschade voorkomen bij rijpend fruit

Aardbeien 'Mara des Bois'. Aardbeien zijn gemakkelijk af te schermen met vogelnetten.


Minivogelkooi over blauwe bessen, gemaakt met gebogen elektriciteitsbuizen en vogelnetten.


Namaak-roofvogel die met de wind kan bewegen.

Vanaf kersen en bessen iets rood beginnen te kleuren moeten ze beschermd worden.
Het beste resultaat geven vogelnetten die de ganse boom of struik beschermen.
Een korte tijd helpen soms ook de volgende afschrikmiddelen: ballonnen in verschillende kleuren, cd's die draaien in de wind, een kunstvogel (namaakroofvogel) aan een touw en afschrikkende geluiden van roofvogels.

De "Bird Chaser" zijn afschrikkende ballonnen in 3 kleuren (wit, zwart en geel). Deze ballonnen moet je om de week afwisselend ophangen, om gewenning te voorkomen.
Afschrikkende natuurlijke vogelgeluiden om rijpe vruchten te beschermen
Kattenlokkende planten (Katvriendelijke planten):
Door katten te lokken naar een kersenboom kunnen vogels ook afgeschrikt worden.
Bruikbaar zijn o.a. Nepeta cataria (kattenkruid), Nepeta faassenii, Valeriana officinalis (Valeriaan), Actinidia kolomikta (kattenkiwi), Teucrium marum (gamander) en Thymus (tijm).
Maai het gras naast rijpend kleinfruit niet te kort af, want dan is er meer vogelschade.
Meer lezen over afschrikkende ballonnen.
Meer lezen over de preventie van vogelschade.